«Қазақ тілі» пәнінен (оқыту қазақ тілінде)

11
 
1. 
Табиғатты 
ластамай, 
ауаның 
тазалығын сақтау – адамзат баласының 
бақылауында болуы тиіс іс. Осы 
жөнінде берілген суретті негізге ала 
отырып, сипаттау мәтінін жазыңыз.
2. Табиғат аясында шынығудың 
денсаулыққа пайдасы бар екенін 
сипаттап жазыңыз. Берілген суретті 
пайдаланыңыз. 

 
 
 
 
 
 
 
 
3. Суретке негіздеп, көшпенділіктің 
адамзат тарихында елеулі рөл 
атқарғандығын сипаттап жазыңыз. 

 

12
Балл қою кестесі 
 
Тыңдалым және айтылым 
Балл 
Коммуникативтік құзыреттілік 
Грамматикалық құзыреттілік 
5 
Ойдың 
үзілген 
тұсынан 
мәтін 
мазмұнын 
логикалық 
тұрғыдан 
шеберлікпен дамытады. Болжамында 
шығармашылық танытады, оқиғаның 
дамуын 
қисынды 
шешіммен 
аяқтайды. Сөздік қоры мол.
Болжамын түпнұсқамен салыстырып, 
сындарлы кері байланыс жасайды. 
Қойылған сұраққа жауабы жүйелі, 
дәлелдемелері өте орынды, сендіре 
алады.
Ойын аяқталған, толық сөйлемдермен 
жеткізеді. 
Ой 
мен 
ойды 
байланыстыруда 
грамматикалық 
дағдыны өте жақсы қолданады. Сөздік 
қоры мол. Паразит сөздер мен 
қайталаулары 
жоқ. 
Жеке 
пікірін 
білдіруде қыстырма сөздер мен оқшау 
сөздерді 
өте 
орынды, 
тиімді 
пайдаланады.
4 
Ойдың 
үзілген 
тұсынан 
мәтін 
мазмұнын 
логикалық 
тұрғыдан 
қисынды 
дамытады. 
Болжамында 
шығармашылық танытады, оқиғаны 
кенет 
аяқтайды. 
Сөздік 
қоры 
жеткілікті. Болжамын түпнұсқамен 
салыстырып, 
талдамалы 
кері 
байланыс жасайды. Қойылған сұраққа 
жауабы 
жүйелі, 
дәлелдері 
өз 
көзқарасын 
жеткізуіне 
жақсы 
көмектеседі. 
Ойын аяқталған, толық сөйлемдермен 
жеткізеді. 
Ой 
мен 
ойды 
байланыстыруда 
грамматикалық 
дағдыны жақсы қолданады. Сөздік қоры 
жеткілікті. 
Паразит 
сөздер 
мен 
қайталаулар аздап кездеседі. Жеке 
пікірін білдіруде қыстырма сөздер мен 
оқшау сөздерді орынды пайдаланады. 
3 
Ойдың 
үзілген 
тұсынан 
мәтін 
мазмұнын 
жалғастырады, 
бірақ 
шығармашылықпен 
дамытуы 
қанағаттанарлық, көбіне сипаттаумен 
ғана шектеледі. Оқиғалардың дамуы 
мен аяқталуы арасында логикалық 
байланыс үзігі байқалады.
Болжамын түпнұсқамен салыстырып, 
сипаттама түрінде пікір білдіреді. 
Қойылған сұраққа нақты позиция 
тұрғысынан жауап береді, дәлелдері 
толықтыруды қажет етеді. 
Ойын 
кейде 
аяқталған, 
аракідік
синтаксистік құрылымы сақталмаған 
сөйлемдермен жеткізеді. Ой мен ойды 
байланыстыруда 
грамматикалық 
қателері 
кездеседі. 
Сөздік 
қоры 
қанағаттанарлық. Паразит сөздер мен 
қайталаулары кездеседі. Жеке пікірін 
білдіруде қыстырма сөздер мен оқшау 
сөздерді 
орынды, 
орынсыз 
пайдаланады. 
2 
Ойдың 
үзілген 
тұсынан 
мәтін 
мазмұнын жалғастырады. Болжамы 
оқиғалар мен әрекеттерді тізбектеу 
түрінде 
болады. 
Шығармашылық 
танытпайды. Ой мен ойдың логикалық 
байланысын ескермейді, тез аяқтайды. 
Болжамын түпнұсқамен салыстырып, 
сипаттама түрінде пікір білдіреді. 
Қойылған сұраққа нақты позиция 
тұрғысынан жауап береді. 
Ойын көп жағдайда аяқтамайды, жай 
сөйлемдерді, қарапайым синтаксистік 
құрылымдарды қолданады. Ой мен 
ойды байланыстыруда грамматикалық 
қателері жиі кездеседі. Сөздік қоры 
күнделікті ауызекі лексикадан тұрады. 
Паразит сөздер мен қайталаулары жиі 
кездеседі. Жеке пікірін білдіруде 
қыстырма сөздер мен оқшау сөздерді 
орынсыз пайдалануы жиі кездеседі. 

13
1 
Ойдың 
үзілген 
тұсынан 
мәтін 
мазмұнын 
бірден 
жалғастыруда 
сырттан қолдауды қажет етеді. 
Оқиғаларды 
дамытпайды, 
бірден 
аяқталады. 
Қойылған 
сұраққа 
сипаттама түрінде қысқа жауап 
қайтарады.
Ойын 
аяқтамайды, 
қарапайым 
синтаксистік 
құрылымдармен 
шектеледі. Грамматикалық дағдылары 
жетіспегендіктен, 
ой 
мен 
ойы 
байланыспайды, жүйе жоқ. Паразит 
сөздер 
мен 
қайталаулары 
негізгі 
лексикадан басым.
 
Оқылым
№ 
Жауап 
Балл саны 
Қосымша 
ақпарат 
1 
А 
1 
Әр дұрыс 
жауап үшін 1 
балл беріледі 
2 
С 
1 
3 
В 
1 
4 
D 
1 
5 
А 
1 
6 
В 
 
1 
7 
Сұрақтарға берген дұрыс жауабы ескеріледі.
1 
1 
1 
1 
Әр сұрақ үшін 
1 балдан 
беріледі 
Барлығы: 
10 
Тапсырмалар мәтіннің жанрлық ерекшеліктерін анықтауға бағытталған. Оқушы 
тапсырмаларды орындай отырып, мәтінді, соған қатысты ақпараттарды талдайды. 
 
Жазылым 
Балл 
Сипаттамасы 
9-10 
Тақырыптың мазмұнын толық ашады. Оқырманға ерекше әсер беру мақсатымен 
тіл құралдарын барынша (тұрақты сөз тіркестері, афоризмдер, цитаталар 
көркемдегіш құралдар, мақал-мәтелдер т.б.) жанрға сәйкес орынды қолданады. 
Ойын еркін, логикалық тұрғыдан жүйелі жеткізеді. Сөздік қоры мол. Жанрлық 
ерекшеліктерді (мәселеге фактілер келтіру, фактінің негізінде субъективті 
көзқарасын дамыту), жазылу сипатына қарай бірізділікті бастан-аяқ сақтайды.
Грамматикалық, стильдік тұрғыдан өте сауатты. Қателері жоқ.
7-8 
Тақырыптың мазмұнын ашады. Оқырманға ерекше әсер беру мақсатымен тіл 
құралдарын (тұрақты сөз тіркестері, афоризмдер, цитаталар көркемдегіш 
құралдар, мақал-мәтелдер т.б.) жанрға сәйкес қолданауға тырысатыны 
байқалады. Ойын логикалық тұрғыдан жүйелі жеткізеді. Сөздік қоры жеткілікті. 
Жанрлық ерекшеліктерді (мәселеге фактілер келтіру, фактінің негізінде 
субъективті көзқарасын дамыту), жазылу сипатына қарай бірізділікті сақтайды.
Грамматикалық, стильдік тұрғыдан сауатты, бірақ 1-2 ұсақ қате кездеседі. 

14
5-6 
Тақырыптың мазмұнын ашуы жеткіліксіз. Жанрға сәйкес тіл құралдарын 
(тұрақты сөз тіркестері, афоризмдер, цитаталар көркемдегіш құралдар, мақал-
мәтелдер т.б.) сирек болғанымен, орынды қолданады. Ойдың логикалық 
тұрғыдан жүйесі аракідік байланыспайды. Сөздік қоры қанағаттанарлық 
деңгейде. Жанрлық ерекшеліктерді (мәселеге фактілер келтіру, фактінің 
негізінде субъективті көзқарасын дамыту) сақтайды, бірақ жазылу сипатында 
бірізділіктен ауытқу бар.
Грамматикалық, стильдік тұрғыдан 2-3 ұсақ және ірі қателер кездеседі. 
3-4 
Тақырыптың мазмұнын ашуы шектеулі. Жанрға сәйкес тіл құралдарын (тұрақты 
сөз тіркестері, афоризмдер, цитаталар көркемдегіш құралдар, мақал-мәтелдер 
т.б.) сирек қолданады, орынсыздық байқалады. Ойдың логикалық тұрғыдан 
жүйесі байланыспайды. Сөздік қоры шектеулі. Жанрлық ерекшеліктерді 
(мәселеге фактілер келтіру, фактінің негізінде субъективті көзқарасын дамыту) 
ескермейді, жазылу сипатында бірізділік сақталмайды.
Грамматикалық, стильдік тұрғыдан 4-5 ұсақ және ірі қателер кездеседі. 
1-2 
Тақырыптың мазмұнын ашпайды. Жанрға сәйкес тіл құралдарын қолданбайды. 
Ойдың логикалық тұрғыдан жүйесі жоқ. Жанрлық ерекшеліктерді сақтамайды.
Грамматикалық, стильдік тұрғыдан алтыдан көп ұсақ және ірі қателер кездеседі. 

жүктеу/скачать 1,13 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: