АқТӚбе мемлекеттік педагогикалық институты физика –математика және жаратылыстану факультеті Химия кафедрасы «Бекітемін»



Pdf көрінісі
бет99/177
Дата24.07.2020
өлшемі1,62 Mb.
#75562
1   ...   95   96   97   98   99   100   101   102   ...   177
Байланысты:
him0902201613 (1)

оқыту әдістемесі 
Жоспар: 
1. Ерітінділер туралы алғашқы ұғымның дамуы. 
2. Электролиттік диссоциациялану теориясын оқып үйренудің әдістемелік тәсілдері. 
3.  Электролиттік  диссоциациялану  теориясының  тұрғысынан  қышқылдар,  негіздер  және 
тұздар туралы ұғымның дамуы. 
 
         ЕРІТІНДІЛЕРМЕН  АЛҒАШҚЫ  ТАНЫСТЫРУ.  Оқушылар  судың  еріткіш  қасиеті 
және  ерітінділер  туралы  қарапайым  түсінікті  табиғаттану  курсынан  және  күнделікті 
тұрмыстан  біледі.  Ерітінділер  химиялық  жағынан  жүйелі  түрде  8-сыныптағы  «Су. 
Ерітінділер. Негіздер» тақырыбында оқытылады. Бұл тақырыптың мақсаты судың еріткіш 
қасиетіне  сүйене  отырып  ерітінді  ұғымын  саралау,  қоспа  мен  химиялық  қосылыс 
арасынан ерітінділердің алатын орнын кӛрсету. Ерітіндіден туындайтын ерігіш, ерігіштік, 
ерігіштік коэффициенті, ерітіндінің концентрациясы, қанық ерітінді, қанықпаған ерітінді, 
сұйық,  қою  ерітінді  ұғымдарын  нақтылы  қалыптастыру,  ерітінділердің  ӛнеркәсіп,  ауыл 
шаруашылығы, табиғат және тұрмыстағы маңызын ашып кӛрсету. 
 
Ерітінділер  туралы  алғашқы  ұғым  қоспалар  мен  ерітінділердің  қасиеттерін 
салыстыратын тәжірибе арқылы қалыптастырылады. 
         Еру  құбылысымен  байланысты  негізгі  ұғымдардың  бірі  –  ерігіштік.  Сапалық 
жағынан  тҥсіндіргенде  ерігіштік  дегеніміз  –  еритін  заттың  еріткіште  біркелкі 
таралуы.  Осы  қасиетіне  байланысты  заттар  жақсы  еритін,  нашар  еритін,  іс  жүзінде 
ерімейтін деп жіктеледі. 
         1-мысал.  291  г  суда  9  г  ас  тұзы  ерітілді.  Ерітіндідегі  еріген заттың  массалық  үлесін 
процентпен  табыңдар.  Ш  е  ш  у  і.  1.  Еріген  заттың  массалық  үлесі  ( )  еріген  зат  (е.з.) 
массасының  ерітіндінің  жалпы  массасына  қатынасы  бойынша  анықталады,  процентпен 
кӛрсету үшін бұл қатынасты 100-ге кӛбейтеді: 
                                                            
%
100
)
(
.)
.
(
%
1
ерiтiндi
m
з
e
m
 
 
1  Ерітіндінің жалпы массасы m = 291 г Н
2
О + 9 г тұз =300 г. 

%(NaCl)
г
 
300
г
 
9
  100% 3% 
Ж а у а б ы. Берілген ерітіндідегі ас тұзының массалық үлесі 3%. 


         Химия 
зертханаларында  мольдік  концентрациясы  кӛрсетілген  ерітінділер 
пайдаланылады.  Сондықтан  соңғы  бағдарламада  мольдік  ерітінділермен  таныстыру 
кӛзделген.  Мольдік  концентрация  (С)  ерітіндінің  бір  литрінде  еріген  моль  ( )  санымен 
кӛрсетіледі:  
моль/л
 
 
V
 
C
 
Осы  формула  бойынша  оқушылар  еритін  заттың  массасын  есептеп  шығарады,  мысалы: 
калий хлоридінің концентрациясы 0,25 моль 500 мл ерітіндісін әзірлеңдер. 
 
Ш е ш у і. а) калий хлоридінің мольдік массасын табамыз 
М(КCl) =39 + 35,5 = 74,5 г/моль 
ә) m(КCl) =М =74,5 г/моль 0,25 моль =18,6 
б) 1 л 18,6 г, 0,5 л –де екі есе аз 18,6:2=9,3 
Ж а у а б ы. 0,25 моль 500 мл ерітінді әзірлеу үшін 9,3 калий хлоридін алу керек. 
Ерітінді  ұғымы  –  зат  және  химиялық  реакция  ұғымдарынан  кейінгі  ең  маңызды  ұғым. 
Заттардың  кӛпшілігі  ерітінді  күйінде  реакцияға  түседі.  Ӛнеркәсіпте,  табиғатта  және 
күнделікті  тұрмыста  ерітінділердің  маңызы  орасан  зор.  Ерітінділерді  білу  кӛптеген 
заттардың  (сілтілер,  қышқылдар,  оксидтер,  тұздар)  қасиеттерін  терең  түсінуге,  алмасу 
және тотығу-тотықсыздану реакцияларының мәнін айқындауға, химиялық реакциялардың 
қайтымдылығы және химиялық тепе-теңдік жӛнінде білімді дамытуға жәрдемдеседі. 
         ЭЛЕКТРОЛИТТЕР  ТЕОРИЯСЫНЫҢ  ОРТА  МЕКТЕП  КУРСЫНДАҒЫ  ОРНЫ 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   95   96   97   98   99   100   101   102   ...   177




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет