27
7. Кәсіпкерлік қҧқықтың қайнар кӛздері ретінде нормативтік-
қҧқықтық актілерден басқа іскерлік қызмет ӛрісіндегі әдеттері де
(lex mercatore) танылады. Әдеттер дегеніміз белгілі бір жергілікті
жерде немесе белгілі бір тҧрғындардың этникалық (әлеуметтік)
топтарында мҥліктік немесе жеке мҥліктік емес қатынастар
бойынша, жалпы нысанда азаматтық-қҧқықтық реттелумен
қамтылып, қалыптасқан жҥріс-тҧрыс ережелері болып табылады
19
.
Іскерлік қызмет ӛрісіндегі әдеттер – бҧл
кәсіпкерлік қызметті
жҥзеге асыру барысында қалыптасқан ережелер. Мысалы, әртҥрлі
мемлекеттерде орналасқан сатушымен сатып алушының
арасындағы
сатып
алынған
тауарды
жеткізу
бойынша
шығындарды, тәуекелдерді және ӛзгеде тауарлық шығындарды
бӛлу. Осындай іскерлік қызмет ӛрісіндегі
әдеттердің ішіндегі ең
маңыздысы, Халықаралық сауда палатасымен ҧсынылған, 2000
жылдың 1 қаңтарынан әрекет ететін «ИНКОТЕРМС-2000»
ережелері және 2010 жылы енгізілген тҥзетулер мен толықтырулар
болып есептеледі. ҚР АК-нің 3-бабына сәйкес іскерлік қызмет
ӛрісіндегі әдеттеріне, егер олар заңнамаға
немесе шартқа қайшы
келмесе қолдануға мҥмкіндік берілген. Осыған байланысты,
әдеттер заңнамаға бағынышты және диспозитивті сипатқа ие
20
.
Достарыңызбен бөлісу: