АөК құрамында үш негізгі буын бар
Биотехнология әдістері арқылы жаңа бастапқы материалды жасау үшін жаздық тритикалидің үлгілерін зерттеу
жүктеу/скачать 59,96 Kb.
|
Тритикале
| Биотехнология әдістері арқылы жаңа бастапқы материалды жасау үшін жаздық тритикалидің үлгілерін зерттеу.
Қазақстанда егілетін тритикалидің селекционды формаларымен сұрыптарының жеткіліксіз икемділігі бастапқы материалдың генетикалық түрлілігінің шектеулігі мен байланысты. Күздік дақылдардың түрлі кәр түрлілігін кеңейту астық өндірісін тұрақтандырудың қажетті шарттарының бірі болып табылады. Дәстүрлі селекцияда тритикалидің сұрыбын жасау үшін 10-12 жыл қажет. Уақыттың көп бөлігі (5–6 жыл) гомозиготалы линиялар жасауға жұмасалады. Заманауи жасушалық биотехнологиялар бұл мерзімді 1 жылға азайтуға мүмкіндік береді. Жасушалық биотехнологиялар (in vitro селекциясы, эмбриокультура, тозаңдар культурасындағы, микроклональды қалемшелеу) бастапқы материалды жасаукезінде кең қолданылады [1]. Биотехнология әдістерін қолдану селекциялық процесті бағытты етіп, егу жағдайына бейімделген, қажетті белгілері бар жаңа формаларды жасаудың уақытын азайтуға мүмкіндік береді. Сонымен бірге, in vitro мен in vivo селекциясының тиімділігін арттыру үшін бастапқы кезеңдерде алғашқы формалардан жаңа селекциялық материалдың индивидуалды айырмашылықтарын айқындау маңызды. Тритикале - қазіргі уақытта кәдімгі дәнді дақылдармен сәтті бәсекелесетін дақыл. Бірқатар қолайлы биологиялық және экономикалық белгілердің үйлесуі тритикаленің кеңінен қолданылуын қарастыруға мүмкіндік береді. Демек, өндірістің өзгермелі талаптарына жауап беретін сорттар жасау – азық-түлік мәселесін шешудің қажетті шарты және аграрлық сектордағы дағдарыстан шығудың бір жолы. Соңғы жылдары тритикале өсіруге ғылыми Химиялық заттар мен пестицидтерді қолдануға негізделген тритикаленің өнімділігін арттыруға бағытталған дәстүрлі селекциялық әдістер мен агротехника, сондай-ақ өсірілетін сорттардың шағын ассортименті экологиялық тепе-теңдіктің бұзылуына және генофондтың кедейленуіне әкеледі. осы дақылдың биотикалық биотикалық орта факторларына төзімділігін төмендетеді. Тритикале орманының сорттарының да, будандарының да экологиялық бейімделу қабілетінің жеткіліксіздігі осы мәдениеттің елеусіз әртүрлілігімен байланысты. Бұл бағыттағы асыл тұқымды жұмыстың тиімділігін әртүрлі әдістерді, соның ішінде in vitro селекция әдістерін қолдану арқылы арттыруға болады және де қолданбалы тұрғыдан да үлкен қызығушылық байқалуда [2]. Қолайсыз абиотикалық биотикалық стресстерге төзімді өсімдіктерді құрудың биотехнологиялық тәсілдерін әзірлеудегі ең көп уақытты қажет ететін кезең өсімдіктердің регенерациясы болып табылады. In vitro селекция әдістері өсімдіктердің белгілі бір өсіру жағдайларына бейімделген тұрақтылық пен өнімділік белгілерін біріктіретін жаңа нысандарын құру уақытын қысқартуға мүмкіндік береді, бұл сайып келгенде, селекциялық жұмыстың тиімділігін арттырады [3]. Соңғы биотехнологиялық әдістерді дәстүрлі таңдауды біріктіріп қолдану арқылы селекция процесінің тиімділігін айтарлықтай арттыруға болады. 1АкининаВ.Н., ДьячукТ.И. Применение метода гаплоидии для ускоренного создания исходного материалав селекции озимой тритикале // Матер. Науч.-практ. конф. «Научное обеспечение АПК». -Саратов, 2011. - С.3-4. 2ГрибС.И., БуштевичВ.Н. Генофонд, методы и результаты селекции Тритикалев Беларуси //Генетичніре-сурсирослин. - 2008. - No5. - С.137 - 144. 3СергеевА. В. Селекция, семеноводство и возделывание тритикале // Деп. В Центрин формациии технико-экономических исследованийАПК. - М., 1989. - 64 с. жүктеу/скачать 59,96 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|