Сөз мағынасын саралайық!
Жазылым
5-тапсырма. Төменде берілген сөйлемдерді аяқтаңыз.
1. Шешендік өнер тарихы –. . . тарихының бір бөлігі.
2. «Риторика» - тыңдаушының. . . білу, . . . білу өнері
3. Шешеннің басты парызы-. . . ұйыту, . . . келтіру.
4. Филология. . . риторика. . . теориясы деп те табылады.
5. Қазақ мемлекетінің. . . , шарықтап. . . ерекше еңбек еткен. . . би-шешендер, көреген көсемдер, көріпкел абыздар. . . атауға болады.
Назар аударыңыз!
Пунктуация
Пунктуация - латынша «нүкте»
1) тілдегі алфавитке енбейтін графикалық таңбалар жиынтығы;
2) мәтіндегі ойды бір-бірінен айырып түсінуге көмектесетін негізгі құрал;
3) тыныс белгілерін зерттейтін ережелер жиынтығы.
Тыныс белгілерінің негізгі қызметі 3 принципке негізделеді:
Грамматикалық принцип – тыныс белгілерін сөйлемнің құрылымдық ерекшеліктеріне сүйеніп қою;
Мағыналық принцип – сөйлем және сөйлемдегі сөздердің мағынасын анықтау;
Интонациялық принцип – мәтінді, сөйлемді және сөзді оқығанда, дауыс ырғағының өзгеріп отыруы.
Тыныс белгілерінің қойылатын орны және атқаратын қызметі төмендегідей:
қойылатын орны
|
түрі
|
қызметі
|
Сөйлем соңында қойылатын тыныс белгілері
|
Нүкте (. )
Сұрақ белгісі (?)
Леп белгісі (!)
Көп нүкте (. . . )
|
Даралаушы қызмет
атқарады
|
Сөйлем ішінде қойылатын тыныс белгілері
|
Үтір (, )
Қос нүкте (:)
Жақша ()
Тырнақша («»)
Сызықша (-)
|
Ерекшелеуші қызмет атқарады
|
Құрмалас сөйлемге қойылатын тыныс белгілері
|
Үтір (, )
Қос нүкте (:)
Нүктелі үтір (;)
Үтір сызықша (, - )
|
Ойдың ара жігін ажырату қызметін атқарады
|
6-тапсырма. Мәтіннен алынған сөздерден сөз тіркестерін құраңыз. Есте сақтаңыз.
тілмарлық
тапқырлық
Шешендік дарындылық
қабілеттілік
ұтымдылық
Шешендік өнердің
көздейтін мақсаты
|
сендіру
рахаттану, ләззатқа бөлеу
толқытып тебірену
|
қазақ шешендік өнерінің
даму тарихын
|
ХІ-ХІІІ ғасырлар аралығында (Майқы би)
ХІV-ХVІ ғасырлар аралығы
ХVІІІ ғасыр (Төле, Қазыбек, Әйтеке билер)
|
Достарыңызбен бөлісу: |