Алғы сөз психология ғылымы қазақ елінің өткен дәуірлерінде жеке ғылы- мы пән
жүктеу/скачать 0,87 Mb. Pdf көрінісі
|
Ә,Алдамұратов Жалпы психология
- Бұл бет үшін навигация:
- ТІТІРКЕНПШТІК
- ҰҒЫМТАЛДЫҚ — сезімталдық, әсер етуші нәрселер мен құбы-лыстарды сезім мүшелері мен ақыл-ой арқылы тез қабылдап, олар-дың мән-мағынасын жете түсіну қабілеті. ҰЖЫМ
| Ойдың шындығы
мен ақиқаттығы ақыл-ой талқысы арқылы анықталады. СТИМУЛ— қозғаушы, жандандырушы әсер. Тітіркендіргіштер-дің тікелей таным мүшелеріне (рецепторларға) әсер етуі нәтижесін-де сыртқы және ішкі органдарда қыздыру тудыратын әсер, Оның қуаты әр алуан тітіркенулер тудырады Т ТЕМПЕРАМЕНТ — жоғары жүйке қызметінің типтік ерекше-ліктеріне сәйкес адамның даралық сипатын білдіретін психология-лық ерекшелік. Темперамент адам мінезінің табиғи негізін анықтай-ды. Жоғары жүйке қызмет типтерінің күшіне, теңдігіне (қозу мен тежелу) және ауысу әрекшеліктеріне сәйкес темпераменттік төрт түрі сипатталады. Олар: холернк, флегматик, сангвиник, мелаңхолик. Темпераменттердің түрлері жоғары жүйке қызметінің типтеріне негізделгенімен, олар адамның тіршілік бейнесі мен әлеуметтік жағдайына орай өзгеріп, жаңа қасиет- сипаттарға ие болады. Темпераменттік ерекшеліктер адамда туа пайда болатын қасиет, ал мінез-құлық сипаттары өмірде жүре-тұра қалыптасады. Психологиядағы темперамент жайлы ғылыми көзқарастар әр түрлі. Дегенмен, 190 темпераменттердің табиғи-ғылыми негізі жоғары жүйке қызметінің типтері екеніші ғылыми тұрғыдан ашып көрсеткен физиолог ғалым И. П. Павлов ТЕСТ — сынақ. Пснхологияда адамның дара басындағы психо-логиялық ерекшеліктері меи қабілетін, ақыл-ой деңгейін белгілі пор-малар тұрғысынан іздестіретін әдіс. Тест (сынақ) әдісі арқылы адам-ның меңгерген білім деңгейі мен ықылас-ынтасы да зерттеліп, оның нәтижелері салыстырмалы түрде қорытылады. Қазіргі кезде тест әдісі кеңінен қолданылып отыр. “Тест”— ағылшын сөзі. Мағынасы “сыкақ” дегенді білдіреді ТОП —қоғамдағы адамдардың белгілі сипаттары мен ерекше-ліктеріне орай және бірлесіп атқаратын істеріне сәйкес бірлесуі. ТОП ЖЕТЕКШІС1 — жора-жолдастары мен қатар құрбыларына өзінің беделімен, іс-әрекетімен, мінез-құлқымен ықпал етіп отыра- тын адам ТІТІРКЕНПШТІК —әсерленушілік, қозғыштық. Жүйке жүйе-сінің әр алуан сыртқы және ішкі әсерлерге тітіркенуі. Төменгі саты-дағы микроорганизмдердегі психнканың көрінісі — тітіркенгіштік. Тітіркенудің өте қарапайым түрі — тропизмдер, Тропизм —бұрылу” деген сөз. Ұ ¥ҒÛМ — заттар мен құбылыстардың мәнді белгілері мен ерек-шеліктерін бейнелейтін жалпылаушы ойлау формасы. Ғылыми пән-дердің бәрі ұғымдар жүйесінен құралады. Кез келген ұғымның маз-мұны мен көлемі болады және ол қолдану ретіне қарай өзге ұғым-дармен түрліше байланыста болады. ¥ғым дерексіз ойлау нәтижесі арқылы жасалып, оның мазмұны мен көлемі анықталады. ҰҒЫМТАЛДЫҚ — сезімталдық, әсер етуші нәрселер мен құбы-лыстарды сезім мүшелері мен ақыл-ой арқылы тез қабылдап, олар-дың мән-мағынасын жете түсіну қабілеті. ҰЖЫМ — қоғамдық пайдалы іспен щұғылданатын, жоғары дең- гейде дамыған адамдардың ұйымдасқан тобы Ұжымдардың адамдар- 217 дың өзара қарым-қатынасы олардың бірлесіп атқаратын қоғамдық--істері мен мақсат-муддесінің бірыңғай болуында. Ү жүктеу/скачать 0,87 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|