Қазақ тіліндегі эмоционалды


әзірейіл шеңгелі тигендей



Pdf көрінісі
бет79/218
Дата08.11.2023
өлшемі57,39 Mb.
#190142
1   ...   75   76   77   78   79   80   81   82   ...   218
Байланысты:
Снимок экрана 2023—10—21 в 15.40.19

әзірейіл шеңгелі тигендей, 
ұжмақтың отына жылынғандай, у жеген қасқырдай
фразеологизм
-
деріне талдау жасалады. 
Ж. Қоңыратбаева 
фразеологизм сыңар
-
ларының дағдылы орнын 
алмастырып, инверсия жасау тәсілін ХХ ғасыр басындағы қазақ 
жазушыларының тілінде ең бір өнімді жұмсалған құбылыс ретінде 
қарастырады. Автор еркін тіркестерге тән мұндай тәсілдің 
фразеолгизмдерде қолданылуын трансформацияға түсуден гөрі өлең 
сөздің шарттарына байланысты деген тұжырым жасайды.
 
Ыза
 
болды, 
кектенді
мағынасында жұмсалатын 
тісін қайрау
фразеологизміне 
қатысты 
«Босағама бір келер күні болса,
Көрермін!» –
деп 
қайраған 
күйеу 
тісті 

Кім жазықты
» 34 б), 
деген мысал келтіріп, «Көріп отырғанымыздай, сөздердің бұлай орын 
ауыстырып келуі фразеологизмге стильдік те, мағыналық та өзгеріс 
беріп тұрған жоқ. Сондықтан біз де фразеологизмнің бойындағы бұл 
секілді өзгеше қолданыстарды өлеңнің ырғағын, әуезділіктің «шыр
-
қын» бұзбау, тармақтарының үйлесімді ұйқасын сақтау қажеттілігінен 
туған, яғни өлең шартынан болған құбылыс деп түсінеміз. Қазақтың 
алғашқы қара сөз үлгілері деп есептелетін ХХ ғасыр басындағы 


106 
көркем прозаның бойында өлең сөзінің кездесіп отыратыны белгілі 
жайт», –
деп жазады [6
2, 22].
Қазақ тілінде белгілі жағдайға байланысты адамның ішкі жан
-
дүниесінің күйін білдіретін 
әр түрлі қиялға түсірді, ойға қалдырды
мағынасында қолданылатын 
ойын онға, санасын сан саққа жүгіртті
фразеологизмі бар. Автордың пікірінше С. Торайғыровтың «Қамар 
сұлуындағы» 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   75   76   77   78   79   80   81   82   ...   218




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет