Абай қҰнанбаев (10 сынып) Зейнелова Қымбат Тоқтарбекқызы

«№63 ЖОББМ» ММ, Астана қаласы

Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңында

«Әр баланың жеке қабілетіне қарай интеллектуалдық дамуы,

жеке адамның дарындылығын дамыту» өзекті мәселе ретінде енгізілген. Болашаққа нық қадам басқан, еліміздің

ертеңгі тізгінін ұстар ұрпақ қамын ойлау мақсатында

оқу үрдісіне жаңаша өзгерістер енгізуді талап етеді.

Оқушыларға жан – жақты білім беру интеллектуалдық

мүмкіндіктерін, әр оқушының жеке бас ерекшеліктерін,

шығармашылық қабілеттерін дамыту әр ұстаз үшін жауапты іс.

Сабақтың айдары: Асыл сөзді іздесең,

Абайды оқы ерінбе.

Адамдықты іздесең,

Жаттап тоқы көңілге.

Сұлтанмахмұт Торайғыров
Сабақ барысында қолданылған жеке тұлғаға бағытталған әдістің элементтері: себеп, мақсат қою, сенсорлық азғыру,ой елес.

Құзіреттілік: мәдени, оқу - танымдық

Сабақтың мақсаты:

1. Қазақ халқының ұлы ақыны Абай Құнанбаев туралы білімдерін толықтыру, ұлы ақынның өзгеше жанр қара сөз үлгілерінде жазған еңбектерінің мәнін себебін түсіндіру; етіс түрлерінен мәлімет бере отырып, әр түрін ажырата білуге, жұрнақтарын дұрыс жалғап, қолдана білуге үйрету.

2. Оқушылардың сөздік қорын байыта отырып, ойлай білуге, өз ойын нақтылап жеткізе білу дағдысын дамыта отырып, жазу, оқу, аудару және қорыта білуге дағдыландыру, өзіндік ой түю, пікірін дәлелдей білу қабілеттерін дамыту.

3. Лексикалық тақырып бойынша оларға ұлы ақын жайлы мәлімет бере отырып, адамгершілікке, ұлтжандылыққа, білім мен өнерге деген құштарлыққа тәрбиелеу.

Сабақтың типі: жаңа материалды меңгеру сабағы

Сабақтың түрі: техникалық оқыту құралдарын қолдану сабағы

Көрнекіліктер: компьютердегі презентация, тест сұрақтары, үлестірме қағаздары

Пәнаралық байланыс: қазақ әдебиеті, орыс тілі, тарих, музыка.

Сабақтың әдіс – тәсілдері: сұрақ – жауап, әңгімелеу, түсіндіру, іздендіру, тест шешу.

Сабақтың құрылысы:

І Кіріспе бөлім

1. Ұйымдастыру кезеңі.

А) сәлемдесу;

ә) кезекшінің мәлімдеуі

б) сабақтың мақсатын түсіндіру;

в) оқушыларды топқа бөлу.
ІІ Негізгі бөлім

1.Сабаққа кіріспе. Қызығушылықты ояту.

2. Өткен сабақты пысықтау.

3. Жаңа сабақ. Мәтінмен жұмыс.

4. Жаңа сабақты бекіту.

5. Тест сауалдары

1. Сабақты қорытындылау.

2. Оқушылардың білімін бағалау.

3. Үйге тапсырма.

Сабақтың тақырыбы мен мақсаты айтылады. Информатика мұғалімі қауіпсіздік ережелерін қайталайды./2 мин.

( мақсаты - өткен тақырыпты қалай, қандай дәрежеде меңгергендерін, нені түсініп, нені түсінбегендерін бақылау) (3 мин.)

А) Сұраққа жауап: 1. Етістердің неше түрі бар?

2. Қандай?

3. Өздік етіс жұрнағы?

4. Өзгелік етіс жұрнағы?

5. Ырықсыз етіс жұрнағы?

