Arum Arum palaestinum Ғылыми топтастыруы
жүктеу/скачать 5,78 Mb.
|
Шаянот
Anticipation guid1, Білім беру процесінің субъектілері
- Бұл бет үшін навигация:
- Мазмұны
|
Құрма (латын тілінде Phoenix dactylifera) - Тік шаншылып, 24 метр биіктікке дейін өсетін құрма пальмасы көбіне ыстық климатты аймақтарға тән.[1] Құрма өсіру шаруашылығымен айналысатын араб елдеріне негізінен: Сауд Арабстан, Ирак, Алжир, Мысыр, Судан мемлекеттері жатады.Құрма эбен тұқымдасына жататын туыс. Құрма туысына ағаштар және бұталы өсімдіктер жатады. Құрманың 500-ге тарта түрі субтропиктік және тропиктік аймақтарда таралған. Шығыс құрмасының (D. kakі) биіктігі 10 — 12 м, жемісі ірі, шырынды, диаметрі 8 см-ге жетеді, түсі қызыл сары, сырты жылтыр, қабығы жұқа. Жас жемісінде 20% қант, 0,5 — 1,5% белок, 2 — 3% күл, С, А витаминдері бар. Кептірген жемісінде 52% қант, 48% глюкоза болады. Құрма тұқым күйінде және телу, ұластыру арқылы өсіріледі. Ұластыруға Қырым, Тәжікстанда өсетін кавказдық құрманың жабайы түрін, Орта Азияда суыққа төзімді Виргин құрмасын пайдаланады. Құрманы тұқымынан өсіргенде 5 — 7 жылда, ұластырылғандары 3 — 4 жылда жеміс береді. Ірі ағаштары жылына 250 кг-ға дейін өнім береді. Құрма –18 — 20ӘС суыққа төзімді. 50 — 60 жыл, ал қолайлы жағдайда 100 жылға дейін қурамайды. Олар пішініне, дәніне, түсіне, оның дәмі мен консистенттілігіне, пісу мерзіміне, т.б. белгілеріне қарай ажыратылады. Жемісі тәтті, шарап өндірісінде, джем жасауға пайдаланылады. Дәнсіз жемістерін кептіріп, тағамға інжір тәрізді қолданады. Құрманың Хачиа, Хиакуме, Емон, Зенджи-мару, Гейли, т.б. сорттары бар. Қытай, Әзербайжан, Өзбекстан, Түрікменстан, т.б. елдерде өсіріледі. Аталық және аналық болып бөлінетін құрма ағашы ескі жапырақтарының түбімен бүртіктеліп, өріліп өседі. Ерекше көрік беріп тұрған төбе жағындағы әдемі шашақты жапырақтарының ұзындығы 5 метрге дейін жетеді. Отырғызғаннан 4-5 жылдан кейін барып жеміс бере бастайды. Салмағы 8 кг-ға дейін жететін бір шоғырына мыңнан аса жеміс бітеді. Әр ағашынан 40-80 кг жеміс алуға болады. Шамамен 150 жылға дейін өмір сүреді. Бұл жеміс мұсылмандар ұшін өте маңызды. 
Морокко еліндегі құрма пальмасы 
Worldwide date yield
жүктеу/скачать 5,78 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|