А. С. Киздарбекова Г. Б. Асетова Кәсіпкерлік қҧқық ОҚулық


 Коммерциялық заңды тҧлғалардың тҥрлері және ҧйымдық-



Pdf көрінісі
бет16/148
Дата07.02.2022
өлшемі1,53 Mb.
#83509
түріОқулық
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   148
Байланысты:
Кыздарбекова-Кәсіпкерлік құқық

2. Коммерциялық заңды тҧлғалардың тҥрлері және ҧйымдық-
қҧқықтық нысандары 
Ең алдымен, барлық кәсіпкерлер: дара кәсіпкерлер – заңды 
тҧлға қҧрмай-ақ кәсіпкерлік қызметті жҥзеге асырушы жеке 
тҧлғалар; кәсіпкерлер – заңды тҧлғалар (коммерциялық ҧйымдар) 
болып екі топқа бӛлінеді.
Коммерциялық ҧйымдарды жіктеу жалпы заңды тҧлғаларды 
жіктеу негіздемесіне сәйкес жҥзеге асырылады. 
Мысалы, коммерциялық ҧйымға немесе олардың мҥлкіне 
қатысты қҧрылтайшыларының (қатысушыларының) қҧқықтарына 
байланысты:
а) оларға қатысты қатысушылары міндеттемелік қҧқыққа ие 
коммерциялық 
ҧйымдар; 
шаруашылық 
серіктестіктер; 
шаруашылық қоғамдар; ӛндірістік кооперативтер;
ә) мҥлікке қатысты қҧрылтайшылары (қатысушылары) 
мҥліктік қҧқыққа немесе басқада заттық қҧқыққа ие 
коммерциялық ҧйым-мемлекеттік кәсіпорын деп бӛлуге болады.


34 
Аталған санат бойынша оларға қатысты қатысушылары 
мҥліктік қҧқыққа (не заттық, не міндеттемелік) ие емес заңды 
тҧлғалардың тобы ажыратылады. Дегенмен, олардың ішінде 
коммерциялық ҧйымдар жоқ
26

Мҥлікке заттық қҧқықтың тҥріне қатысты коммерциялық 
ҧйымдар:
а) мҥлікке меншік қҧқығымен иеленетін коммерциялық 
ҧйымдар: шаруашылық серіктестіктер, шаруашылық қоғамдар, 
ӛндірістік кооперативтер;
ә) мҥлікке шаруашылық жҥргізу қҧқығымен иеленетін 
коммерциялық 
ҧйымдар: 
мемлекеттік 
кәсіпорындар 
(қазыналықтан басқалары);
б) 
мҥлікке 
жедел 
басқару 
қҧқығымен 
иеленетін 
коммерциялық ҧйымдар, яғни қазыналық кәсіпорындар тҥрлеріне 
бӛлінеді.
Жоғарыда аталғандарға байланысты әрекет етуші заңнамаға 
сәйкес коммерциялық ҧйымдармен және де сонымен қатар басқада 
заңды тҧлғаларды шарттың (жалдау, қарызға алу және т.б.) 
негізінде алынған мҥліктің аясында, яғни коммерциялық ҧйымға 
қҧрылтайшылардың жарғылық (жинақ) капиталға салған 
салымдарынсыз қҧру және қызмет етуі мҥмкін емес екендігін 
ерекше атап ӛткен жӛн.
Сонымен қатар, ҚР «Жеке кәсіпкерлік туралы» Заңының 6-
бабына сәйкес жеке кәсіпкерлік субъектілері:
1. шағын кәсіпкерлік субъектілері; 
2. орта кәсіпкерлік субъектілері;
3. ірі кәсіпкерлік субъектілері болып жіктеледі. 
Заңды тҧлға қҧрмаған, жҧмыскерлерінің жылдық орташа 
саны елу адамнан аспайтын дара кәсіпкерлер және кәсіпкерлік 
қызметті жҥзеге асыратын, жҧмыскерлерінің жылдық орташа саны 
елу адамнан аспайтын және жыл бойы активтерінің орташа 
жылдық қҧны тиісті қаржы жылына арналған республикалық 
26
Гражданское право. Том I. Учебник для вузов (академический курс). // Отв. ред.: 
М.К. Сулейменов, Ю.Г. Басин. - Алматы: 2000. - 19-20 б. 


35 
бюджет туралы заңда белгіленген алпыс мың еселенген айлық 
есептік кӛрсеткіштен аспайтын заңды тҧлғалар шағын кәсіпкерлік 
субъектілері болып табылады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   148




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет