А. С. Иргалиев (қолы) (аты-жөні)


Өзін-өзі тексеру сұрақтары



бет56/86
Дата04.10.2020
өлшемі0,82 Mb.
#63894
1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   86
Өзін-өзі тексеру сұрақтары:

1. Жетекшінің кәсіби маңызды сапаларын ата?

2. Денсаулық дегенімзге анықтама бер?

3. Психологиялық денсаулыққа анықтама бер?

4. Аутоген жаттығуының негізін салушы?

5. Медитация дегеніміз не?


Дәріс№ 7

Тақырып: Жұмысшы тұлғасы. Оның іс-әрекеті мен жүріс тұрысын басқару психологиясы.

Дәрістің мазмұны:

1.Жұмысшы тұлғасы- басқару обьектісі ретінде.

2. басқару процесіндегі эмоция және ерік сферасы.

3. Еңбек әрекетіндегі темперамент және мінез-құлық.

Мақсаты: Жұмысшы тұлғасының өзіндік рекшеліктерімен таныстыру және студенттерді өзге адамдардың психологияына түсіністікпен қарауға үйрету.


1. Психологияда « тұлға» « индивид», «индивидуальность» ұғымы пайдалынады. Еңбек процесінде жеке тұлға белгілі роль атқарады. И.С. Кононның айтуы бойынша әлеуметтік роль бұл өзінің сыртқы әлеуметтік жағдайын анықтау және оның осы жағдаймен одан шығатын міндеттерге қатысты. Б.Д. Паригин іс-әректіне қосылу жүйесіндегі көрсетілген талаптарға тұлғаның сыртқы психологиялық жағынан сәйкес келуі немесе келмеуі сапасын сипаттайды. Жұмысшылардың тиісті міндеттерді орындау тиімділігі басқару жүйесіндегі өзінің ролін субьеті түсінігімен бағалауы. Бұл жағдайда өндірістік ұжымда өзінің функцияларын міндеттерін қалыптастыратын оның тұлға жауапкершілігін мәні айқын көрсетіледі. Жұмысшылардың дұрыс қызмет етуі олардың ұмтылу деңгейіне байланысты. Ал ұмтылу деңгійінің көлемі оның алатын жалақысына тәуелді.Алғашқыда ұжымдағы бірлескен еңбек әректінің процесінде оның мүшелері өз жұмысын координациялау мақсатында қарым--қатынасқа түседі.Кординация деңгейі ұжым мүшелерінің психологиялық сәйкестік деңгейіне байланысты.

Н.Обозова сәкестікті бағалау критериларын ұсынды;

1) іс-әрекет нәтижесі

2) қатысушылардың эмоциональды-энергетикалық шығыны

3) олардың бұл әрекетке қанағаттануы

Адамдардың бір-бірімен өзара әсерінен олардың арасында контакт туады және олар бір-біріне өздеріне қажетті информацияны алады.Бір ұжымға біріккен адамдар осының арқасында өздерінің мақсаттарына жете алады. Кез-келген ұжымның соның ішінде шағын топ деңгейіндегі топтардың топ мүшелерінің араысында да міндетті түрде өздерінің қарым-қатынас жүйесі болады.

Алғашқы өндірістік ұжымда олардың мүшелерін ұйымдастыру әртүрлі.А.И:Уманскиидің төмендегі «біріккен іс-әрекет моделдерін» қарастыруға болады;

1.Біріккен –индивидуальдық әрекет: ұжымның әр мүшесі басқаларға тәуелсіз жалпы міндеттің бір бөлігін атқарады.

2. Біріккен –бірізділікті әрекет: жалпы міндетті ұжымның әр мүшесі бірінен соң бірі атқарады.

3. Біріккен өзара әсер етуші: жалпы міндетті тікелей бірмезгілде өзара әсердің топтың әр мүшесінің басқалармен әсерлесудің нәтежиесінде жүзеге асырылады.

2. Эмоция сыртқы немесе ішкі ортадағы өзгерістерге ағзаның ерекше реакциясы болып табылады. Осыған байланысты Я.Рейковский үрдістің 3 негізгі компонентін көрсетті;

Бірінші компонент-организмдегі мобилизационды қозғалыстарды анықтайтын эмоциональды қоздырғыш компоненті. Барлық жағдайда да субьект үшін маңызы бар оқиға болған жағдайда бұл вегетативті психикалық үрдістер жылдамдығының жалпы өзгерісіне алып келеді.

Екінші компонент- эмоциональды жайдайдың субьектінің өмірінде алатын орнына байланысты.

Үшінші компонент –субьект үшін маңызы бар оқиғаның ерекшеліктеріне байланысты. Қызмет үрдісінде пайда болған эмоциональды жағдай адамның өмірлік қызметтерін төмендетіп не жоғарылатуы мүмкін.

3. Тұлғаның ерекшелігі еңбек процесінде айқын көрінеді. Э. Шпрангер тұлғаны мынадай типтерге бөлді:теоретикалық, экономикалық, эстетикалық, әлеуметтік, саяси, діни.Еңбек прцесінде жекелік ерекшеліктердің ішінде темперамент ерекше байқалады.Темпеаменттің өздерің білетін төрт типі бар.

Сангвиник әрбір жұмыста сенімді .Ол адам жоғары психологиялық белсенділік көрсетеді, энергиясы мол, іскер, шапшаң, мимикасы бай. Сангвеник типті адам жетекшілікке құштар. Олар маңызды шығармашылық қабілетке бай. Сангвеиктерде өздік бағалауы жоғары.

Холерик жоғары психологиялық белсендік көрсетеді. Өте шапшұаң қимылдайды. Мінез- құлқы аумалы төкпелі. Тез ренжиді және тез басылады.

Қимыл әрекетті қажет ететін жұмыстарды ұнатады.

Флегматик жай, байсалды көп режімейді. Шығармашылықты қажет ететін жұмыстарды жқсы көреді.

Меланхолик жүйке жүйесі әлсіз болғандықтан тез шаршайды. Көп күшті қажет етпейтін жұмыстарды ұнатады. Олар араласуға жоқ тұйық болып келеді.





Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   86




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет