«алаш» баспасы
ИСМАҒИЛБЕК ҒАСПРИНСКИЙДІҢ ЖЫЛЫ
жүктеу/скачать 5,84 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- ТЕЛЕГРАМ
ИСМАҒИЛБЕК ҒАСПРИНСКИЙДІҢ ЖЫЛЫҺәр жұрттың ғұмырында шаттанған уақыттары көп болған секілді, қайғырған, зор қазаға душар болған замандары да аз болмайды. Бүкіл бір жұрттын ғұмырын бір адамның ғұмырына ұқсату мүмкін. Өз ғұмырында бір адам нелер көрмейді. Нағыз сол секілді, бір қан, бір тұқымнан шыққан бір елдің басына да әртүрлі хал келеді. Бірақ оның бәрі есте мәңгі түрмайды. Заманның күшті ағымы оның бәрін адамның көңілінен жуып жіберіп, тамам ұмыттырады. Ондай қазалар бір жұрттың ғұмырында аз, сирек ұшырасады. Мұнан дәл бір жыл бұрын, осы сентябрьдің 11-і күні біздің жұртқа да сондай бір қаза келді. Жылдар түгіл, ғасырлар өтсе де ұлт баласының жүрегінен жойылмайтын бір қазаға біздің Русиядағы түрік тұқымы душар болды. Сол күні ұлтымыздың кемеңгер атасы, көсемі, ардақты Исмагилбек біздің арамыздан мәңгілік жайына қайтты. Неше миллиондаған түрік балаларын артына жетім қалдырды. Бұл хабардың Русиядағы бүкіл түрік-татар жұртына қаншалық батқаны уақытында матбуғат жүзінде жазылған қайғылы мақалалардан көруге болады. Русияның ћәр тарапына газета басқармаларына келген сансыз телеграм бұл қазаның жалпы болғанын көрсетті. Мызғымас атамыздан айырылдық, қайыспас қорғанымыз құлады деп, көздің жасын көл қылып жазған мақалалармен матбуғат жүзі толды. Біздің қазақ жұртында бір рәсім бар: ардақты жұрт адамының опатына бір жыл толғанда, бүкіл ел ол адамды жоқтайды. Оның жақсы мінездері, үлгілі істері кейінгі нәсілге ұмытылмай қалуы үшін оның ғұмырында қылған қызметтерін санап жоқтау айтады. Біз де бүгін сол рәсімді істеп ұлұғ бабамыздың ұлы істерін, түзу бағытын жұрттың есіне саламыз. Бізге бүгін жалғыз қайғы күні ғана болмасқа тиіс. Исмағилбек сынды ерді жоқтап, мұңайып, қамығып қана қоймай, оның салған жолын, көздеген арманын, қылған қызметтерін ойлап сол жолды өзіне жол танып, сол арманды өзіне Қағба біліп, солардан ғұмырда айырылмауға өз-өзіне ант беру керек. Рахметті бабамыздың көздеген арманы ұлтын ілгері бастыру еді. Түскен жолы ұлтын сүю еді. Біз, шәкірттеріне де, бұлар — парыз. Бұл істерін ұмытпау — біздің борышымыз. Басқа мәдени жұрттарда мұндай ұлұғ адамдарын ілгергі нәсіліне ұмыттырмас үшін атағына зор игілік үйлерін салады, памятник (ескерткіш) тұрғызады. Біздің ұлт әлі бала. Өзге жұрт істейтін істерді істеуге қолынан келмейді. Сондықтан бүгінге шейін ондай еш нәрсе істелген жоқ. Бір жылдан бері еш нәрсе көрінбей тұр. Бірақ бұл кемшіліктеріміз күндердің күнінде түгелденуіне шүбә етпейміз. Ұлт өзінің мұндай адамын ұмытпас. Осы бір жыл ішінде Русия мұсылмандарының әлденеше зор ұлт мүшелері келіп шықты. Олар сөйленді, жазылды, кеңеске алынды, бірақ қанша айтқанмен бүкіл жұртқа сөзі өтімді, пікірі жағымды бір кісі болмау себепті әркім әр жаққа тартып бір пікірге үйлесе алмады. Бұл да біздің жетімдігімізді бір қабат еске түсірді. Исмаѓил бабаның атағына әлгідей зор істер істеу бүкіл Россия мұсылмандарының жалпы міндеті, татар, қазақ, сарт һәм басқа түрік балаларының бәріне ортақ борыш. Мұндай ортақ қызметтерді өз алдына қойып қолдан келуі қиын емес бір іс: марқұм Исмағилбектің тәржіме хәлін қазақша жазып, кітап ретінде тарату. Біз бұл жолы осымен ғана қанағаттанып құрметті бабамыздың рухына Тәңірден шаттық, рахат тілейміз. ТЕЛЕГРАММинскі 15.ІІІ. Төмендегі телеграмды жібердік, 1. Шерняевтегі Тыншыбаевқа, 2. Петропавлдағы Көсемісовке, Тілеулинге, 3. Омбыдағы Тұрлыбаевқа, 4. Павлодардағы Сәтпаевқа, 5. Семейдегі Мәрсековке, 6. Қарқаралыдағы Жақыпқа, Есмаханға, Хасенге. 7. Зайсандағы Пантаевқа, 8. Қараөткелдегі Райымбековке, Сұлтан Абылаевқа, 9. Атбасардағы Сейілбек Жаңайдаровқа, Сыздық Мешенбаевқа, 10. Савинскідегі Шәңгерей Бөкеевке, Бақтыгерей Құлмановқа, 11. Жәнібектегі Бораш Шомбаловқа, 12. Красныйярдағы Бораш Шолтыровқа, 13. Красныйкуттағы адвокат Ниязовқа, 14. Ойылдағы Халилге, 15. Оралскідегі Ғабдоллаға, 16. Перовскідегі Бекқожаға, Қожахметке, Юсуббекке, 17. Ырғыздағы Шонановқа, 18. Түркстандағы Өтегеновке, 19. Қоқандағы Ақаевқа, 20. Скоболевтегі Ғабдалрахман Оразаевқа, 21. Ташкендегі Бораш Көтібаровқа, 22. Әндіжандағы Қолғақовқа, 23. Қапалдағы Тұрысбековтерге, 24. Ақтөбедегі Қасым Арынғазиевке, 25. Торғайдағы Алмасовқа, Қаралдинге, Тоқтабаевқа. Русиядағы барша халыққа ағайындық, теңдік, бостандық күні туды. Жаңа құрылған үкімет дүкенін сүйеу үшін қазаққа ұйымдасу керек. Жаңа құрылған ел бағу дүкенін нығайту үшін тегі басқа барша халықтармен үйір болуға керек. Ушредителный сабраниа сайлауларына қазақ болып қамдану керек. Жарамды жақсы адамдарын ауызға ала беру керек. Енді араздық, өштік, дау, жанжал, талас партиялық сиыспауларды тастау керек. Көксерлік жұмыстарың - бірлік, әділдік болсын! Жер мәселесін де қозғап, тезірек қолға ала беріңдер. Біз қалайтын патшалық түрі - демократический республика, мал өсіріп, егін салып, жерге ие боларлық түрі. Құдайдан басқа ешкімнен қорықпаңдар, түзулікпен істеңдер. Жаңа үкіметті сүйіңдер, Министерствоның азық-түлік ісінде жүрген уполномочиелері мен өзіміздің майдандағы жұмысшыларымызға болысыңдар. Халықтың көңілін біліндер: Ғалихан, Мірякуб, Мұса, Шаћмардан, Мырзағазы, Хүсейін, Шафғат, Сұлтанбек, Иса, Мухамедғазы, Хайредин, Райымбек, Нәзір, Талимдар, Тел. жүктеу/скачать 5,84 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|