Қазақ әдебиеті сынының тарихы

Ә. Бөкейхан: (Орыс тілінен еркін аударған Н.Махан): “Қазақтардың (түпнұсқада “киргиз”- деп жазылған.Н.М.) мұсылмандықты қабылдаған дәуірінде туған бұл жырдың (Қобыланды) өн-бойында “тәңіршілдік” белгі молынан сақталғанымен, қазақтардың мұсылман дінін қабылдауының толық елесін бере алады. Жырда қазақ халқының бойындағы қос сенім бірге көрінгенімен, “тәңіршілдік” сенімнің ақтық демі көрініс береді”[2, 319-бет], -деп жазды.

Ә. Бөкейхан: (Орыс тілінен еркін аударған Н.Махан): “Қазақтардың (түпнұсқада “киргиз”- деп жазылған.Н.М.) мұсылмандықты қабылдаған дәуірінде туған бұл жырдың (Қобыланды) өн-бойында “тәңіршілдік” белгі молынан сақталғанымен, қазақтардың мұсылман дінін қабылдауының толық елесін бере алады. Жырда қазақ халқының бойындағы қос сенім бірге көрінгенімен, “тәңіршілдік” сенімнің ақтық демі көрініс береді”[2, 319-бет], -деп жазды.

Автор өз мақаласында мұсылман әйелдің отбасындағы құқығы мен міндеті, әйелдің мүлік және некеге отыру құқығы туралы Құран Кәрімдегі аяттар мен сүрелерді мысалға келтіре отырып, өзінің пікірін Құран сүрелері арқылы дәлелдеп шығады. 

Байтұрсыновтың “Әдебиет танытқышы” (1927), Х. Досмұхаметовтің “Қазақ халық әдебиеті” (1928), Ғ. Тоғжановтың “Мағжанның ақындығы мен Жүсіпбектің сыны” (1926), “Әдебиет және сын мәселелері” (1929) сияқты еңбектер қазақ Әдебиет сынының жаңа биіктерге бет алғанын байқатты

Байтұрсыновтың “Әдебиет танытқышы” (1927), Х. Досмұхаметовтің “Қазақ халық әдебиеті” (1928), Ғ. Тоғжановтың “Мағжанның ақындығы мен Жүсіпбектің сыны” (1926), “Әдебиет және сын мәселелері” (1929) сияқты еңбектер қазақ Әдебиет сынының жаңа биіктерге бет алғанын байқатты

Әдебиет сынының аннотация, рецензия, мақала, айтыс мақала, шолу, шығармашылық портрет сияқты түрлері баспасөз бетінде жиі көрініп, жанр ретінде қалыптасты. Алайда бұл кезеңде көркем шығармаларды бағалауда партиялық принцип негізгі өлшем ретінде танылып, әлеум. тұрпайы сындар өріс алды. Мұндай сындар әсіресе ҚазАПП-тың (Қазақстан пролетариат жазушыларының ассоциациясы) тұсанда барынша ушыға түсті. Әдебиет сыны партияның идеоллгиялыққаруына айналды. Оның негізгі міндеті қаламгерлердің қай тапқа, яғни байшыл, кедейшіл, жолбике сияқты топтардың қайсысына жататындығын анықтауға сайды. Әдеби күштерді ұйымдастырып, бағыт-бағдар беріп отыруға тиіс ҚазАПП (1925 — 1932) ұйымына он шақты ғана жазушы мүше болып, қалғандары идеялық тұрғыдан сыналып, саяси қуғынға ұшырады. Соңы 1929 ж. қазақ қаламгерлері көпшілігінің жазықсыз жазалануларына ұласты.