А. Соловьева, Б. Ибраимова

32
24-сурет.
 
Саңырауқұлақтардың жеуге жарамды түрлері
23-сурет.
 
Ашытқының 
бүр шiк тенуі 
және спирт түзілетіндіктен алкоголь өнімдерін 
жасау үшін пайдаланылады. Ашытқылар 
бүр-
шіктену
арқылы көбейеді – аналық жа суша 
жас жасушаларды түзеді (23-сурет). Ашыт қылар 
оттексіз тіршілік ете алады. 
қалпақшалы саңырауқұлақтар
– көпжасушалы 
ағ залар. Олардың 
жемісті­ денесі
қал­пақ­
және 
түбіртектен
тұрады. Олар негізінен қалпақ ас-
тын дағы арнайы жасуша қабатында пі сіп-жетілген 
споралар арқылы кө бейеді. Топы рақтағы қолайлы 
жағ дай ға түскенде споралар өсіп, 
саңы­рауқұлақ­
жіп­шеле­рінің
(гриб ницы) жасушаларын түзеді. 
Саңырауқұлақтар 
топырақтағы 
орга ника лық 
заттарды денесінің бетімен сіңіріп қоректенеді. Орга никалық зат тар дың 
жет кілікті мөлшері жинақталған кезде қалпақшалы саңы рауқұлақтар 
жемісті дене түзеді, ол топырақ бетіне өсіп, спо ра лар түзіп, шашады. 
Қалпақшалы саңырауқұлақтар жеуге жарамды (24-сурет) және 
улы (25-сурет) болып бөлінеді. Жеуге жарамды саңырауқұлақтардың 
құрамында алуан түрлі нәруыздар болғандықтан, олар өте құнды 
тамақ болып табылады. Бірақ улы саңырауқұлақтармен улану адам 
өміріне қауіпті. Сондықтан тамаққа таныс емес және күмән туғызатын 
саңырауқұлақтарды пайдалануға болмайды.
Ақсаңырауқұлақ
Сазқатпа
Томарқұлақ
Түлкіжем
Қайыңқұлақ

33
қыналар
төменгі сатыдағы өсімдіктерге жатады. Олардың құрылысы 
және тіршілік әрекеті ерекше болғандықтан, соңғы кезде саңырауқұлақ-
тар дүниесінің бөлімі ретінде қарастырылады. Қына денесінің екі 
құрамбөлігі (балдыр және саңырауқұлақ) селбесіп тіршілік етеді.
Балдырлар,­мүктер,­қырықжапырақтәрізділер,­ашық­­тұқымдылар,­
жабықтұқымдылар,­саңырау­құлақтар.

жүктеу/скачать 5,61 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: