Қазақ экономика, Қаржы және халықаралық

Жетекші___________

«__» _________2020 ж.

Қазақ экономика, қаржы және халықаралық сауда университетінің

«Базалық дайындық» факультетінің 5В051200 «Статистика» мамандығының

1 курс студенті

оқу-танысу тәжірибесін өтудің

Танысу практиканың негізгі мақсаты «Статистика» мамандығының жалпы кәсіптік және арнайы пәндерін оқу барысында алынған теориялық білімді бекіту, практикалық жұмыс жүйесімен танысу және күнтізбелік жоспарда көрсетілген тақырыптар бойынша оқу-танысу есебін ұйымдастыру және болашақ маманға қажетті дағдыларды меңгеру болып табылады.

Оқу-танысу тәжірибесінің мақсаты келесі міндеттерді анықтайды:

• 
  еңбекті қорғау және техника қауіпсіздігі бойынша нұсқау;
  
• 
  «Статистика» мамандығы бойынша құжаттармен танысу;
  
• 
  болашақ кəсіби қызмет функциялары мен міндеттерімен танысу;
  
• 
  статистика органдарының қызметтері және құқықтарымен танысту;
  
• 
  статистикалық ведомстволардың қызметкерлерінің лауазымдық нұсқауларын, құжаттарды құжаттандыру схемасын, компьютерлік техниканы және басқа да техникалық құралдарды пайдалана отырып, статистикалық есеп және талдаудың озық әдістерін қолдану мүмкіндігін зерттеу;
  
• 
  отандық және шетелдік авторлардың баспадан шығарылған соңғы заманауи оқу әдебиеттерінен білім алу;
  
• 
  «Статистика» мамандығы бойынша оқу құралдары, мамандық бойынша газеттер мен журналдардағы басылымдар және осы мамандық бойынша электронды оқулықтар т.б. қарастыру.
  

Қазақстанның бірыңғай орталықтандырылған статистика органының пайда болу күні 1920 жылдың 8 қарашасы болып саналады. Бұл күні Қазақ АССР Үкіметі қаулысымен «Қазақ АССР мемлекеттік статистика туралы Ереже» бекітіліп, Қазақ АССР Орталық статистикалық басқармасы пайда болды. Бұл басқарма губерниялық (облыстық) және уездік (аудандық және қалалық) статистикалық бюроларды басшылыққа алды, оған қоса статистика істері жөнінде кеңестер құрылып исполкомдарда дербес бөлімдер ретінде құқығы бекітілді. Тоқсан бес жыл бұрын құрылған еліміздің статистика саласы ұзақ және күрделі кезеңдерді бастан кешірді. Өзінің дамуының әрбір кезеңінде қазақстандық мемлекеттік статистика үнемі жетіле отырып, өзінің міндетін лайықты орындап, еліміздің дамуына елеулі үлесін қосуда.

Статистика қызметін ұлттық, өңірлік және әлемдік деңгейде әлеуметтік-экономикалық үдерісті өлшейтін құрал ретінде танып, Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас Ассамблеясы қарар қабылдап, онда 2010 жыл 20 қазан Дүниежүзілік статистика күні деп жариялауды қаулы етті, сонымен қатар, мемлекеттерге тиісті түрде атап өтуді ұсынды. Оның мақсаты – ресми статистиканың көптеген жетістіктерін танымал ету, статистикалық деректерді пайдаланушыға жеткізу.

«Статистика» мамандығының біліктілік сипаттамаларына тоқтала өтетін болсақ, статистик – қызметі өңдеуді және қоғамдық көрсеткіштің саны мен құбылысын, олардың өзгеру мен даму дәрежесін зерттеуді атқаратын маман болып табылады. Ол мемлекеттік билікке бағынатын қызметкер немесе әр түрлі кәсіпорындар мен ұйымдардың бөлім жұмыскерлеріне жатады. Атап өтетін жағдай, статистик (санақшы) жұмысы – жинақтау, өңдеу және мемлекет пен ондағы болып жатқан оқиғалар ақпаратарының топтамасын талдайтын сарапшы.

