А. м са ожаева. Сабырова, М. бу азы, Г. изатова музыка
жүктеу/скачать 8,57 Mb.
|
СИМФОНИЯЛЫҚ МУЗЫКАСЫ 
Сабақта:
Батыс Еуропа классикалық музыкасының негізгі даму кезеңдерімен жəне оның көрнекті өкілдерімен танысамыз; Музыкалық терминдермен танысамыз; В.А.Моцарттың № 40 симфониясын тыңдаймыз; Қазақтың халық əні «Ақ дариғаны» үйренеміз; Қ.Мусиннің «Жайлауда» симфониялық поэмасымен танысамыз. Симфониялық музыка – симфониялық оркестрде орындауға арналған күрделі музыкалық шығарма. Симфониялық музыканың негізгі жанрлары: симфония, увертюра, концерт, сюита, симфониялық поэма, фанта-зия, т.б. Классикалық музыканың негізгі даму кезеңдері – музыкалық классицизм (1750–1820), романтизм (1800–1910), импрессионизм. Өзіне дейінгі кезеңдердің жетістіктерін дамытқан ХХ ғасырдағы симфониялық музы-када мазмұн мен құрылым жаңарды. ХVІІІ ғасырда симфониялық оркестрдің классикалық түрінің қалыптасуына байланысты симфониялық му- 
зыка кеңінен дамыды. Оның негізін салған компози-торлар Й.Гайдн, В.А.Моцарт, Л. В. Бетховен. Олар 
– Вена классикалық мектебінің өкілдері. Олардың шығармашылығында симфонияның классикалық (төрт бөлімді) үлгісі, сондай-ақ концерт (үш бөлімді), увертю-ра (бір бөлімді), т.б. туындылар қалыптасты. Классикалық өнер сезім мен ақыл, пішін жəне мазмұн арасындағы нəзік теңгерімді ерекшелеп, адамның əрекеттері мен сезімдерін, ақыл-ой даналығын алға тартты. Соната формасы осы кезеңнің көптеген шығармаларында басымдыққа ие болды. Соната формасында екі тақырыптың күресі, талас-тартысы болады. Музыкадағы романтизм бағыты 1820 жылдардан ба-стау алды. Музыкадағы романтизмге адамның ішкі жан дүниесіне үңілу, нəзік психологизм тəн болса, оның нəтижесінде музыканың бейнелілігі артты. Романтизм дəуіріндегі музыканттар Ф.Шуберт, Ф. Мендельсон, Музыкадағы импрессионизмнің негізін салушы Клод Дебюсси өз шығармашылығында музыканың бейнелеу тəсілдеріне ерекше көңіл бөлді. Ол музыканың гармониялық жəне тембрлік бояуларын, оркестрлік техникасын байыт-ты. Морис Равель (Франция) мен Мануэль де Фалья (Ис-пания) да музыкалық импрессионизмнің шеберлері еді. Р.Шуман, Г.Берлиоз, Р.Вагнер, П.Чайковский, Ференц Лист асқан орындау шеберлігі арқасында өз елінің ұлттық музы-ка дəстүрін танытты. Романтикалық музыка өзінен кейінгі импрессионизм дəуірі үшін құнды қазына болды. Импрессионизм («impression» – əсер) – ХІХ ғасырдың 2-жартысы мен ХХ ғасырдың басында өнерде пайда болған ағым. Негізінен суреткердің өмірден алған өткінші əсері мен бір сəттік көңіл күйіне құрылады. Бейнелеу өнерінде импрессионизмнің жекелеген белгілері 1860 жылдары фран-цуз суретшілерінің (Э.Мане, О.Ренуар, Э.Дега) еңбектерінде көріне бастады. 
10 11
 Музыкадағы импрессионизмнің негізін салушы Клод Дебюсси өз шығармашылығында музыканың бейнелеу тəсілдеріне ерекше көңіл бөлді. Ол музыканың гармониялық жəне тембрлік бояуларын, оркестрлік техникасын байытты. Морис Равель (Франция) мен Мануэль де Фалья (Испания) да музыкалық импрессионизмнің шеберлері еді.
жүктеу/скачать 8,57 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|