6. Ортақ етіс жұрнағы?

ә) Үлестірме қағаздарда жазылған етістердің түрін анықтап, аударады (І - деңгей)

Етіс	өздік	өзгелік	ырықсыз	ортақ	Сөз тіркесі
Жазғызды
Айтысты
Аудартқызды
Жинасты
Тазаланды

б) Үлестірме қағаздарда жазылған етістіктерден етіс жасап, түрін анықтап,

сөйлем құру.

Етіс	өздік	өзгелік	ырықсыз	ортақ	сөйлем
Сұрау
Шақыру
Оқу
Айту
Өткізу

ІІІ. Жаңа тақырып

Қызығушылықты ояту.

Осы сабақта танысатын адамымыз қазақ халқының халық екенін бүкіл әлемге танытқан ұлы ақындардың бірі. (Хат тыңдалады.)

• 
  Бұл хаттың авторы кім туралы айтып тұр деп ойлайсыңдар?
  
• 
  Сонымен, бүгін біз қазақ халқының ұлы ақыны, осы Семей өңірінде туып - өскен Абай Құнанбайұлы туралы әңгімелейміз.
  
• 
  Ол үшін ең алдымен, алдарыңдағы Білемін.Білдім.Білгім_келеді'>Білемін.Білдім.Білгім келеді. деген кестені толтырып жіберіңдер. (2 мин.)
  

1. Абай Құнанбаев 1845...........................

2. Ол қазақ халқының...............................

3. Ол сазгер,...............................................

4. Ақын өлеңді...........................................

5. Ол Пушкиннің, Лермонтовтың............

1. Великий поэт учился в религиозной школе.

2. Его воспитывали бабушка Зере и его мама Улжан.

3.Он основоположник казахской письменной литературы.

4. Он написал такие произведения, как «Көзімнің қарасы», «Сегіз аяқ», «Татьянаның хаты».

5. Его слова назидания были написаны 1890 – 1898 годах..

әуелі – сначала

көкірегі байлаулы – уметь добиваться своего

ғибратлану – интересоваться

ынтамен ұғу – понимать

көңілге бекіту – запомнить

ой кеселді нәрселер –

қашық болу – избегать

уайымсыз салғырттық – равнодушие

қайғыға салыну – горевать

құмарлық пайда болу – азартные игры
№ 1 тапсырма

Сөздердің синонимдерін табыңыздар:

әуелі, көкірегі байлаулы, ғибратлану, ынтамен ұғу, көңілге бекіту, қашық болу.
№ 2 тапсырма

Сөздердің синонимдерімен сөйлем құрастырыңыздар

Мәтіннің мазмұнына сай тақырып қойыңыздар.

Көп нүктенің орнына тиісті сөздерді қойыңыздар:

Әуелі..... болмақ керек.

Сол нәрсені естігенде я көргенде....керек.

Ой кеселді нәрселерден..... керек.

Бұл төрт нәрсе ..... толтыратұғын нәрселер.

• 
  Мәтіннен ақынның қандай қасиеті танылады? Бұл сөзді кімге арнап және не үшін жазған деп ойлайсыңдар?
  

- Қазір біз Абай Құнанбаевтың туған жеріне саяхатқа шығамыз.

(Жидебай жайлы видеоклипты көрсету)

ІV. Бекіту

Жаңа сабақты бекіту. Тест сұрақтарына жауап беру./5мин.

2. Абай Құнанбаев нешінші жылы және қайда дүниеге келген?

3. Абай кім?

4. Абай Семейде қандай оқу орнында оқыды?

5. Қара сөз деген әдебиеттегі ұғым нені білдіреді?

6. Абайдың сазгерлігін дәлелдейтін шығармалары?

7. Неше жасында өлең жаза бастаған?

8. Ақынның әжесінің және анасының аты кім?

9. Ақын қандай ақындардың шығармаларын аударған?

10. Абай Құнанбаев қай жылы қайтыс болған?