60
А санбай А С К А Р О В
туралы зерттеу еңбектер жазған орыстың шығыстанушылары: Е .Д .Б ер-
тельс (1890-1957), А.Н .Самойлович (1880-1938), С .Е .Малов (1880-1957)
жоғары бағалады. Мұның өзі Иассауи туындылары адамзат даму тарихына
үлкен үлес қосқанын дәлелдейді. Мұсылмандар Түркістанды екінші Мекке
санайды. Ислам дін ретінде идеология екені мәлім. Иассауи ислам идеоло-
гисының өте көрнекті, ірі өкілдерінің бірі.
Міне, Түркістан қаласының да жарқын мерекесі 1500 жылдығы жақындап
келеді. Бұл қалада данагөй Иассауи өмір сүріп, атақты шығармаларын жаз-
ды. Оның есімі мен өсиет уағызын келер ұрпақтар ұмытпайды.
Ұлы Тұранның Ұ лдары
III БӨЛІМ
ОРТА ҒАСЫРДЫҢ СОҢҒЫ ДӘУ ІРІ
ХІІІ-ХУІІІ ғ.ғ.
62
Асанбай АСКАРОВ
КЕТБҮҒА
Кетбұға қарапайым халық ішінен шыққан — сазгер, күйші. Туған жылы,
өмір сүрген уақыты шамамен алғанда 1150-1230 жылдар болса керек. Осы
деректерге сүйенсек, ол каһарымен жерді тітіркенткен Шыңғысхан жаһан-
гермен замандас. Бізге жеткен кейбір мәліметтерге қарағанда, Кетбүға
нояндар арасында ғана емес, Шыңғысханың алдында да беделді болған.
Ендігі бір дәйекті алға тартсақ, ол Шыңғыс ханның көмекшісі делінеді. Д е-
мек Кетбүға өз заманында ел-жұртының елеулі, халқының калаулы ұлы
болғанын білеміз.
14-ғасырда жазылған “Түрік ш еж ір есі” атты кітаптағы деректер мен
кейбір аңыз әңгімелерде кездесетін мына оқиғаны еске алайық.
Деш ті Қыпшақтың әм ірі Ш ыңғысханның үлы Ж ошыхан аң аулауға
шыққанда қапелімде опат болады. Бұл қаралы хабарды қаһары катты Шың-
ғысханға жеткізуге ешкімнің батылы жетпейді. Сонда ақылына сабыры сай
Достарыңызбен бөлісу: |
