Қазақстан мұсылмандары діни басқармасы Әбу абдулла мұхаммед ибн исмайл ибн ибраһим ибн әл-муғира әл-бұхари сахих әл-бұхари
жүктеу/скачать 2,82 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Тәяммум 77
- 1- бап. Егерде дәрет алуға су, ал таяммум соғуға таза топырақ табылмаса не істейді
- 2-бап. Бір жерде тоқтап қалған адам су табылмады деп намазын қаза қылып алудан қорықса, таяммум соғып оқиды
- 3-бап. Таяммум соққан кісі қолдарын топыраққа ұрғаннан кейін, үрлеп тастайды ма
- 4-бап. Таяммум бетке және екі қолға соғылады
- 5-бап. Таза топырақ - мұсылман адам үшін (су жоқта) судың орнына жүретін дәреттің тәсілі
- 6-бап. Ғұсылсыз адам, егерде ғұсыл құйынсам ауырып немесе өліп қаламын деп қорықса, әйтпесе суды жұмсап қойып сусыз қалармын деп ойласа, таяммум соғады
- «...Бір-біріңді өлтірмеңдер. Расында, Алла сендерге ерекше мейірімді 80
- 7-бап. Таяммум - қолды топыраққа бір рет ұру
ТАЯММУМ КІТАБЫوَقَوْلُ اللَّهِ تَعَالَى فَلَمْ تَجِدُوا مَاءً فَتَيَمَّمُوا صَعِيدًا طَيِّبًا فَامْسَحُوا بِوُجُوهِكُمْ وَأَيْدِيكُمْ مِنْهُ Алла тағала Құран кәрімде: «...Су таба алмасаңдар таза жерге тәяммум соғыңдар; онымен беті қолдарыңды сипаңдар.76»,- деді.
330 - Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) әйелі Айша анамыз (р.а.) риуаят етті: «Пайғамбарымызбен (с.ғ.с.) бірге сапарға шықтық. Байдағ әлде Зат ул-Жайш деген жерге келгенімізде менің маржан моншағымның жібі үзіліп кетті. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) тоқтап, оны іздей бастады. Адамдарда тоқтап, бірге іздесе бастады. Тоқтаған жерімізде су жоқ болатын. Сонда адамдар Әбу Бәкірге (р.а.) келіп: «Айшаның істеген ісін қараңыз, Пайғамбарымызды (с.ғ.с.) және қаншама адамдарды тоқтатып, жолдан бөгеді. Бұл маңда су жоқ, ең болмағанда, адамдардың өздерінде де жоқ»,- десті. Әбу Бәкір (р.а.) қасымызға келді. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) басын менің тіземе қойып ұйықтап қалған болатын. Әкем Әбу Бәкір (р.а.) маған: «Пайғамбарымызды (с.ғ.с.) және адамдарды жолдан бөгеп қалдың, олар ең құрмаса суы бар жерде емес, не өздерінде де су жоқ»,- деп қатты ұрысты. Ол кісі Алла қалағанша не дегісі келсе деді. Содан кейін менің бүйірімнен қолыменен нұқи бастады. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) басын менің тіземе қойып жатқандықтан қимылдамауға тырыстым. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) таң сахарда тұрды. Айналада су жоқ еді, адамдар: «Дәретсіз қалай намаз оқимыз?»,- деп тартысты. Сол кезде Алла тағала: «Таяммум қылындар!»,- деп, «Тәяммум77» аятын нәзіл етті. Усайд ибн Хұзайр (р.а.) дауыстап: «Ей, Әбу Бәкірдің әулеті, бұл сендердің әулеттеріңнен келген бірінші берекеттерің емес»,- деді. Айша анамыз (р.а.) айтты: «Кейіннен мен мініп келе жатқан түйені шөгіп жатқан орнынан тұрғызғанымызда, менің маржан моншағым соның астынан табылды»,- деді. 331 - حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ سِنَانٍ هُوَ الْعَوَقِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا هُشَيْمٌ قَالَ ح و حَدَّثَنِي سَعِيدُ بْنُ النَّضْرِ قَالَ أَخْبَرَنَا هُشَيْمٌ قَالَ أَخْبَرَنَا سَيَّارٌ قَالَ حَدَّثَنَا يَزِيدُ هُوَ ابْنُ صُهَيْبٍ الْفَقِيرُ قَالَ أَخْبَرَنَا جَابِرُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ أُعْطِيتُ خَمْسًا لَمْ يُعْطَهُنَّ أَحَدٌ قَبْلِي نُصِرْتُ بِالرُّعْبِ مَسِيرَةَ شَهْرٍ وَجُعِلَتْ لِي الْأَرْضُ مَسْجِدًا وَطَهُورًا فَأَيُّمَا رَجُلٍ مِنْ أُمَّتِي أَدْرَكَتْهُ الصَّلَاةُ فَلْيُصَلِّ وَأُحِلَّتْ لِي الْمَغَانِمُ وَلَمْ تَحِلَّ لِأَحَدٍ قَبْلِي وَأُعْطِيتُ الشَّفَاعَةَ وَكَانَ النَّبِيُّ يُبْعَثُ إِلَى قَوْمِهِ خَاصَّةً وَبُعِثْتُ إِلَى النَّاسِ عَامَّةً 331 - Жәбир ибн Абдулла (р.а.) риуаят етті: «Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) айтты: «Алла тағала маған бұрынғы Пайғамбарлардың бірде-біріне берілмеген бес түрлі қасиет берді : 1. Бір айлық алыс жерде жүрсем де, Алла тағала дұшпандарымның жүрегіне қорқу салып қояды; 2. Жер жүзі маған мешіт етіп берілген, үмбетімнің қайсы біріне қай жерде намаз уақыты келіп қалса, сол жерде оқи береді; 3. Олжалар маған халал етілген, менен бұрынғы еш Пайғамбарға халал етілмеген болатын; 4. Маған үмбетіме шапағат ету құқығы берілген; 5. Бұрынғы Пайғамбарлар тек қана өзінің қауымына Пайғамбар етіліп жіберілген болса, ал мен дүние жүзіндегі адамдардың барлығына Пайғамбар етіліп жіберілдім»,- деді.
332 - Хишам ибн Ғұруаның (р.а.) атасынан риуаят болды: «Айша анамыз апасы Асмадан оның маржан моншағын аманатқа алған болатын. Оны жоғалтып алды. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) оны іздеуге адам жіберді. Кейіннен ол оны тауып келді. Сол уақыттың арасында намаз уақыты болды.Адамдар айналада не өздерінде су болмағандықтан, дәретсіз намаз оқыды. Бұны көріп Пайғамбарымызға арызданды. Сонда Алла тағала: «Таяммум аятын» нәзіл етті. Усайд ибн Хұзайр (р.а.) Айша анамызға: «Алла тағала сізге жақсылықты нәсіп етсін, Алламен ант етіп айтайын, сіз қоштамаған нәрсе нәзіл етілген жоқ.. Алла тағала сіз және барлық мұсылмандар үшін деп қылды. Бұнда тек қана жақсылық көзделген»,- деді. 2-бап. Бір жерде тоқтап қалған адам су табылмады деп намазын қаза қылып алудан қорықса, таяммум соғып оқиды بَاب التَّيَمُّمِ فِي الْحَضَرِ إِذَا لَمْ يَجِدْ الْمَاءَ وَخَافَ فَوْتَ الصَّلَاةِ وَبِهِ قَالَ عَطَاءٌ وَقَالَ الْحَسَنُ فِي الْمَرِيضِ عِنْدَهُ الْمَاءُ وَلَا يَجِدُ مَنْ يُنَاوِلُهُ يَتَيَمَّمُ وَأَقْبَلَ ابْنُ عُمَرَ مِنْ أَرْضِهِ بِالْجُرُفِ فَحَضَرَتْ الْعَصْرُ بِمَرْبَدِ النَّعَمِ فَصَلَّى ثُمَّ دَخَلَ الْمَدِينَةَ وَالشَّمْسُ مُرْتَفِعَةٌ فَلَمْ يُعِدْ Ғата (р.а.) бұл туралы мына пікірді білдірген: «Ауру адам су бола тұрып, оны құйып беретін жәрдемші таппаса, таяммум соғады. Бір күні Хасан Басрий (р.а.): «Ибн Омар (р.а.) Журуф деген жерден келе жатып, бір қойқораның жанына келгенінде Аср намазының уақыты болды. Таяммум соғып Аср оқыды. Кейіннен Мединеге келді. Күн әлі батпаған болатын, бірақ Аср намазын қайтадан оқымады»,- деді 333 - حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ بُكَيْرٍ قَالَ حَدَّثَنَا اللَّيْثُ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ رَبِيعَةَ عَنْ الْأَعْرَجِ قَالَ سَمِعْتُ عُمَيْرًا مَوْلَى ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ أَقْبَلْتُ أَنَا وَعَبْدُ اللَّهِ بْنُ يَسَارٍ مَوْلَى مَيْمُونَةَ زَوْجِ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ حَتَّى دَخَلْنَا عَلَى أَبِي جُهَيْمِ بْنِ الْحَارِثِ بْنِ الصِّمَّةِ الْأَنْصَارِيِّ فَقَالَ أَبُو الْجُهَيْمِ الْأَنْصَارِيُّ أَقْبَلَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ مِنْ نَحْوِ بِئْرِ جَمَلٍ فَلَقِيَهُ رَجُلٌ فَسَلَّمَ عَلَيْهِ فَلَمْ يَرُدَّ عَلَيْهِ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ حَتَّى أَقْبَلَ عَلَى الْجِدَارِ فَمَسَحَ بِوَجْهِهِ وَيَدَيْهِ ثُمَّ رَدَّ عَلَيْهِ السَّلَامَ 333 - Әл-Ағражға Ибн Аббастың азат етілген құлы Ғумайр былай деген екен: «Мәймуна анамыздың азат етілген құлы Абдулла ибн Ясар екеуміз Әбу Жұхайм ибн әл-Харс ибн әс-Симманидікіне бардық. Әбу Жахм бізге мынаны айтып берді: «Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) Бир Жамал78 жақтан келді. Сонда ол кісіге бір адам жолығып сәлем берді. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) сәлемін алмастан бетін шаң басқан дуалға барып таяммум қылып, бетін және екі қолдарын сипады, содан кейін ғана ол кісінің сәлемін алды»,- деді. 3-бап. Таяммум соққан кісі қолдарын топыраққа ұрғаннан кейін, үрлеп тастайды ма? 334 - حَدَّثَنَا آدَمُ قَالَ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ حَدَّثَنَا الْحَكَمُ عَنْ ذَرٍّ عَنْ سَعِيدِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ أَبْزَى عَنْ أَبِيهِ قَالَ جَاءَ رَجُلٌ إِلَى عُمَرَ بْنِ الْخَطَّابِ فَقَالَ إِنِّي أَجْنَبْتُ فَلَمْ أُصِبْ الْمَاءَ فَقَالَ عَمَّارُ بْنُ يَاسِرٍ لِعُمَرَ بْنِ الْخَطَّابِ أَمَا تَذْكُرُ أَنَّا كُنَّا فِي سَفَرٍ أَنَا وَأَنْتَ فَأَمَّا أَنْتَ فَلَمْ تُصَلِّ وَأَمَّا أَنَا فَتَمَعَّكْتُ فَصَلَّيْتُ فَذَكَرْتُ لِلنَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَقَالَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ إِنَّمَا كَانَ يَكْفِيكَ هَكَذَا فَضَرَبَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ بِكَفَّيْهِ الْأَرْضَ وَنَفَخَ فِيهِمَا ثُمَّ مَسَحَ بِهِمَا وَجْهَهُ وَكَفَّيْهِ 334 - Саъид ибн Абдуррахман Абзидің аталары риуаят етті: «Омар ибн әл-Хаттабтың (р.а.) алдына бір адам келіп: «Мен жүніп болып қалдым, бірақ тазалануға су таппадым?»,- деп сұрады. Сонда Аммар ибн Ясир Омар ибн әл-Хаттабқа (р.а.) қарап: «Есіңізде ме, екеуміз сапарда болғанымызда, сіз намаз оқымадыңыз (дәретінің жоқтығынан), ал мен топыраққа ары-бері домалап алып, кейін намаз оқыдым. Бұны Пайғамбарымызға (с.ғ.с.) айтқанымда Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) алақандарын жерге соғып, үрлеп (жабысқан топырақты түсіру үшін) тастады да, кейін екі алақанымен бірінші бетін, кейін екі қолын сипады да: «Міне, осылай етсең, жеткілікті еді»,- деді. 4-бап. Таяммум бетке және екі қолға соғылады 335- حَدَّثَنَا حَجَّاجٌ قَالَ أَخْبَرَنَا شُعْبَةُ أَخْبَرَنِي الْحَكَمُ عَنْ ذَرٍّ عَنْ سَعِيدِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ أَبْزَى عَنْ أَبِيهِ قَالَ عَمَّارٌ بِهَذَا وَضَرَبَ شُعْبَةُ بِيَدَيْهِ الْأَرْضَ ثُمَّ أَدْنَاهُمَا مِنْ فِيهِ ثُمَّ مَسَحَ بِهِمَا وَجْهَهُ وَكَفَّيْهِ 335 - Саъид ибн Абдуррахман ибн Абзий (р.а.) риуаят етті: «Аммар да жоғарыдағы хадисті айтып берді-да, қолын жерге соғып, кейін ауызына жақындатып үрлеп тастады. Содан соң бетін және екі қолын сипады»,- деді. 336 - حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ حَرْبٍ قَالَ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ الْحَكَمِ عَنْ ذَرٍّ عَنْ ابْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ أَبْزَى عَنْ أَبِيهِ أَنَّهُ شَهِدَ عُمَرَ وَقَالَ لَهُ عَمَّارٌ كُنَّا فِي سَرِيَّةٍ فَأَجْنَبْنَا وَقَالَ تَفَلَ فِيهِمَا 336 - Аммар (р.а.) Омар әл-Хаттабқа (р.а.): «Сарияда жүргенімізде жүніп болып қалдық деп төмендегі хадисті айтып берген екен: «Мен топыраққа ары-бері домаландым, кейін бұны Пайғамбарымызға (с.ғ.с.) айттым. Сонда Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «Бетінді және екі қолынды сипасаң, саған жеткілікті болатын еді»,- деді. 5-бап. Таза топырақ - мұсылман адам үшін (су жоқта) судың орнына жүретін дәреттің тәсілі بَاب الصَّعِيدُ الطَّيِّبُ وَضُوءُ الْمُسْلِمِ يَكْفِيهِ مِنْ الْمَاءِ وَقَالَ الْحَسَنُ يُجْزِئُهُ التَّيَمُّمُ مَا لَمْ يُحْدِثْ وَأَمَّ ابْنُ عَبَّاسٍ وَهُوَ مُتَيَمِّمٌ وَقَالَ يَحْيَى بْنُ سَعِيدٍ لَا بَأْسَ بِالصَّلَاةِ عَلَى السَّبَخَةِ وَالتَّيَمُّمِ بِهَا Хасан Басрий (р.