Арал проблемасы бүкіл дүние жүзі халықтарын алаңдатуда


Қатерлі ауруларға шалдыққан аралдықтар



бет2/2
Дата10.03.2023
өлшемі49,23 Kb.
#171841
1   2
Байланысты:
Арал проблемасы ғылимй мақала Джолдасбаева (копия)
10 сабақ. Жердің жасанды серігінің қозғалысы, реферат ХИМИЯ, 92443482, 2 лек Сұраныс пен ұсыныс талдауы (копия), Конститутция 3 сөж. Мелдебек Дана, Дәріс конспектісі, Үлгілік оқу бағдарламалары kaz.
Қатерлі ауруларға шалдыққан аралдықтар
Қазақстан мен Өзбекстан жақтарының қаншама өтініш білдіргеніне қарамастан, сол жердегі зертхана сырын толық ашылмай отыр. Ресей әскерилері осынау территорияда көмілген сібір жарасы үшін ешбір жауапкершілікті мойнына алып та отырған жоқ.

Осы жерде ойға оралатын бір жәйт, соңғы жылдары облыстың Арал ауданы төңірегіндегі әр жерден бір бубонды обаның ошағы бұрқ етіп қалып жүр. Дәрігер қауым әзірге оны түйе үстіндегі бүргеден көруде. Ал, сол бүргеге осы аса қауіпті дерт қайдан жұқты екен? Осыны ойлаған жан бар ма? Бәленің бәрі аралда жатқан жоқ па? Болмаса әуеде жарылған атом жарылыстарының әсері қандай? Сол сияқты соңғы жылдары тайлы — таяғымен келіп, аралдан темір — терсек теріп жүрген жергілікті тұрғындардың ауру жұқтырып алулары да тым қиын емес қой. Қалай дегенде де, шырмауықтай шұбатылған шым — шытырық жұмбақтар көп. Енді оны түбегейлі шешу алдағы күндердің еншісінде болса керек.


Қазіргі Арал өңірінде де адамдардың денсаулығы күрт төмендеп кетті. Бұл өңірде соңғы мәліметтер бойынша туберкулез, бүйрекке тас байлану, сарысу, өкпе — тыныс жолдарының қабынуы, жүрек, өкпе қан қысымы, жұқпалы аурулар республиканың басқа өңірімен салыстырғанда жоғары көрсеткішті беріп отыр. Мысалы, Қызылорда облысында жыл сайын 850 — 950 адам онкологиялық сырқат бойынша есепке алынады. Осы облыс көлемінде бір ғана туберкулез ауруымен науқастанған адам саны 19,5 мың. Өкпе туберкулезі де көбейіп барады. 1994 — 1999 жылдар аралығында бұл жұқпалы ауру 1,5 есеге көбейген. Адамдардың өзіне — өзі қол жұмсауы да көп болып келеді, балалы әйелдердің 70 пайзы анемия ауруына шалдыққан. Ең қорқыныштысы, балалар арасында кеміс болып туылуы азаймай отыр. Қоян жырық, бес саусағы біріккен, бітеу көтеншек, қол аяғы кеміс туғандармен бірге сиям егіздерінің де туылуы кездесіп отыр. Бұлардан басқа балалардың рахит, жұқпалы сары аурумен ауыруы жылдан — жылға көбейіп барады. Мұндай ауру турлерінің жайылып келе жатуы келешек үшін өте қауіпті.
Бірқатар зерттеулердің нәтижелері бойынша, Арал өңірі апат аймағының тұрғындарының 91 пайызының қанында пестицидтердің бар екендігі, сондай — ақ ана сүтінің құрамындағы тұз бен пестицидтердің қалыпты жағдайдан жоғары екендігі анықталды. Соған орай бұл аймақта әлеуметтік — экономикалық және санитарлық -гигиеналық жағдайлардың нашарлауы байқалады.

Бір жағынан жұмыссыздықтың өсуі, халық тұрмысының төмендеуі, екінші жағынан азық — түлік бағасының күрт өсуі халықтың тамақтану жағдайын нашарлатты. Жеткіліксіз тамақтану экологиялық апат аймағы тұрғындары денсаулығының нашарлауының негізгі себептерінің біріне айналды.


Қолданылған әдебиеттер

Ә.ТӘЖІБАЕВ атындағы


ҚЫЗЫЛОРДА ОБЛЫСТЫҚ
ӘМБЕБАП ҒЫЛЫМИ КІТАПХАНАСЫ
2.Арал аспанындағы атом жарылыстары//“Егемен Қазақстан” 2003 жыл, 29 қазан
3.Арал теңізін зерттеген ғалым
Л. Берг.
4.Арал теңізі туралы мәлімет Stan.kz .

Достарыңызбен бөлісу:
1   2




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет