бұл ісін А бд-ал-М әліктің үлы шейх ал-ислам-И сам-ад-дин де жақтады.
иҚүдайдан безгенсің” деп талай рет Үлықбекке қастандық жасаушылар да
болды. Бүхара мен Самарканда медресе салынды. Олардың сәулетті құры-
лысы әлі күнге дейін көрген жүртты таң калдырады.
Ол әйгілі астроном ретінде заманында теңдесі жоқ обсерваторияны сал-
ды. Қ азір де ол бүкіл әлемге белгілі. С ондай-ақ жаңа үлгідегі қималы
мешіттер де орнатты. Осындай қималы мешіт алғаш рет Темір дәуірін де
салынған еді.
Ал, Үлықбек Самарканнан да басқа жерлерде мешіттер мен медреселер
салдырды ма, ол жағы бізге беймәлім. Ол туралы тарихшыларымызда да де-
рек ж оқ. Тарихшылар дем екш і, оның өз тұстас кейбір замандастары
“Үлықбек озық ойлы әділетті әмірші болған жок. Ол мемлекетті ислам ша-
риғаты бойынш а мұсылман д ін ін ің ш еңберінде баскарған м ейірім сіз
билеуш і” деп күндеп көре алмады. Әділін айтсак, Үлыкбектің еркін ойы
кертартпа дін иелерінің ниетіне кереағар келді. Сол замандағы жағдайлар
Үлықбектің мемлекетті калыптастыруына мүмкіндік бермеді. Үлыкбек ту
ралы түрлі өсек-аяңды быксытып, күндеген, бакталастыкты өршіткендердің
пасык әрекеттері көп болды. Шариғатты жактаушылар оны діннен безген
деп күстаналап, оған бітісп ес кас жауыидай
өш іге карады. Тарихи
мәліметтерге жүгінсек, ол ислам дініне карсы болтан адам емес. Оған оның
салдырған мешіттері мен медреселері куә. Шаригаттан шектен тыс іиығып
кетпегені де белгілі. Біле білсек, мүсылман әлсмінде Алланың ақ жолынын
түйісер т ұ сы - діни орталыктарға үлкен мән берген. Mine, дінніц бар маңы-
зы осында.
Үлы Тұранның Ү лдары
77
ҮЛЬЩБЕК ҮЛАҒАТЫ
Достарыңызбен бөлісу: |
