Ахметжанов о. Н. Жануарлардың КӨз аурулары оқу құралы семей, 2012 Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі
жүктеу/скачать 7,92 Mb.
|
7e7b7439-84b7-11e3-9ea3-f6d299da70eeкоз-3
- Бұл бет үшін навигация:
- Көз жүйкелері.
| Көздің қан айналым жүйесі. Ауыл шаруашылық малдарында көзді қанмен төмендегі артериялар жүйесі қамтамасыз етеді және олар бір – бірімен анастомоз арқылы қатысады.
Қабақ артериялары жүйесі. Бұл жүйені төменгі қабақ артериясы, маңдай, шеткі самай және жартылай жас артериялары тармақтары құрайды. Цилиар жүйесі. Ол сыртқы көз артериясынан басталады. Онда төрт цилиар артериясы бар. Қысқа артқы артерия, негізгі тамырлы қабыққа барады. Қысқа алдыңғы артерия – цилиар денесіне барады. Алдыңғы ұзын артерия – түсті қабық пен цилиар денесіне барады. Екі ( сыртқы және ішкі) ұзын артқы артериялар. Олар көз алмасының ішіне енеді. Торлы қабықтың орталық артерия жүйесі. Ол ішкі көз артериясынан бастау алады. Ол тармақталып торлы қабықты қанмен қамтамасыз етеді. Көз жүйкелері. Көзді бірнеше жұп бас – ми жүйкелері, симпатикалық жүйке тармақтары және көз алмасының цилиарлық жүйкесі жүйке жүйесімен қамтамасыз етеді. Көзді қозғаушы жүйке – (n. Oculomotorius) Ол көздің жоғарғы қисық, сыртқы түзу және көз алмасын тартқыштың сыртқы тармақтарынан басқа барлық бұлшық еттерін жүйке жүйесімен қамтамасыз етеді. Бұл жүйкенің тармақтары көз және жоғарғы жақ жүйкесі тармақтарымен бірігіп, кірпікті дене өрімін түзеді. Одан кірпікті дене жүйкесі басталады. Көзді қозғаушы жүйкенің парасимпатикалық талшығы кірпікті дене түйініне келіп, одан түсті қабық сфинктеріне және кірпікті дене бұлшық етіне барады. Бұл жүйке симпатикалық жүйкенің антогонисі болып табылады. Тежегіш жүйке – (n. Trochlearis) бұл жүйке алдыңғы ми желкенінен басталып, бір тармағы көздің сыртқы қисық бұлшық етіне барады. Үштік жүйке – (n. Trigeminus) бірнеше тармақтарға бөлінеді. Оның көз тармағы жоғарғы қабақты, көздің терісін, конъюнктиваны, жас безін, жас өзектерін, жас қапшығын және үшінші қабақты жүйкемен қамтамасыз етеді. Сонымен бірге бір тармағы кірпікті дене түйінін түзуге қатысады. Жоғарғы жақ тармағы көздің төменгі қабағының терісін тармақтала қамтиды. Ал күйіс қайыратын малдарда оның тармақтары көздің бұлшық еттеріне де барады. Бұрушы жүйке – ( n. Abducens) мидан шығатын бұл жүйкенің бір тармағы көз алмасының тартқыш бұлшық етін және көздің сыртқы түзу бұлшық етін қамтиды. Бет жүйкесі – ( n. Facialis) қабақтың айналма бұлшық етін және жоғарғы қабақтың сыртқы көтергішін қамтиды. Симпатикалық жүйке сабағы – ішкі ұйқы жүйкесі түзетін қуысты өрімінен кірпікті дене байламына симпатикалық жүйке талшықтары шоғыры бағытталады. Кірпікті дене байламы арқылы өткен олар көз алмасына еніп, кірпікті денеге, түсті қабыққа бағытталып, қарашықты кеңейтетін бұлшық етті жүйкемен қамтиды. Бұдан басқа қуысты өрім жас безіне, көз алмасы тамырлары бұлшық етіне және қабаққа симпатикалық жүйке талшықтарын береді. Оның дәнекер талшықтары көздің қозғаушы жүйкесінің, тежегіш жүйкесінің, бұрушы жүйкесінің және көз жүйкесінің құрамына енеді. Көз алмасының цилиар жүйкесі – қысқа және ұзын цилиар жүйкесіне ажыратылады. Алғашқысына сезгіш, қозғағыш және симпатикалық, соңғысына тек сезгіш талшықтар енеді. Цилиар жүйкелері перихориойдальдық кеңестікке келіп, көздің ақ қабығы мен тамырлы қабығына тармақтарын береді. Кірпікті дене бұлшық етінде олар өрім түзіп, одан бұлшық еттің өзіне, цилиар өсіндісіне, түсті қабыққа және қасаң қабыққа бұтақтары тарайды. жүктеу/скачать 7,92 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|