А. А. Сатбекова
жүктеу/скачать 1,4 Mb. Pdf көрінісі
|
Kazak tilin okytu adistemesy Satbekova
| студент жеке өзіне қатысты
берілген сұрақты түсінуі; - қойылған сұраққа жауап беруі; - БАҚ-тан тыңдаған ақпаратты түсінуі; - тыңдаған ақпараттардан өз қорытындысын жасай алуы; - мәтінді тыңдап, сөйлем, фраза, абзац, мәтін арқылы өз ойын жеткізе алуы. Оқылым бойынша: - мәтінді түсініп оқи алу; - мәтін тақырыбын оқып, болжам жасау және түсіну; - мәтіндегі тірек сөздерді анықтау; - негізгі ойды білдіретін сөйлемдерді тауып, сол негізде жоспар құру; - мәтіннің мазмұнын меңгеру. - оқылым түрлерін меңгеру: ізденіп оқу; таңдап оқу; зерттеп оқу; - мәтіндегі таныс сөздерге сүйеніп, мәтін мазмұнын бол- жау; - мәтіндегі жер, су және тарихи атаулардың аттарын теріп оқып, өз тіліндегі баламасын беру. Оқу техникасы бойынша төмендегідей талаптар белгі- ленді: 2-кесте Оқылым талаптары № Оқу Мәні 1 Тез, жылдам оқу ең жоғары деңгейде оқу 2 Таңдау мәтіндегі негізгі, өзекті бөліктерді оқу 3 Тереңдетіп оқу әрбір ойды, сөйлемді талдап отырып оқу 4 Алдын ала байқап оқу алдын ала мәтінмен танысу 5 Көшіру мәтіннің түпкі идеясын түсініп, жылдам оқу Оқылымға ұсынылатын мәтін тақырыбы тұрмыстық, әлеу- меттік, мәдени, оқу-кәсіби салаларға құрылады. Мәтін көлемі қазақ тілі стандарты талабына сай болуы ескеріледі. Жазылым бойынша: - сөздерді, сөз тіркестерін қатесіз жазу; - мәтіндерді сауатты жазу; - ресми және бейресми тілдік формаларды жазу; - жоспар түзіп жазу; - жоспар негізінде тезис жазу; - сұраулы сөйлемді жаза білу; - жауаптарды жаза білу; - шағын мәтіндерді көшіріп және құрастырып жазу; - қысқа монолог, диалог, полилог үлгілеріндегі мәтіндерді сауатты жазу. Жазылымға ұсынылған мәтін түрлері: - эпистолярлық мәтіндер; - қарым-қатынас мәтіндері (алғыс айту, т.б.); - прагматикалық мәтіндер (газет-журнал материалдары бойынша); - көркем мәтін (тақпақ, өлең, ертегі). Айтылым бойынша: - өзінің ойын айтады; - көзқарасын білдіреді; - идеясын айтады; - оқығаны бойынша ойын білдіреді; - тыңдағанының мазмұнын айтады. Тілдесім бойынша: - пікірлесушімен өз ойын бөлісе алу; - сұрақ арқылы диалогті өрбіте алу; - диалог мазмұнына қарай тілдік орамдарды қолдану; - құптау, қарсылық білдіре алу; - пікірлесушіні сөзге тарта білу; - өз сөзіне қызықтырудың тәсілдерін қолдану. Осы талаптардың орындалуы студенттің жалпы сөйлесім әрекетін дұрыс жүзеге асыруына ықпал етті, соның нәтижесінде олар мемлекеттік тілді еркін қолдануға төселді. Студенттердің монологтық, диалогтық және полилогтық сұхбат түрлерін меңгертуде мәтіндер іріктелді Атап айтқанда: монологтық сөйлеуге қатысты қарапайым-тұрмыстық, әлеумет- тік-мәдени, мәдениеттаным, оқу-кәсіби сала бойынша берілетін мәтін түрі: қарапайым, базалық, жоғары еркін деңгейге арналған шағын бейімделген (адаптацияланған) және бейімделмеген (адаптацияланбаған) мәтіндер. Диалог – мәтін түрлері тыңдалым, оқылым, жазылым, сөйленім әрекеттеріне байланысты іріктеледі. Монолог – мәтін түрлері тыңдалым, оқылым, жазылым, сөйленім әрекеттеріне байланысты іріктеледі. Полилог – мәтін түрлері тыңдалым, оқылым, жазылым, сөйленім әрекеттеріне байланысты іріктеледі. Мәтін көлемі стандарттағы, силлабустағы талаптар бойынша белгіленеді. Сөйленім әрекетін қалыптастыру берілген модульдік жүйе арқылы жүзеге асырылды (10-сурет). жүктеу/скачать 1,4 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|