Статистика мамандарының құзырлығына: ресми органдар құрған нысандары мен мерзімдері бойынша мерзімдік есептер мен мерзімдік статистикалық есеп беруді құрастыру жұмыстары жатады. Алғашқы құжаттар негіздемесінде, сонымен қатар, бөлімшелер ұсынған ақпараттарда, есептерде, жоспарлық тапсырмалардың, мәліметтердің, құрамындағы қызметкерге жазылған сапалы мінездемесінің, техникалық құралдардың, көліктердің т.б. деректері жинақталады. Алынған деректердің жеке бөлімшелері бойынша өткен кезеңмен сәйкестілігі және дұрыстығын тексеруді жүзеге асырады [1].

Маман сандық деректерді жүйелейді және өңдейді (олардың топтамасын жүзеге асырады, нәтижесін санайды, қатыстық көрсеткіштерін есептейді). Кәсіпорынның өндірістік және шаруашылық-қаржылық қызметін талдау барысындағы жұмысына толыққанды қатысады. Берілген статистикалық есеп негіздемесіне әр түрлі анықтамалар дайындайды. Қазіргі технологиялық құралдарды қолдану үшін қажетті шаралар да жасайды.

«Статистика» мамандығының психофизиологиялық параметрлері:

• 
  шоғырлану мен зейіннің ауысуының жоғары деңгейі;
  
• 
  психоэмоционалды тұрақтылық;
  
• 
  ұзақ мерзімді жадтың үлкен көлемі;
  
• 
  дамыған қысқа мерзімді жад;
  
• 
  стресске төзімділік.
  

• 
  статистик математикадан терең білімге ие болуы керек;
  
• 
  статистикалық жұмысты жүргізу үшін қолданбалы компьютерлік бағдарламаларды білуі керек;
  
• 
  статистиканың математикалық немесе қаржылық-экономикалық білімі болған жөн;
  
• 
  экономикалық статистика негіздері, ұйымдардың жұмыс көрсеткіштерін статистикалық және техникалық талдау әдістері туралы терең білімге ие болу;
  
• 
  кәсіпорындардың қаржылық есептілік құжаттарымен жұмыс істей білу.
  

Статистика сақтандыру, демография, әлеуметтік жұмыс, сапа менеджменті, медициналық және фармацевтикалық зерттеулер, нарықтық зерттеулер және қоғамдық пікір немесе ғылыми зерттеулер сияқты салалардан эмпирикалық мәліметтер жинайды. Олар алынған деректерді бағалау үшін Деректерді талдаудың модельдері мен әдістерін қолданады. Нәтижелер бизнес-шешімдер қабылдауға, жағдайды түсінуге, мысалы, сатып алушының мінез-құлқын көрсетуге немесе тәуекелдерді болжауға немесе бағалауға негіз бола алады. Статистика сондай-ақ консультанттар бола алады және оларға қажеттілік, мысалы, статистикалық деректерді жинауға, өңдеуге және түсіндіруге немесе статистикалық бағдарламалық жасақтаманы пайдалануға көмектеседі [2].

Ғылыми зерттеулерде статистика жаңа статистикалық әдістер мен тәжірибелерді әзірлеу және зерттеу нәтижелерін жариялау үшін теориялық математиканы қолданады. Жоғары оқу орындарында олар студенттерге сабақ береді, дәрістер мен семинарларға дайындалады, жазбаша жұмыстарды тексеріп, емтихан қабылдайды. Өзіндік ғылыми қызмет магистр және докторантура дәрежесін алғаннан кейін ғана ашық.

Статистика маманы: экономиканың барлық дерлік секторларындағы компанияларда, нарықты зерттеу және қоғамдық пікір институттарында, мемлекеттік қызметте, мүдделер топтарында, қауымдастықтарда, ұйымдарда, университеттерде және ғылыми-зерттеу институттарында жұмыс атқара алады.

