170.Аталық сыртқы жыныс ағзалары, олардың анатомиясы. Аталық сыртқы жыныс ағзаларға-еркек жыныс мүшесі және ұма жатады.
1.Еркек жыныс ағзасы (penis)-несепті шығаруға, әйелдің жыныс жолдарына шәуетті жеткізуге және жыныстық қанағат алуға арналған.Пенистің ішкі құрылысы – екі денеден тұрады: үңгірлі (corpus cavernosum) және кеуекті (corpus spongiosum penis). Үңгірлі дене – пенистің қатаюы, эрекция; Кеуекті – несеп және шәует шығарушы өзек өтеді.
Топографиясын ажыратамыз;
-жыныс мүшесінің денесі corpus penis -несеп шығаратын өзектің сыртқы тесігіostium urethrae externum -жыныс мүшесінің басы glans penis -жыныс мүшесінің басының тәжі corona glandis nipes
-тарылған мойны collum glandis түбірі radix -жоғарғы-алдыңғы бетінің арқашығы dorsum
-артқы бетінде: жыныс мүшесінің penis -төменгі бетніде:еркек жыныс мүшесінің жігі raphe penis-шат пен ұма терісіне жалғасады
-алдыңғы бөлігін жабатын тері қатпары бүкірбас preputium penis -бүкірбас жүгеншігі frenulumpreputii Ерадамныңсыртқыжынысмүшелерініңдамуы(7 апта):
1)жыныстөмпегінен –үңгірлідене;
2)жынысқатпарынан –кеуектідене;
3)жынысбуылтығынан – ұма
• Микропенис –эрекцияжағдайында 6 см
•Макропенис – 25 смжәнеоданжоғары
•Мезопенис – 14-18 см
Ауытқу: гипоспадия,эписпадия, фимоз,парафимоз, қисықпенис7
2.Ұмаscrotum–алдыңғы құрсақ қабырғасында,аталық жынс бездеріне арналған екі дербес камералы қалта тәрізді.Ұманың әрбір камерасында талық без орналасқан.Ұманың 7 қаырғасын ажыратамыз;
1.тері -cutis
2.бұлшықетті қабық -tunica dartos
3.сыртқы шәует шандыры -fascia spermatica externa
4.аталық безді көтеретін бұлшықет шандыры -fascia cremasterica
5.аталық безді көтеретін бұлшықет -m.cremaster
6.ішкі шәует шандыры -fascia spermaticainterna
7.аталық бездің қынапты қабығы -tunica vaginalis testis
Ұманың терісі-жіңішке,қатпарларға жеңіл жиналады,түсі қою,көптеген шашатармен жабылған.Терісінің астында бұлшықет қабығы бар tunica -dartos.Оң аталық безді сол аталық безден бөліп тұратын ұма қалқасы -septumscroti ,оның бетінде сагитальды бағытта орналасқан ұма жіг -іraphe scroti сәйкес келеді.