Қазақ тіліндегі эмоционалды
жүктеу/скачать 57,39 Mb. Pdf көрінісі
|
Снимок экрана 2023—10—21 в 15.40.19
| соры сорпадай
қайнады (бақытсыздық тап болды, қасіретке ұшырады) – көзі ашылды (сордан арылды, жолы ашылды, қолайлы жағдай туды), сабыр етті (шыдам, төзім білдірді, асығыстық жасамады) – дегбірі қалмады (шыдамсызданды, асып - састы) т.б. Қазақ тілі тек эмоцио - налды реңкті ғана емес, бұдан басқа да қарама - қарсы мәнді фразео - логизмдерге өте бай. Бұл тілдегі сан алуан стильдік қолданыстармен тығыз байланысты. Лексема көлемінде қарастырылатын антонимия құбылысын фразеологизмдердің ауқымында қарастыру жан - жақты зерттеуді, ерекшеліктерін ашуды қажет ететін тың мәселе. Г. Сырлыбаеваның «Қазақ тіліндегі қарсы мәнді фразеологизм - дердің парадигмалары» атты кандидаттық диссертациясында тіліміз - 107 дегі қарама - қарсы мәнде жұмсалатын фразеологиялық антонимдердің жасалу жолдары, олардың лексикалық антонимдермен ұқсастығы және айырмашылығы, сондай - ақ контексте берілу сипаты мен стильдік, прагматикалық қызметі талданады. Қарсы мәнді фразеологизмдердің парадигмалық қарым - қатынастарының семантикалық ерекшеліктері синонимия, полисемия құбылыстарымен байланысы негізінде ішкі мағына қарама - қарсылығы тұрғысынан айқындалады. Зерттеуші: «Қазақ тілінде бағы жану – бағы жанбау, бас ию – бас имеу, көз іліндіру – көз ілмеу, селт ету – селт етпеу, ыңғайы келу – ыңғайы келмеу, кіріптар болу – кіріптар болмау, бүйірі шығу – бүйірі шықпау, сабыр қылу – сабыр қылмау, сөз беру – сөз бермеу сияқты компонент - тері бірдей сөздерден келіп, болымсыздық аффикстері арқылы жасал - ған жұптар ұшырасады. Біздіңше компоненттері бірдей сөздерден болған, тек сөз түрлендіруші жұрнақтар арқылы жасалған фразео - логизмдерге антонимдік қасиет тән емес. Бағы жану жүктеу/скачать 57,39 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|