Ќабылдау туралы жалпы ±ѓым

Оқу процесінде қолданылатын көрнекілік түрлерін атап өтсек:

-Табиғи көрнекілік: оқушыларды нақты объектілермен (өсімдіктермен, жануарлармен, минералдармен) таныстырады.

-Эксперименттік көрнекілік арқылы оқушылар химиядан, физикадан тәжірибелер жасайды.

-Суретті көрнекілік: нақты дүниенің бейнесін көрсету (бейнесурет, картина, диафильм, мылқау кинофильмдер).

-Жасанды көрнекілік: макет, үлгі, муляж, геометриялық фигуралар, плакаттар, портреттер, панорама.

-Дыбыстық көрнекіліктер: күйтабақтар, үнтаспаға жазылған материалдар, т.б.

-Символдық және графикалық көрнекілік: карта, жоспар, сызба, диаграмма. (абстракты ой дамуына көмектеседі, себебі болмысты шартты белгілермен белгілейді)

-Техникалық көрнекіліктер: киноаппараттар, диафильмдер, диопроэкторлар, эпидиаскоптар, телевизор, радио т.б.

Оқытудың көрнекілік әдісінің мынадай шарттарын ұсынуға болады:

• 
  көрнекіліктің оқушылардың жасына сәйкестігі;
  
• 
  көрнекілікті сабақтың керек сәтінде қолдану;
  
• 
  демонстрацияланған затты барлық оқушылардың көруі;
  
• 
  иллюстрацияның ең бастысын, мәндісін нақтылау;
  
• 
  құбылыстарды демонстрациялау кезінде берілетін түсініктерді мұқият ойластыру;
  
• 
  сабақта көрнекіліктің алуан түрін қолдану, бірақ көп көрнекілік қолданбау, себебі балалардың назары басқа жаққа ауып, тақырып бойынша ең негізгіні түсінбей қалады;
  
• 
  көрнекілікті қолданып оқушының сезіміне қозғау салу, қалыптасқан түсініктерге сүйеніп, меңгерілетін ұғымды нақтылау;
  
• 
  оқушылардың өздері жасаған көрнекіліктердің әсері мол болатындықтан, көрнекілікті балалармен бірге жасау;
  
• 
  көрнекі құралдарды қолданып оқушылардың зейінін, ақыл-ой мәдениетін, жобалай білуін, оқуға деген қызығушылығын тәрбиелеу;
  
• 
  балалардың жас ерекшеліктеріне қарай заттық көрнекілікті азайтып, символдық көрнекіліктерді қолдану;