3. Әлемнің қазіргі заманғы ландшафттының келбеті. Кез-келген жер бетінің учаскелерінің биологиялық өнімділігі ылғал мен жылуға байланысты. Күн энергиясының түсуі мол болған сайын бірінші биологиялық өнімнің синтезделуі жылдам жүреді. Бірақ бұл процесс жеткілікті мөлшердеылғал түскенде немесе ылғалдың түсуі мен булану мөлшері сәйкес балғанда жақсы жүреді. Егер ылғал аз түсіп, булану жоғары болса биологиялық өнімділікте ылғалдың жетіспеушілігі байқалады. Ал ылғал мол түсіп, булану төмен болса, бұл да өсімдік әлемінің өсуіне әсерін тигізеді.Ылғал мен жылудың түсуі бірінші биологиялық өнімділікті ұлғайтып қана қоймайды және өсімдік әлемінің түрлік құрамының көбеюіне де ықпалын тигізеді.
Адамзаттың қарқынды әрекеті –ланшфттың алғашқы өнімділігінің бейнесін өзгерткен. Жердің құнарлы басым бөлігі дала, орман, саванналар жыртылған. Орман қорының басым бөлігі қырқылып, екінші типтегі орман алқаптары егілген. Жер бетінің 20-30 пайызы адамзат әрекетініен өзгеріске ұшыраған. Бұлтерриторияларда ауыл шаруашылығы дамыған, қалалар, өндіріс орындары салынған. Осының нәтижесінде жер бетінің бірнеше ландшафт типі өзгерген. Орыс ғалымдарының зерттеуі бойынша жер бетінде 96 зоналық ландшафт түрі бар, оның 40 түрі жойылған.
