Қазақ тілінің ережелері 1-11 сыныптар үшін


Тұйық етістік (неопределенная форма глагола) – шақпен, жақпен байланысы болмай, қимылдың атауын ғана білдіретін етістіктің түрі



жүктеу/скачать 185,26 Kb.
бет5/9
Дата18.03.2017
өлшемі185,26 Kb.
#11712
1   2   3   4   5   6   7   8   9

Тұйық етістік (неопределенная форма глагола) – шақпен, жақпен байланысы болмай, қимылдың атауын ғана білдіретін етістіктің түрі.

  • Тұйық етістік етістіктің түбіріне –У жұрнағын қосу арқылы жасалады
  • (путем прибавления к глагольной основе суффикса -У).
  • Оқ+у – читать
  • Жаз+у – писать
  • Ойла+у - думать
  • Есімше (причастие)-
  • бірде есім сөздердің, бірде етістіктің қызметін атқаратын етістіктің түрі.
  • Есімшенің 4 түрі бар.
  • Түрлері (типы)
  • Жұрнақтар
  • Мысалдар
  • Өткен шақ
  • (прошедшее)
  • Дауысты,ұяң,үнді
  • ған, ген
  • Оқы+ған
  • Қатаң
  • қан, кен
  • Айт+қан
  • Келер шақ
  • (Будущее)
  • Дауысты
  • р
  • Тыңда+р
  • Дауыссыз
  • ар, ер
  • Айт+ар, Кел+ер
  • Ауыспалы осы шақ
  • (переходное)
  • Дауысты
  • - йтын
  • - йтін
  • Қара+йтын
  • Сөйлн+йтін
  • Дауыссыз
  • - атын
  • - етін
  • Айт+атын+ым
  • Күл+етін
  • Осы шақтық есімше
  • (причастие настоящего времени)
  • Тұйық етістік +
  • ШЫ, ШІ
  • Көсемше (Деепричастие)-
  • бірде үстеудің, бірде етістіктің қызметін атқаратын етістіктің түрі.
  • Жұрнақтар
  • Мысалдар
  • Дауысты
  • - п
  • Сұра+п - спросив
  • Дауыссыз
  • - ып, іп
  • Ал+ып - взяв
  • Дауысты
  • - й
  • Сөйле+й-говоря
  • Дауыссыз
  • - а, - е
  • Кел+е - придя
  • Қатаң
  • - қалы, келі
  • Дауысты, ұяң, үнді
  • - ғалы, гелі
  • Біл+гелі хотел узнать
  • Етістіктің шақтары (Время глагола):
  • осы шақ(настоящее), келер(будущее), өткен(прошедшее).
  • Осы шақ – настоящее время
  • Нақ осы шақ (Собственно-настоящее время-простая форма)
  • а) жалаң нақ осы шақ (простая форма)образуется от 4-х глаголов:
  • отыр(сидит), тұр(стоит),жатыр(лежит), жүр(ходит),
  • к которым присоединяются личные окончания.
  • Жақ (лицо)
  • Жіктік жалғау
  • Мысалдар
  • Жекеше (единственное число)
  • 1. Мен (я)
  • - мын, - мін
  • Отыр+мын сижу
  • 2. Сен (ты)
  • - сың, - сің
  • Отыр+сың сидишь
  • 2. Сіз (вы) – уваж.ф.
  • - сыз, - сіз
  • Отыр+сыз сидите
  • 3. Ол (он, она)
  • -
  • Отыр сидит
  • Жақ (лицо)
  • Жіктік жалғау
  • Мысалдар
  • Көпше ( множественное число)
  • 1. Біз (мы)
  • - мыз, - міз
  • Отыр+мыз сидим
  • 2. Сендер (вы)
  • - сыңдар, - сіңдер
  • Отыр+сыңдар сидите
  • 2. Сіздер (вы) – ув.ф.
  • Отыр+сыздар сидите
  • 3. Олар (они)
  • -
  • Отыр сидят

Каталог: uploads -> doc
doc -> Тақырыбы: Ғарышты игеру (аудандық семинар)
doc -> Ғарыш әлеміне саяхат
doc -> Сабақ тақырыбы: Шерхан Мұртаза «Ай мен Айша» романы Сабақ мақсаты: ҚР «Білім туралы»
doc -> Сабақтың тақырыбы Бала Мәншүк ( Мәриям Хакімжанова) Сілтеме
doc -> Ана тілі №2. Тақырыбы: Кел, балалар, оқылық Мақсаты
doc -> Сабақ жоспары «Сәулет және дизайн» кафедрасының арнаулы пән оқытушысы, ҚР «Еуразиялық Дизайнерлер Одағының» мүшесі: Досжанова Галия Есенгелдиевна Пәні: Сурет және сұңғат өнері
doc -> Сабақ Сабақтың тақырыбы : Кіріспе Сабақтың мақсаты : «Алаштану» курсының мектеп бағдарламасында алатын орны, Алаш қозғалысы мен Алашорда үкіметі тарихының тарихнамасы мен дерекнамасына қысқаша шолу
doc -> Тәрбие сағаттың тақырыбы: Желтоқсан жаңғырығы
doc -> Сабақтың тақырыбы : Әбунасыр Әл- фараби Сабақтың мақсаты
doc -> Сабақ жоспары Тақырыбы: Үкілі Ыбырай Мектеп:№21ом мерзімі

жүктеу/скачать 185,26 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9



©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз
    Басты бет