Статистикалық зерттеудің мақсатына байланысты статистиктер зерттеу және талдау әдістерін таңдайды (сауалнамаларды немесе сұхбаттарды пайдалана отырып, айналып өту немесе іріктеп зерттеу) және зерттеу саласын анықтайды. Қажет болса, олар сауалнаманы өз бетінше ұйымдастырады. Әлеуметтік, медициналық немесе экологиялық агенттіктер медицина, биология, психология немесе өнеркәсіп сияқты салаларда зерттеулер жүргізеді. Зерттеу аяқталғаннан кейін статистика алынған деректерді тексереді, бағалайды және түсіндіреді.

Медициналық және фармацевтикалық зерттеулер саласында статистика бар, мысалы, адамның басқа отбасы мүшелерімен бірдей ауруды алу ықтималдығы қандай екенін немесе препараттың жанама әсерлері қаншалықты жиі болатынын білу. Мұнда Статистика зерттеушілерді эксперименттік тәсілдерді дамытуда қолдайды, эксперименттік процедураларды бақылауға немесе бар деректерді бағалауға көмектеседі [3].

Ғылыми статистикада биология, психология, химия немесе физика сияқты белгілер мен әсер ететін факторлар арасындағы сандық заңдарды зерттеуге баса назар аударылады. Статистика нәтижелердегі айырмашылықтар көптеген факторларға негізделген айтарлықтай немесе кездейсоқ екенін бағалайды.

Өнеркәсіпте Статистика, мысалы, жедел шешімдер қабылдауға негіз болатын персонал саны мен Еңбек өнімділігі туралы мәліметтерді талдайды. Бизнес-зерттеулер (операцияларды зерттеу) саласында олар модельдік есептеулерді жасайды және бағалайды. Сапаны қамтамасыз етуде олар өндіріс процесінде көрсетілген мақсатты мәндерге сәйкестігін тексеру үшін кездейсоқ үлгілерді пайдаланады. Сондай-ақ, олар қателіктердің түрі мен жиілігін тіркейді, мысалы, өлшем ауытқуларының таралуы.

Экономикалық бизнесті жоспарлау үшін эмпирикалық Экономикалық зерттеулер және ақпараттық басқару жүйелерін дамыту (MIS) статистиктердің білімі мен тәжірибесі үшін қосымша әлеуетті қолдану салаларын ұсынады. Бұдан басқа, мемлекеттік мекемелердегі, банктердегі, басқару мәселелері жөніндегі консультациялардағы және сақтандыру компанияларындағы статистикалық деректер деректердің үлкен көлемін (жеке және ауруханалық файлдар, бизнес-талдау) ұйымдастыруға және пайдалануға жауап береді.

Басшылық лауазымдар көбінесе магистр дәрежесін қажет етеді.

Зерттеу және білім беру саласына келсек, университеттердегі академиялық зерттеулерде Статистика, мысалы, жаңа статистикалық әдістер мен модельдерді жасайды. Университеттік оқытуда олар дәрістер әзірлеп, семинарлар, жаттығулар мен практикалық сабақтар дайындайды. Ол үшін олар Оқу материалдары мен нұсқаулықтарды әзірлейді. Олар сонымен қатар оқу және емтихан құжаттарын әзірлеуге, жүргізуге және түзетуге мәжбүр. Статистика мемлекеттік мекемелер мен өнеркәсіптерден ғылыми-зерттеу жобаларына қаражат сұрайды, жобаларды орындайды және нәтижелерін кітаптарда немесе журналдарда жариялайды. Конференциялар мен конгрестерде олар алынған тұжырымдар туралы айтады [4].

Тәуелсіз ғылыми зерттеулер үшін магистр дәрежесі мен докторлық дәрежесі қажет.