ш ері” деген атақты әскер корпусын құрды. Бұл “жаңа әскер” сан ғасырлар бойы жаңа Түрік әскерінің жарқын үлгісі болды. Осман ұрпақтары қайрат- ты да қажырлы, өжет еді, сонымен қатар бабалары түрандықтар сияқты өте жаугер халық атанды. 1358 жыл Түріктер Геллеспонттан асып Еуропадағы Византияның иеліктерін жаулап ала бастады. Адрианополь мен Ф илиско- поль құлады. Түріктер Мариц (1334 жыл), К осовода тұсы нда (1329), Н икополда (1396 ж .) ж еңіске жетті. Олардың үстемдігі енді Еуропа мен бүкіл Балкан түбегін билеп тұрған ерсерілерден асып-түсіп, билікті өз қол- дарына алды. К онстантинопольге қатерлі қауіп төнді. К енет 1402 жыл Ә м ір-Тем ірдің шабуылы османдықтардың бұл қатерін біраз жылға кейін ш егіндірді. Осман империясының Дунайдан Оронтқа дейін алып жатқан кең аймақтағы шабуылы әлсіреп қалды. Темір шабуылынан кейін осында
Үлы Түранның Үлдары 195
қатты соққы алып қалған Осман империясы өзінің Кіші Азиядағы билігін бұрынғыдай жүргізе алмаспыз деп те ойлады. Бір ғажабы Мұрад I басшылы- ғымен Осман империясы қайтадан қалпына келді. Мұрад II 1444 жылы Варна түбіндегі шайқаста Крест жорығының қалың қолды әскерін талқандап, жеңіске жетіп, өз мемлекетін қорғап қалды. Соңғы екі ғасыр бойы түріктер ж ең іл іс дегенді атымен білген жоқ. 1453 жылы М ұхамед II Константинопльді басып алып, Византия империясының қалған бөлшегін де жойып жіберді. 1475 жылы Осман империясы Қырымға қосылды. Эгей аралы түріктің қарамағына көшті. Түрік туы Италия төбесінде де желбіреді. Империяның қаһары қатты, талантты билеушісі Селім I Парсы шахының
