Аккузова айнур абдыжалиловна
бәйбішеден кейін ажарына қызығып жуан алған тоқалы
жүктеу/скачать 2,11 Mb. Pdf көрінісі
|
Аккузовой А.А., Диссертация
| бәйбішеден
кейін ажарына қызығып жуан алған тоқалы шарасыз халде күйіне жылап жіберді», «Қайтыс болған тоқалы өзіне қамшының сабындай да құны болмаса да, біреуге – мына жатқан қызына ана екен-ау!». Жалпы қазақ тілінде туыстық қатынасты білдіретін ұғымдар өте көп екені белгілі. Бұл – халықтың көпшіл мінезімен, ішкі ұлттық сипаттарымен өлшенетін баға жетпес құндылық. Терминолог-ғалым Б. Қалиұлы қазақ тілінде «туыс» концептісінің этномәдени мәнін және оған қатысты тілдік бірліктерді жинақтай келе, бұл ұғымның ауқымдылығын былай түсіндіреді: «Туыстық ұғым орыс халқында 5-6 ұрпақты ғана қамтыса, қазақ халқында ол 10-12 (15) ұрпақты қамтиды. Қазақ халқында бар «нағашы жұрт» ұғымы орыс халқында жоқ. Сондай-ақ, қазақ салты бойынша келін күйеуінің туыстарын аты-жөнімен атамай, оларды «ұзын қайнаға», «сері қайным», «сылқым қайың сіңлім» деп тергеуінен де ұлттық мәдениеттің белгісі көрінеді [112, 166 б.]. Автордың 15 ұрпақ деп отырғаны мыналар: 1. Баба, 2. Ата, 3. Әке, 4. Бала, 5. Ұл-қыз, 6. Немере, 7. Шөбере, 8. Шөпшек, 9. Немене, 10. Туажат, 11. Жегжат, 12. Зәузат, 13. Жұрағат, 14. Жамағат . 83 Адам өмірінде жақындығы туған-туыстан асып түсетін, жүректің сырын білетін дос болатыны белгілі. Автор шығармаларында үзеңгі дос тіркесін қолданып, достың образын одан ары аша түскен. Мысалы: «Қарекеңнің өзі діттеп жүрген көрші ауылда бір қыз болатын. Оның әкесімен де әмпей-жәмпей еді. «Құдай қос көрсе, жекжат боламыз түбі» деп ішіне түйіп жүрген... Сөйтіп, арада бір апта өткен соң Ерғабылдың үйлену тойы болды. Бұл қуанышына Қарекең көрші ауылдағы түбі жегжат болармын деп жауап түйген жүктеу/скачать 2,11 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|