Таза дикциялық сөз - адвокат оратордың үлкен абыройы мен қадір қасиеті. Дикция- үндері, буындары, сөздері нақты, түснікті ашық айтылуы. Дикцияның анықтылығында оратордың мәдениеті көрінеді, оның тілге деген, сотқа азаматтарға, сот процесінің тыңдаушыларына деген сыбайластығын білдіреді. Оратор өз сөзінде темпті өзгертіп отыруы оның ішкі сезімдерінің әсерінен болады. Өте тез темпта сөйлеген кезде, мәліметтерті толық түсінуге мүмкін болмайды. Өте жәй темпте сөйлеу, соттың маршрутына әкеліп соқтырады, мұның бәрі оратордың есті толық білмеуі, дәлелдемелердің болмауынан. Мәнерлеп айтылу сот сөзінде интонацияның байлығын көрсетеді. Интонация дегеніміз сөздер әсерлеу, кезектілікпен үннің шығуы, темп пен тембрдің шығу жоғарлығымен айтылуы. Тон - үннің шығу жоғарлығы сөйлеу кезінде үннің өзгеріп отыруы; адам даусының жоғары дәрежеде шығуы. Тембр - бұл адам даусының табиғи үнбік өзгеруі яғни әр адамда өзіне тән қайталанбас болуы.
Адвокат сөйлеген кезде үзіліс жасау өте маңызды, өйткені сөздің немесе сөйлемнің ойдық және эмоциялдықтың жағынан ерекшеленіп берілуі.
Үзіліс- бұл уақытша үннің тоқталуын яғни келіп тұрған ойды белгілі бір себептерге немесе әсер етуші функцияларға байланыста тоқтата тұруы.
Үзіліс атқаратын функцияларына байланысты
Логикалық үзіліс
Психологиялық үзіліс
Логикалық үзіліс - сотта сөйлеу барысында туады, ойын білдіру кезінде, яғни бір ойдан келесі ойға өту дұрыс реттілікпен айтылуына, маңызды әсерлерін атап өтуге, қатысушылардың көңілін аударуға маңызды құрал б.т.
Психологиялық үзіліс -эмоциялық кезендердің атап өтуге, қатысушыларға психологиялық әсер ету құралы б.т.
Сот ораторының мәдениетінде маңызды көрсеткіш ретінде сотта сөйлеу кезендегі нақтылық пен тапқырлықтың әдеби тілде айтылуы.
Бірақ әдеби тілде айтылудың нақты айтылу түпнұсқалары жоқ, орфоэпиялық норма сәйкес әрекет етуші (кезектілікпен) жүйенің кезектілікпен айтылуын айтамыз
Дыбысты әсерлеу
немесе эвфония
(грек euphonia-ішінен, eu-жақсы, phohia-дыбыс)
үндері эстетикалық жағынан бағалау, олардың сәйкес келуі, құлаққа жағымды және жақсы естілуі.
Сөзінде үндік ұйымдастырушылықтың маңызды элементі ретінде екпінді дұрыс қою арқылы акцентология норманы сақтау болып табылады
Сөздік екпін - сөзді ұымдастырумен байланысты олар сөздің мықтап айтылуына, үндерді бір-біріне жалғайды, буындардың құрылып (сөйлемнің) сөздердің дұрыс құралуына септігін тигізеді.
Сотта сөйлеу –
қылмыстық іс бойынша прокурор мен адвокаттың маңызды әрі жауапты қызметінің бірі.
Ораторлық өнер (ораторское искусство) – жұртшылық алдында сөзін дайындау мен оны айтудан тұратын ортордың білімі мен қабілетінің жиынтығы болып табылады
Ораторлық өнер – бұл оған қабілеті жоқ болса да кез келген адам үйренуге болатын қызметтің бірі.
Бұл материалдар жинақтай білу, тындаушыларға әсер ететіндей етіп, сөзін дұрыс құрастыру; дәлелдей алу мен қарсы пікір айту, жеткізе алу қабілеті, сөйлеу шеберлігі (речевое мастерство).
Қорғау сөзі – кіріспеден, мазмұндаудан және қорытындылаудан тұрады.
Жүйелілік, лайықты көлем және қорғау сөзінің әрбір жеке бөлімдерінің сабақтастығы – табысқа жетудің бірден бір кепілі болып табылады.
Қорғаушының сөзі - соттық тексерудің өте қажет әрі маңызды бөлігі. Қорғаушы өз қажет әрі маңызды бөлігі. Қорғаушының сөзі - соттық тексерудің өте қажет әрі маңызды бөлігі. Қорғаушы өз қажет әрі маңызды бөлігі.
Қорғаушы тарапынан мына жағдайлар анықталып және ерекше ескерілуі қажет:
1) сотталушы жасады деп отырған қылмыс орны дәлелді ме?
2) сол қылмысты соталушы жасағаны дәлелденеді ме?
3) бұл іс қылмысқа жатады ма және ол қандай қылмыстық заңмен қарастырылған ?
4) осы қылмыс үшін сотталушы кінәлі ма ?
5) соталушы жазаға тартылуы тиіспе ?
6) жазаны жұмсартатын немесе қысқартатын жағдайлар бар ма ?
7) сотталушыға қандай жаза
қолданылады ?
Достарыңызбен бөлісу: |
