кезең « Ойлы болсаң, озып көр». «Ой қозғау»стратегиясы.
«Сырларым бар химиктерге аян, таба алсаң қасиетімді етем баян»- жұмбақтарды жасыру арқылы металдарды табу.
м
|
а
|
г
|
н
|
и
|
й
|
Г
|
е
|
р
|
м
|
а
|
н
|
и
|
й
|
|
т
|
е
|
м
|
і
|
р
|
|
н
|
а
|
т
|
р
|
и
|
й
|
|
а
|
л
|
т
|
ы
|
н
|
|
|
р
|
а
|
д
|
и
|
й
|
|
|
|
|
|
қ
|
а
|
л
|
а
|
й
|
ы
|
|
|
|
|
қ
|
о
|
р
|
ғ
|
а
|
с
|
ы
|
н
|
1.Күмістей ақшыл, жеңіл металл. (Магний)
2. Мемлекет атымен аталатын элемент. (Германий)
3. Магнитті қасиеті бар металл. (Темір)
4. Сілтілік металл. (Натрий)
5. Бағалы металл. (Алтын)
6. Радиоактивті металл. (Радий)
7. Ең ауыр металл. (осмий)
8. Оқтың құрамына кіретін металл. (Қорғасын)
2 кезең. «Кім жылдам».Химиялық элементтің атын тез-тез атап, атомдық массасын, валенттілігін, орысша-қазақша- латынша атау керек.
9 «А» сыныбы
Химиялық
таңбасы
|
қазақша
|
орысша
|
латынша
|
Салыстырмалық
атомдық масса
|
валенттілігі
|
Li
|
Литий
|
Литий
|
Lithium
|
7
|
I
|
Fe
|
Темір
|
Железо
|
Ferrum
|
56
|
II,III
|
Rb
|
Рубидий
|
Рубидий
|
Rubidium
|
85
|
I
|
AI
|
Алюминий
|
Алюминий
|
Aluminium
|
27
|
III
|
Hg
|
сынап
|
ртуть
|
Hydrargyrum
|
201
|
I, II
|
9 «Г» сыныбы
Химиялық
таңбасы
|
қазақша
|
орысша
|
латынша
|
Салыстырмалық
атомдық масса
|
валенттілігі
|
Mg
|
Магний
|
Магний
|
Magnesium
|
24
|
II
|
Ag
|
Күміс
|
Серебро
|
Argentum
|
108
|
I
|
Zn
|
Мырыш
|
Цинк
|
Zincum
|
65
|
II
|
Cr
|
Хром
|
Хром
|
Chromium
|
52
|
II, III, VI
|
Na
|
натрий
|
Натрий
|
Natrium
|
23
|
I
|
9 «Д» сыныбы
Химиялық
таңбасы
|
қазақша
|
орысша
|
латынша
|
Салыстырмалық
атомдық масса
|
валенттілігі
|
Cu
|
Мыс
|
Медь
|
Cuprum
|
64
|
I, II
|
Ni
|
Никель
|
Никель
|
Niccolum
|
58
|
II,III
|
Ca
|
Кальций
|
Кальций
|
Calcium
|
40
|
II
|
Sn
|
Қалайы
|
Олово
|
Stannum
|
118
|
II, IV
|
Ti
|
титан
|
титан
|
Titanium
|
48
|
II
|
10 «A,Б » сыныптары
Химиялық
таңбасы
|
қазақша
|
орысша
|
латынша
|
Салыстырмалық
атомдық масса
|
валенттілігі
|
Au
|
Алтын
|
Золото
|
Aurum
|
197
|
I
|
Ba
|
Барий
|
Барий
|
Barium
|
137
|
II
|
Pb
|
Қорғасын
|
Свинец
|
PIumbum
|
207
|
II, IV
|
Go
|
Кобальт
|
Кобальт
|
CobaItum
|
59
|
II,III
|
Mn
|
марганец
|
марганец
|
Manganum
|
55
|
II, IV, VII
|
3 кезең. «Жарнамалық үзіліс.
4 кезең. «Химик ғалымдар» әр сұрақ 10 ұпайдан
әр топ сұрақтарды суырып жауап береді)
Ал, оқушы балалар,
Ойланып бір көріңдер,
Сендерге сұрақ беремін.
Толғанып жауап беріңдер.
С.Аррениус теориясын толықтырған ғалымдар кімдер? (И.А. Каблуков, В.В.А. Кистяковский. Д.И.Менделеев)
Азотты алғаш рет 1772 жылы қай ғалым ашты? (ағылшын ғалымы Д.Резерфорд)
Фосфорды 1669 жылы қай ғалым ашты? (алхимик Х.Бранд)
1780 жылы көміртектің табиғатын қай ғалым зерттеді? (А.Лавуазье)
Кремнийді 1811 жылы қай ғалым таза күйінде бөліп алды?
(француз ғалымы Ж.Л. Гей-Люссак)
1825 жылы латынша «силиций»- кремень деген атау берді?
(швед ғалымы И.Я. Берцеллиус)
Металдардың химиялық белсенділік қатарын қай ғалым ашты?865 ж орыс ғалысы Н.Н. Бекетов)
Қай жылы қай ғалым «Химиялық құрылыс теориясын» ұсынды?
(1861 жылы А.М. Бутлеров)
«Өз жерінің қара тасын мақтай білмеген, бөгде жердің алтынын да мақтап жарытпас»- қай ғалымның сөзі? (Қаныш Сәтпаев)
«Химиялық элемент» деген ұғымды алғаш енгізген ағылшын ғалымы?
(Р.Бойль)
11. XIX ғасырдың басында қай ғалым құрам тұрақтылық заңының тұжырымдамасын ашты? (француз ғалымы Ж.Пруст)
12. Атом- молекулалық теорияны қай ғалым дамытты? (М.В.Ломоносов)
13.Оттекті бос күйіндеалып, оның ауаның құрамдас бөлігі екенін дәлелдеген ғалымдар? (ағылшын ғалымы Д.Пристли (1774 жыл) швед ғалымы К.Шееле 1772 жылы)
14. Ауаның құрамын алғаш рет қай ғалым анықтады? (француз ғалымы А.Лавуазье 1774 жылы)
15. Сутекті 1776 жылы қай ғалым алды? (ағылшын ғалымы Г. Кавендиш)
16. Д.И.Менделеев қай жылы өмірге келіп, қай жылы өмірден өтті?
(1834-1907 жж)
5 кезең. «Химия- математикада»
әр топқа 1 тапсырмадан ұяшық таратылады
есеп дұрыс болса 15 ұпайдан алады.
Тағы келді сыналар шақ айналып,
Тереңіне білім теңіз байланып,
Кім шешеді, сол сайыста ұтып тұр.
Есеп шешер кезегі келіп тұр.
9 «А» сыныбы.
Этенді жаққанда көмірқышқыл газы әк суымен әрекеттескенде 50 г тұнба түзілген болса, жанған этеннің массасы нешеге тең?
а) 5г
в) 14 г
с) 6,1 г
д) 4,7 г
е)3 г
9 «Г» сыныбы.
1.0,78 кг ацетиленді толық жағу үшін қажет оттектің зат мөлшері нешеге тең?
а) 37,5 моль
в) 25 моль
с) 50 моль
д) 75 моль
е) 62,5 моль
9 «Д» сыныбы.
1.2,5 г натриймен 2,3 г этил спиртіне әсер еткенде түзілетін сутектің (қ.ж) көлемі нешеге тең?
а) 560 л
в) 480 л
с) 610 л
д) 650 л
е) 850 л
10 «А, Б » сыныптар
1.Құрамында 92% кальций карбонаты бар 200 кг әктасты өртегенде бөлінетін көмірқышқыл газының (қ.ж) көлемін табыңдар?
а) 33,6 л
в) 11.2 л
с) 22,4 л
д) 44,2 л
е) 41,2 л
Бүгінгі көрермендерге мынадай тапсырма беріледі.
деген сөзден бірнеше химиялық элементтің атын жазу керек, бір әріпті бірнеше рет пайдалануға болады.
Бор- B 10) Галлий -Ga
Хлор-CI 11) Германий-Ge
Калий -K 12) Кремний -Si
Берилий -Be 13) Неон - Ne
Гелий -He 14) Необий -Nb
Аргон -Ar 15) Рений- Re
Хром - Cr 16) Барий- Ba
Магний- Mg 17) Қалайы- Sn
Барий -Ba
6 кезең: Әр топ оқушылары ортаға шығып өз өнерлерін көрсетеді.
7 кезең.»Шығармашылық жұмысты қорғау.
(адам мен экология, экологиялық мәселелер)
Шарты: Сұраққа дұрыс жауап берсе алға 1 қадам жасап отырады.
Рет саны
|
Топбасшыларға қоятын
сұрақтар
|
Жауаптары
|
1
|
Қан құрамында гемоглабин азайса, адам анемия ауруына шалдығады.Бұл дерт біздің облыстада кең таралған. Гемоглобин молекуласының құрамындақай элемент бар?
|
Темір
Fe
|
2
|
Медицинада емдеу мақсатында қолданылатын сәулелі ванна қай элементтен жасалады?
|
Радон
|
3
|
Адам ағзасында қай элемент жетіспеуінен тіс жегі ауруына ұшырайды?
|
Фтор
F2
|
4
|
Йод тапшылықтан болатын ауру түрі?
|
Жемсаулық немесе
зоб
|
5
|
Медициналық спирттің формуласы?
|
Этил спирті
C2H5OH
|
6
|
Ессіз, түссіз адам талып қалса кейде, иіскетсең есің жияр ол лезде?
|
NH4OH
Мүсәтір спирті
|
7
|
Теріні ультракүлгін сәулесінен қорғайды өзін оттектің үш атомы құрайды?
|
Озон
|
8
|
Өмір мен ойдың элементі?
|
Фосфор
|
9
|
Суда еритін негіздер қалай аталады?
|
Сілтілер
|
10
|
Фенолфталеин, метилоранж, лакмус не болып табылады?
|
Индикатор
|
11
|
Мыс кенін тудырушы?
|
Хальхогендер
|
12
|
Периодтық жүйені жасаған кім?
|
Д.И. Менделеев
|
9 кезең. «Химиялық қызықты тәжірибелер.
10 кезең. Қорытындылау.
Әділқазылар алқасының пікірдері тыңдалады.
Ойынға қатысқан оқушылар марапатталады
Әр топқа жеңімпаз номинациясы бойынша марапатталады.
Х.Санбаев атындағы орта мектеп
Тақырыбы
( дидактикалық ойын)
Өткізген сыныптар: 9а,9г,9д,10а,б
Химия пәнінің мұғалімі: Құсайын Ардақ Ұзақбайқызы
29 сәуір 2014 жыл
Достарыңызбен бөлісу: |