148.Өкпенің құрылымдық-функционалді бірлігі.
Өкпе, pulmo, тыныс алу жүйесінің негізгі мүшесі. Ол кеуде қуысында, cavum thoracis, өкпеқаптың ішінде, pleura pulmonalis, орналасқан жұп мүше.
Өкпенің сыртқы пішіні кесілген конус тәрізді, екі өкпенің өкпе ұшы, apex pulmonis, және өкпе негізі, basis pulmonis, ажыратылады. Өкпе ұшы, apex
pulmonis, алдынан қарағанда: І-қабырғадан 3- 4 см, немесе бұғана сүйегінен 2-3 см жоғары орналасады, артқы бетінен қарағанда, ол VІІ- мойын омыртқаның көлденең өсіндісіне тұспалас орналасады. Өкпе негізі, basis
pulmonis, жалпақ, көкетпен беттесіп орналасқан. Екі өкпенің дөнестеу келген кабырғалық беті, facies costalis, ойыстау келген төменгі көкеттік беті, facies diaphragmatica, және көкірекаралык беті, facies mediastinalis ажы
ратылады. Сонымен катар,екі өкпе беттерінің бір-бірімен өзара беттескен жерінде өткірлеу келген алдыңғы жиегі, margo anterior, төменгі жиегі, margo inferior, доғалдау келіп, вертикалді орналасқан артқы жиегі, margo
posterior, ажыратылады.
Өкпенің қабырғалық беті, facies costalis, дөнестеу келіп кабырғалардың ішкі бетімен және кабырғааралық бұлшықеттермен беттесіп орналасқандықтан, қабырғалардың батыңқылары айқын байқалады.
Өкпенің медиалді беті, facies medialis, ойыстау келіп, артында омырткалық бөлікке,pars vertebralis, алдында көкірекаралық бөлікке, pars mediastinalis, бөлінеді. Медиалді бетінің ортаңғы бөлігінде өкпе батынқысы немесе өкпе қакпасы, hiluspulmonis, орналаскан.
Көкеттік беті, facies diaphragmatica, ойыстау келіп көкеттің дөңестеу келген бетімен беттесіп орналасқан.
149.Өкпенің құрылысы және қызметі.Өкпенің шекаралары.
Өкпенің жиектері:
- Өкпенің алдыңғы жиегі, margo anterior, ол өкпенің қабырғалық беті мен, facies costalis көкірекаралық бетінің, facies mediastinalis, аралығында орналасқан. Сол өкпенің алдыңғы жиегі, ойыса келе, жүректік тілікті, incisura cardiaca (pulmonis sinistra) кұрап, өкпенің төменгі жиегіне жалғасады. Бұл тіліктің төменгі бөлігі, сол өкпеніңтілшігімен, lingula pulmonis sinistri, шектелген.
- Өкпенің төменгі жиегі, margo inferior, өкпенің қабырғалық беті, facies costalis, мен көкірекаралык бетін, facies mediastinalis, көкеттік бетінен, facies diaphragmatica, бөледі.
- Өкпенің арткы жиегі, margo posterior, омыртка бағанасының бүйір қапталында, өкпе ұшынан X II- қабырғаның басына дейінгі аралықта, вертикаль бағытта орналасқан. Екі өкпенің көкірекаралық бетінің ортаңғы бөлігінде өкпенің қақпасы, hilus pulmonis, орналасқан.Өкпе қақпасы арқылы
өкпенің терең қабатына өкпенің басты бронхтары, bronchi principalis, мен өкпе артериялары, аа. pulmonales dextra et sinistra, және өкпе нервтері өтіп, өкпе қақпасынан кері бағытта өкпе веналары мен лимфа тамырлары шығады. Өкпе қақпасы арқылы өтетін анатомиялық құрылымдар жиынтығы өкпе түбірі, radix pulmonis, деп аталады.
Оң өкпе қакпасы, hilus pulmonis dextra, сол өкпе қақпасына қарағанда қыска және көлемді. Ол V-кеуде омыртқасы мен II-қабырғаның аралығында орналасқан. Оң өкпе кақпасында, жоғарыда оң басты бронх, bronchus principalis dextra, онын астында өкпе артериясы, a. pulmonalis, одан төменірек өкпе веналары vv. pulmonales, орналасқан .
Сол өкпе кақпасының, hilus pulmonis sinistra, жоғарғы жағында өкпе артериясы, a. pulmonalis, төменірек сол басты бронх, bronchus principalis sinistra, одан төменірек өкпе веналары, vv. pulmonales, орналаскан.
Достарыңызбен бөлісу: |