Ақмола облысы Астрахан ауданы “Старый Колутон орта мектебі” мм

Финик пальмасының тарихы.

• Көбінесе құрма пальмалары жеке жарамды болу үшін, құрғақ және ыстық обылыстарда өсіріледі. Солтүстік Африка мен Араб елдері құрма пальмасының отаны деп есептеледі. Бұл отанда олар 4 мың жылдай өсіп келеді. Ежелгі Египет ескерткіштерінде құрма пальмасының суреті бейнеленген. Атақты Геродот Теофраст, Страбон және Плиний құрма пальмасының Вавилоннан
•  Канар жайығына дейін өсірілетінін жазған. Бұл талдың ұзындығы 12-30 метр, өзі түзу болып келеді, әрі шашақ-шашақ болып өседі. Талдың жапырақтарының ұзындығы 45см, жапырақ өсетін жерден ұзын шашақты гүл шоғыры шығады. Оған қоса 1 талда бір түрлі ғана шашақты гүл шоғыры өседі, яғни олар аталық немесе аналық болады. Құрма пальмасы тәп-тәтті құрма жемісін береді.
• Ең жақсы өскен құрма пальмасы жылдық 45-90 кг-дық тұқым болып келеді. Құрма пальмасы 10-15 жыл тіпті 100-200 жылдай өсе алады. Кейбір облыстарда мысалға Солтүстік Африкада және Азияда құрма ең басты тағам ретінде қаралады. Ал құрманың сатылуы ең басты табыс ретінде есептелінеді. Қазір құрма пальмасы тек қана өз жерінде сатылмай Испанияда АҚШ-та және Оңтүстік батыста да қаралып жатыр. Оңт. Иранда, Ауғаныстанда, Пәкістанда қолданылады.
• 1939 жылы Түркіменстанда құрма пальмасы өсіріледі, қыста 14°С аязда шыдай алады.
• Құрмада тәтті қантты шырын алынады, кейін ол шырыннан шарап әзірлейді. Көбінесе осы талды әдемі өсімдік ретінде өсіреді. Әсіресе субтропикті бақшаларда және парк алаңдарында және «Черноморский» жағалауындағы Кавказда және Үнді Қытай жерінде өсіріледі.
• Сондықтан бұл өсімдікті өсірудегі мақсатым: Әсемдік ретінде Құрма пальмасын (Финиковый пальма) өсіріп көбейту.

Құрманың пайдалары:

• — Ас қорытуға пайдалы. Тойымдылық қасиеті өте жоғары болып табылады (100 г.-да 277 ккал.). Зерттеуші Х.У.Дэусон бір құрма мен бір кесе сүттің адамға қажетті бір күндік калорияға тең екендігін айтқан.
• — Жас құрманың бойында 60-65 пайыз қант болғанына қарамастан, адамды семіртпейді.
• — Құрамында А, С дәрумендері көп болғандықтан, салқын тигенде сауықтырады. Салқын тиіп, жөтел пайда болса, 1 құрма жемісі шырынын 3,5 ас қасық жылы сумен қосып тамақты шаю қажет.
• — Қан аздыққа пайдалы. Темірге бай болғандықтан бір адам күніне 15 дана құрма жесе,  денедегі темір қажеттілігін қамтамасыз еткен болады және темір жетіспеушілігінен пайда болатын аурулардан сақтанған болады.
• — Глюкоза қан құрамын реттейді. С, Р дәрумендері көктамырдың әлсіздігін азайтады. Бұл микроэлементтер жүрекке өте пайдалы. Оған қоса артериялық қан қысымын реттейді және қан қысымы артқанда қалпына келтіру үшін қолданылады;
• — Талшықты жемістердің қатерлі ісікке шалдығу қаупін төмендететін зерттеулер көрсеткен. Құрмаларда көп мөлшерде талшық болады.
• — Мидың жұмыс істеу қабілетін арттырып, есте сақтау қабілетін жақсартады.
• — Құрма антиоксидаттың қайнар көзі. Антиоксиданттар қатерлі ісік, тамырдың бітелуі және қартаюдың алдын алуда өте пайдалы. 
• — Зерттеулер нәтижесінде құрманың антисептик дәрі екені, жараларды тез жазатын, сүтті арттыратын, нәрестені қоректендіретін, құрамындағы калий балалардың өсіп-жетілуін қамтамасыз ететін таптырмайтын азық екені анықталған.

— Бетке безеу шыққанда, бетте ұсақ тесіктер пайда болғанда олармен бірден-бір күресуші құрма жемісі болып табылады. Бұл жемістен бетке маска жасаған да, денеге арналған гель қолданған да пайдалы. Ол денені ылғалдандырады және жасартады.  — Құрамындағы фосфор мен калцийдің молдығы қаңқа сүйектерінің қалыптасуында және сүйек құрылысының тепе-теңдігін сақтауда маңызды рөл атқарады. Фосфор мен калцийдің көптігі сүйек ауруларынан қорғайды. — Құрмада B1, B2 витаминдерінің қатар кездесуі бауырдың қызметін жақсартады. Бауыр суық жемістерді жақсы көретіндіктен құрманы қауын, қиярмен жеген жақсы болады. — Асқазан жарасын емдейді. Асқазан жұмысын жақсартады. Кейбір мемлекеттерде асқазан жарасын емдеу үшін құрма арнайы тәжірибеден өткен.   — Қуық және бүйрек қабынуында шипа болады. Суы бүйрек тастарының ыдырауына өте пайдалы. — Миды және жүйке жүйесін тынықтырады. Олардың жұмыс істеу қабілетін жақсартып, сергіткіш әсер береді. Құрманы үнемі жейтін адамдар депрессияға түспейді. Ұмытшақтық ауруын емдеуде құрма үлкен жетістікке жетті. — Бронх пен өкпенің қабынуын сауықтырады. — Құрамында йод көп болғандықтан қалқанша безі ауруына шипа болып табылады. — Күніне 1 құрма жеу ағзаны магниймен байытады, ұйқының ты-ныштығын қамтамасыз етеді. Ал фруктоза мен глюкоза көңіл күйді көтереді. — Құрманы жатардан алдын жесе сал ауруына қарсы өте пайдалы.

Финик пальмасын үй жағдайында өсіру тәсілдері

• Финик пальмасы баяу өсетін өсімдіктердің бірі. Сондықтан оған көп күтім қажет. Финик тұқымы қатты болады. Тұқымды жарып зерттеу барысында ортасында ақ зат ол да қатты болады. Ол зат тұқымының негізгі өзегі. Өсімдік сол өзектен өсу арқылы бойына қорек алады.

Тұқымды отырғызуға дайындық

• Финик жемісін сатып алып, тұқымы мен жемісін бөлу қажет. Сүйектерді жинап, сол кезде немесе бірнеше күннен кейін себуге болады. Отырғызуға ең қолайлы күн көктемнің басы.

Тұқымды себу

• Отырғызатын ыдыс терең болуы керек. Ал, топырағы әрдайым ылғалды болуы қажет.Сүйекті түзу, 1-2 см тереңдікте егу керек.
• Температура жоғары, 24-26 С, температура 14 С болса, өскін бір жылдан соң шығады.

• Бөлме температурасы

Финик тұқымының өсу жағдайы

• Менде «финик жемісінен не өседі? Қалай өседі?Қандай пальма?» дегендей сұрақтар туындап, пальма өсіруге қызығушылық пайда болды. Мен пальманы өсіріп көргім келді де, финик пальмасының тұқымын топыраққа сала салдым. 3 айдай уақыттан соң топырақта кішкентай өскін өсіп тұр екен. Ол күніне 1 см-ге өсіп отырды. Ол күн сүйгіш өсімдік болғандықтан, оны күн сәулесі түсіп тұратын жерге қою керек. Мен оны күн сәулесі түсіп тұратын жерге қойғаннан соң, жапырағы ашыла бастады. Финик пальмасы баяу өсетін өсімдік болғандықтан, оның қандай болмасын нәтижелері баяу жүреді.

Өскін шыққан күннен бастап алғашқы жапырақтар шыққаннан кейін одан әрі өсуі зерттелді. Финик тұқымының нағыз жапырағы 2,5 см, ал ұзарған жапырақтары күніне 1 см өсіп отырды. Оны күн сайын өлшеп, күнделікке жазып отырдым.

Өскін шыққаннан кейін 45 күннен соң, кейде бойы 10 см-ге жеткенде оны басқа ыдысқа ауыстырып отырғызу қажет. Өскін өсуі үшін оны күтіп-баптау және жағдайын жасау керек. Жыл сайын финик пальмасын 5 жылға дейін үлкен ыдысқа ауыстырып отырғызылады.

Қорытынды

• Қорытынды
• Соңғы жылдарда жүргізілген зерттеулер нәтижесінде құрманың көптеген қасиеттері ашылған. Түркиядағы әйгілі Сема емханасының Тағамтану және диета бөлімінің маманы Хайреддин Мутлуның айтуынша, құрма минерал, фенол тұрғысынан әрі натрий, калий, магний, кальций, темір, фосфат секілді минералдарға өте бай.
• Бір сөзбен айтқанда, түрлі дәруменге бай, тойымды әрі емдік қасиеті мол құрма – ғажап жеміс. Ендеше, осы ғажап жемісті тек жеміс ретінде қарамай, тұқымын алып өсіріп, айналамызды көгалдандыра аламыз.
• Мен бұл зерттеу жұмысымызды толық бітті деп есептемеймін. Алдағы уақытта үй жағдайында финик пальмасын сәндік үшін өсіруге мақсат қойдым. Өйткені, финик палмасын өсіруге және дұрыс қалыптасуы үшін бірнеше жыл уақыт қажет.

Ұсыныстар:

• Финик пальмасын үй жағдайында көбірек өсіріп, көбейту, үйге әсемдік пен сәндік беру;
• Финик пальмасын мәдени орталықтарда өсіру;
• Мектепті жасылдандыру;
• Экологиялық сауаттылықты және көзқарасты қалыптастыру және жетілдіру.
• Бағалы ағаштар тұқымының көшеттерін өсіріп,көгалдандыру.

Түйіндеме

• Мен , Мейрманова Асем Жанатқызы, 2003 жылы 10 желтоқсанда Старый Колутон ауылында дүниеге келгенмін.Отбасында қыздардың тұңғышымын, ағам, сіңілім, інім бар.Старый Колутон орта мектебінде 6“А” сыныбында оқимын. Жеке қасиеттерім –өлең шығаруды, өлең ді мәнерлеп оқуды ұнатамын,би билеп, ән айту өнерім де бар. Халықаралық, аудандық, мектепішілік мадақтамаларға да ие болдым. “BRITISH BULLDOG” сайысынан осы жылы 1-ші орынға иелендім.
• Әсемдік өсімдік ретінде финик пальмасын өсіріп көбейту мақсатта - осы ғылыми жобаны қолға алдым.

Пайдаланылған әдебиеттер

• Фотосуреттер
• “Биолог анықтамалығы” журналы
• Ғаламтордан алынған фотосуреттер
• Көшет отырғызу кезіндегі фотоматериалдар
• Өскінді отырғызу кезіндегі видео
• Менің фотобейнем

жүктеу/скачать 1,27 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: