И бн-С ина Х орезм нің (Ургеніш ) астанасы Гурганжге көш еді. Мүндағы
атақты “Мамуни Академиясында” ғалымдардың небір саңлақтары жиналғ-
ан еді. Өз тобына қосылған Әбу әли Ибн-Синаны олар құшақ жая қарсы
алады. Бірақ оның қайтадан ғылыммен шұғылдануы ұзаққа созылмайды.
Мұны өзі былай деп түсіндіреді: “М ен К абулге баруға ниеттенген едім,
бірақ ол жойылып кетті” Сол себепті ол Дахистанға кеткен сияқты. Бірак
42
Асанбай А С Ң А Р О В
ол жақтан денсаулығына байланысты.Гурганжға қайтып, мұнда оның
“Дәрігерлік ғылым қағидалары”, “Логика кітабы”, “Аралау мен оралу”,
“Жалпы бақылау кітабы” деген еңбектері жазылады. Бірақ қуғын көрген ол
бұл жерде де тұрақтай алмайды. Сосын Тегераннан 8 км. қашықтықтағы
Рейге табан тірейді. Ол кезде мәдениет пен ғылымның ірі орталығы болған
Рейде көптеген белгілі ғалымдар тұратын. Қаладағы үлкен ауруханада Му
хаммед ибн-Закария ар Рази жұмыс істеген, кейіннен Әбу Махмуд Хоженди
де өз аспабын (секстант) осында ойлап тапқан. Қысқасы, Рей шығыс мұсыл-
мандарының құлпырған қаласы болатын.
Бірақ бұл жерде де Ибн-Сина көп тұрмады. Ол Ханаданға кетіп, 1028
жылға дейін сонда болады. Мұнда Шамс-ад-Даул әмірді асқазан ауруынан
емдеп жазып, оның уәзірі болып, үлкен құрметке бөленеді. Сосын қызметін
пайдаланып, мемлекет басқару жөніндегі өз жоспарын жүзеге асырмақшы
болады. Оның бұл ісіне қарсы шығушылар қамауға алады. Бірақ Шамс-ад-
Даул ғалымды тұтқыннан босатады. Сосын Ибн-Сина ағасымен бірге
Исфаханға кетеді. Бұл жердегілер де оны қошеметпен қарсы алды. (Қалада
шамамен 100 000 тұрғын бар болатын). Ол енді Ала-ад-Даула деген әмірдің
нөкеріне айналады. Қалада сол кездері көптеген әдебиетшілер, ақындар,
Достарыңызбен бөлісу: |
