Асылбеков Б. Ж.,Ермекбаева Р. Ж.,Божбанов Б. Ж. Ауылшарауашылығы жануарлар систематикасы



бет12/63
Дата21.10.2022
өлшемі0,93 Mb.
#154382
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   63
Байланысты:
АУЫЛ ШАРУАШ СИСТЕМАТИКАСЫ
ktj 20476, sbornik inkljuziv obraz, жұмыспен қамту мәлімет, аралық бақылау сұрақтары, Комиссия5а, Комиссия5а, Өтініш, fyu, Бастауыш сынып оқушыларының шығармашылық іс, 3 prakt rab, 102 Журн. преп, Аятул курси суреси, Науаи Фонетика, Аятул курси суреси, Аятул курси суреси
Дене пiшiнi. Тiршiлiк ету тәсiлiне қарай олардың денесi ұзынша, ұршық тәрiздi (акулада) және жалпақ сүйiрленiп барып бiтедi (скатта). Шемiршектi балықтардың дене мөлшерi 2м-ден 15-20м-ге дейiн (китовая акула) болады, ал кейбiреулердiң салмағы 1,5 тоннаға дейiн жетедi. Ал скаттардың ұзындығы 6-7 м-ге дейiн болады.
Шемiршектi балықтардың көкiрегi мен құрсағында горизонталь орналасқан қос қанаттары болады. Еркектерiнiң құрсағындағы қос қанатының iшкi жағынан саусақ тәрiздi өсiндiлер пайда болады, олар шағылысу мүшесi қызметiн атқарады. Құйрық қанатының жапырақшалары бiркелкi болмай, үстiңгi жапырақшасы үлкен де, ал астыңғысы одан кiшi болып келедi, сондықтан оны гетероцеркальды құйрық қанаты деп атайды.
Терi жабындысы. Эпидермистен түзiлген терi және дермадан тұрады. Сыртқы қанатының эпидермисi мүйiзденбейдi, өйткенi оның денесiн жылмағайландырып дененiң суға тиюi мен туатын кедергiсiнiң үйкелiс күшiн кемiтетiн үнемi шырыш бөлiп тұратын көптеген бiр клеткалы бездер орналасқан. Шемiршектi балықтардың денесiн қарапайым құрылысты плакоидты қабыршақтар қаптайды.
Қаңқасы. Шемiршектi балықтардың қаңқасы өмiр бойы шемiршектi болады. Қаңқасы омыртқа жотасынан және бас сүйегiнен тұрады. Омыртқаларын дене және құйрық омыртқалары деп екiге бөледi. Омыртқаларға бекiнген қабырғалар дене қуысын үстiңгi және бүйiр жағынан қоршап тұрады. Бас сүйегi ми сауытынан, сезiм мүшелерiнен тұрады. Басының тұмсық жағында – рострум деп аталатын өсiндi болады. Сондықтан ауыз басының астыңғы жағында көлденең саңылау түрiнде орналасқан. Қанаттары бiр жақ ұшымен белдеу бөлiмiне бекiсе, екiншi ұшы денесiнiң сыртында болады. Балықтардың құйрық және дене бұлшық еттерi метамерлi құрылысты болып келедi. Олар миосепта арқылы бiрнеше сегменттерге (бөлшектерге) бөлiнедi. Басында, жүзу қанаттарында, белдеулерiнде басқа бұлшық еттер орналасқан.
Ет жүйесi. Шемiршектi балықтардың еттерi әртүрлi қимылдарына, оған жұмсалатын күш-қуатына қарай жеке жiктерге бөлiнген. Ет жақсы дамыған күштi еттерi дененiң ұзына бойына омыртқа жотасына бiткен. Сайып келгенде балықтардың қаңқасы мен еттерi бiркелкi қайталанып, отыратын метамерлi құрылысты болады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   63




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет