А. Д. Нурахова, Л. Т. Ералиева клиникалық лабараториялық диагностика бойынша ұлттық Әдістеме
жүктеу/скачать 1,76 Mb.
|
КДЛ бойынша ұлттық әдістеме
| 16.3 арнайы зерттеулер
Мерез Ауру Treponema pallidum спирохетасынан туындайтын, жыныстық (көбінесе) және тұрмыстық (сирек) жолдармен беріледі. Қоздырғыш шырышты қабықтар арқылы өтіп, алғашқы жергілікті зақымдану тудырып, лимфа арқылы таралады. Мерездің бірінші сатысында инфекция әдетте ағзаға кіру орнымен шектеледі (шанкрдің пайда болуымен көрінеді). Инфекция қоздырғышы осы сәтте микроскопия мен ПТР арнайы әдістерімен анықталуы мүмкін. Мерездің екінші сатысында инфекция бүкіл ағзаға таралады, патологиялық процеске тері, жүйке жүйесі және басқа да органдар мен тіндер тартылады. Аурудың үшінші сатысында ағзалардың созылмалы зақымдануы байқалады. Аурудың клиникалық белгілері жоқ кезде (латентті мерез) ұзақ уақыт байқалады. Шанкрдің пайда болу кезеңін қоспағанда, барлық сатыларда мерезді диагностикалаудың ең жақсы әдісі серологиялық тесттер - қан сарысуын антиденелердің болуына зерттеу болып табылады. Бозғылт трепонемдерге зерттеу үшін субстрат болып бөлінетін қатты шанкр, эрозивті және дымқыл папулалар және пустулезді мерездердің ішіндегісі табылады. Мерездің зертханалық диагностикасы ҚР Денсаулық сақтау министрлігінің "мерездің серологиялық диагностикасын жетілдіру туралы" бұйрығымен регламенттелген, онда мерезге іріктеу және диагностикалық тестілерді қою бойынша әдістемелік нұсқаулар бекітілген. Мерездің серологиялық диагностикасында, осы инфекцияға иммундық жауаптың ерекшеліктеріне байланысты, мерепонема pallidum мерез қоздырғышының антигендеріне қатысты спецификалық емес (трепонемді) және спецификалық емес (трепонемді) тестілердің үйлесімін пайдаланады. Боз трепонема (Treponema pallidum) анықтау, ДНҚ-ның соскобе Эпителиалды жасушалардың қыртысындағы ПТР әдісімен боз трепонеманың ДНҚ спецификалық учаскесін (Treponema pallidum) сапалы анықтау. Анықтаудың ерекшелігі-98%. 5 мкл өткен (ДНК бөліп алу)сынамада кемінде 100 ДНК-көшірмелерді анықтау сезімталдығы. Орындау мерзімі: 2-3 жұмыс күні. Зерттеуге дайындық: уретрадан алынған қырындыт-пациентке алу алдында 1,5 - 2 сағат бойы несеп алмау ұсынылады. Зерттелетін материал: цервикальды және уретральды каналдардан, қынап күмбездерінен, периуретральды аймақтан, шеткі салдан эпителиалды жасушалардың қыртыстары; терінің зақымдалған жерлерінен эпителиалды жасушалардың қыртысы. Материалды алу зақымданған жер бетінен тікелей алынады[28]. Материалды сақтау: Егер биоматериалды алу сәтінен бастап зертханаға жеткізуге дейін тасымалдау уақыты 2 сағаттан артық болса, онда материалды (несептен басқа) мұздату (-20 С) және хладагенті бар контейнерде тасымалдау қажет. Мұздатылған түрінде қыртыс екі аптадан артық сақталады. Нәтижесі: "табылған" немесе"табылған жоқ". Талдауды тағайындау көрсеткіштері: 1. Тері мен шырышты қабықтың ерекше зақымдануының болуы; 2. Науқаспен мерезбен сыртартқысында; 3. Иммун тапшылығы жағдайы бар адамдарда тері мен шырышты қабықтың этиологиясы белгісіз зақымдануының болуы. Нәтиже интерпретациясы: 1. Биологиялық материалдың талданатын үлгісінде бозғылт трепонемаға тән ДНҚ фрагменті табылды; 2. Талданатын биологиялық материалдың үлгісінде материалды алу ережелерін бұзу нәтижесінде жалған оң нәтижені тіркеуге әкелетін химиялық қосылыс (несепнәр) болады. Нәтиже интерпретациясы табылған жоқ: 1. Биологиялық материалдың талданатын үлгісінде бозғылт трепонемаға тән ДНҚ фрагменттері табылмады; 2. Талданатын үлгіде материалды алу ережелерін бұзу салдарынан эпителиалды жасушалардың санына талдау жүргізу үшін жеткілікті емес. RPR-тест (антикардиолипин тест) немесе дәстүрлі RW жазу Вассерман реакциясының заманауи аналогы (RW), тестінің vdrl (Venereal Disease Research Laboratory) модификациясы. RPR-мерезбен ауыратын науқастың зақымдалған жасушаларынан босатылатын липоидты және липопротеин тәрізді материалға Ig G және Ig М класты антиденелерді (реагенттерді) анықтайтын скринингтік трепонемиялық емес тест. RPR тесті ҚР ДСМ бұйрығымен алғашқы скрининг және мерезді емдеу барысын бақылау ұсынылады. Осы тестпен анықталатын антифосфолипидті антиденелер бастапқы мерезі бар адамдардың 70-80% - да және қайталанған және ерте латентті мерезі бар пациенттердің 100% - да табады. Көптеген жағдайларда оң RPR-реакция бастапқы шанкр пайда болғаннан кейін 7-10 күннен кейін немесе жұқтырғаннан кейін 3-5 аптадан кейін байқалады. Мерездің екінші сатысы басталғаннан кейін титралар төмендейді. Кеш мерезі бар емделушілердің 30%-ға жуығы RPR-тесті бойынша белсенді емес болады. Жүргізілген терапиядан кейін 1 жыл ішінде RPR титрінің 4 және одан да көп рет төмендеуі оның тиімділігін растайды. Мерезді емдегеннен кейін 90-98% жағдайда RPR-тест нәтижесі теріс болады. Тест ерекше емес. Сондықтан кейде жалған оң реакциялардың пайда болуы мүмкін. Антилипоидты антиденелер мерездің немесе басқа да трепонемиялық инфекциялардың салдарынан ғана емес, сонымен қатар тіндердің зақымдануы байқалатын жіті немесе созылмалы табиғаттың трепонемиялық емес ауруларының (әсіресе аутоиммундық аурулар кезінде) дамуына жауап ретінде де пайда болуы мүмкін. RPR-тестіде оң нәтиже алған кезде пациент ИФТ әдісімен Treponema pallidum антигендеріне антиденелерді анықтау үшін қанды қайта зерттей отырып, дерматовенерологпен тексерілуі тиіс. RPR реакциясындағы сирек жалған теріс нәтижелер (реагинді антиденелердің өте жоғары титрінде "прозондар" әсері) RPR тестін бір мезгілде тағайындағанда және ИФТ әдісімен Treponema pallidum антигендеріне антиденелерді анықтағанда алып тасталуы мүмкін. Бұл тестілердің аралас тағайындалуы барлық сатыларда мерезді анықтау немесе болдырмау үшін скринингтік зерттеудің ең жақсы нұсқасы болып табылады. Анықтау әдісі: - флокуляциялық тест (жинақтарда қолданылатын RPR-антиген vdrl антиген модификациясы болып табылады). жүктеу/скачать 1,76 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|