шешесі — Ситара-бану Абшандағы тәжік қызы.
X ғасырда Бұхара Мауераннахрдың саяси орталығы болып саналған. Бар-
лык Шығыс елдерінен қайраткерлер келетіндіктен, бұл қалада ғылым мен
мәдениет, әдебиет пен өнер кеңінен дамыған.
Ибн-Синаның әкесі қаладағы атақты адамдардың бірі болған. Оның екі
ұлы бар еді: Хусейн (Ибн-Сина) ж әне Махмуд. 986 жылы Бұхараға көшкен-
нен кейін Хұсейнді оқуға береді. Бұл кезде есейе түскен ол математиканы,
логиканы, мұсылмандық заңтану, медицинаны игере бастайды. Хұсейннің
қабілетін байқаған ұстаздары әк есін ен ұлыңыз оқудан қол ү зб есін деп
өтінеді. 15-16 жасар И бн-Сина сол уақыттағы барлық ғылым негіздерін
меңгереді. Оның философиялық көзқарасының қалыптасуына Әбу Насыр
әл-Ф арабидің еңбектері эсер етеді. Жаратылыстану ғылымын, логиканы,
математиканы ж әне философия мен теологияны жете түсінген Ибн-Сина
медицинаны да оқып біліп, іс жүзінде айналыса бастайды. Ол Нұх ибн-М ан-
сүрды емдеп жазады.
17-18 жасында-ақ Ибн-Сина кемеліне келген ғалым ретінде қалыптаса-
ды. Мұны Әбу Райхан Бируниге жазған хаттарынан байқауға болады (997,
998, 999 ж.). Сол кезендері ойшылдар творчествосының толқынды дәуірі ба-
сталады. Ж аста болса өзін толық танытқан талант математикадан басқа
ғылымдар ж өн ін де “Китаб ал-М ан Ә ж м у” нем есе “Ә л -А р у зи я ” деген
еңбектер жазады. Артынша этика туралы “Ал-бир уа-л исм” ж әне филосо-
фияға қатысты “Әл-Хасил уа-л М ахсул” деген еңбек жазады. Осы кезде
оның әкесі қайтыс болады да, отбасын асырау үшін мемлекеттік қызметке
ауысады. Бұл Саманид династиясының демі таусыла бастаған к езең еді.
Сондықтан барлық жерде анархия үстемдік құрып, ескі билік жанталаса
өмір сүріп жатты. Сонымен Бұхара Қараханидтердің қарамағына қарады.
Достарыңызбен бөлісу: |