а.) айтты: «Бой дәреті жоқ адамға таяммум соқса болады»,- деді. Ибн Аббас (р.а.) таяммум соғып, имамдыққа өтті»,- деді. 340 - حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ قَالَ حَدَّثَنِي يَحْيَى بْنُ سَعِيدٍ قَالَ حَدَّثَنَا عَوْفٌ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو رَجَاءٍ عَنْ عِمْرَانَ قَالَ كُنَّا فِي سَفَرٍ مَعَ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَإِنَّا أَسْرَيْنَا حَتَّى كُنَّا فِي آخِرِ اللَّيْلِ وَقَعْنَا وَقْعَةً وَلَا وَقْعَةَ أَحْلَى عِنْدَ الْمُسَافِرِ مِنْهَا فَمَا أَيْقَظَنَا إِلَّا حَرُّ الشَّمْسِ وَكَانَ أَوَّلَ مَنْ اسْتَيْقَظَ فُلَانٌ ثُمَّ فُلَانٌ ثُمَّ فُلَانٌ يُسَمِّيهِمْ أَبُو رَجَاءٍ فَنَسِيَ عَوْفٌ ثُمَّ عُمَرُ بْنُ الْخَطَّابِ الرَّابِعُ وَكَانَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ إِذَا نَامَ لَمْ يُوقَظْ حَتَّى يَكُونَ هُوَ يَسْتَيْقِظُ لِأَنَّا لَا نَدْرِي مَا يَحْدُثُ لَهُ فِي نَوْمِهِ فَلَمَّا اسْتَيْقَظَ عُمَرُ وَرَأَى مَا أَصَابَ النَّاسَ وَكَانَ رَجُلًا جَلِيدًا فَكَبَّرَ وَرَفَعَ صَوْتَهُ بِالتَّكْبِيرِ فَمَا زَالَ يُكَبِّرُ وَيَرْفَعُ صَوْتَهُ بِالتَّكْبِيرِ حَتَّى اسْتَيْقَظَ بِصَوْتِهِ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَلَمَّا اسْتَيْقَظَ شَكَوْا إِلَيْهِ الَّذِي أَصَابَهُمْ قَالَ لَا ضَيْرَ أَوْ لَا يَضِيرُ ارْتَحِلُوا فَارْتَحَلَ فَسَارَ غَيْرَ بَعِيدٍ ثُمَّ نَزَلَ فَدَعَا بِالْوَضُوءِ فَتَوَضَّأَ وَنُودِيَ بِالصَّلَاةِ فَصَلَّى بِالنَّاس فَلَمَّا انْفَتَلَ مِنْ صَلَاتِهِ إِذَا هُوَ بِرَجُلٍ مُعْتَزِلٍ لَمْ يُصَلِّ مَعَ الْقَوْمِ قَالَ مَا مَنَعَكَ يَا فُلَانُ أَنْ تُصَلِّيَ مَعَ الْقَوْمِ قَالَ أَصَابَتْنِي جَنَابَةٌ وَلَا مَاءَ قَالَ عَلَيْكَ بِالصَّعِيدِ فَإِنَّهُ يَكْفِيكَ ثُمَّ سَارَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَاشْتَكَى إِلَيْهِ النَّاسُ مِنْ الْعَطَشِ فَنَزَلَ فَدَعَا فُلَانًا كَانَ يُسَمِّيهِ أَبُو رَجَاءٍ نَسِيَهُ عَوْفٌ وَدَعَا عَلِيًّا فَقَالَ اذْهَبَا فَابْتَغِيَا الْمَاءَ فَانْطَلَقَا فَتَلَقَّيَا امْرَأَةً بَيْنَ مَزَادَتَيْنِ أَوْ سَطِيحَتَيْنِ مِنْ مَاءٍ عَلَى بَعِيرٍ لَهَا فَقَالَا لَهَا أَيْنَ الْمَاءُ قَالَتْ عَهْدِي بِالْمَاءِ أَمْسِ هَذِهِ السَّاعَةَ وَنَفَرُنَا خُلُوفًا قَالَا لَهَا انْطَلِقِي إِذًا قَالَتْ إِلَى أَيْنَ قَالَا إِلَى رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَتْ الَّذِي يُقَالُ لَهُ الصَّابِئُ قَالَا هُوَ الَّذِي تَعْنِينَ فَانْطَلِقِي فَجَاءَا بِهَا إِلَى النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَحَدَّثَاهُ الْحَدِيثَ قَالَ فَاسْتَنْزَلُوهَا عَنْ بَعِيرِهَا وَدَعَا النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ بِإِنَاءٍ فَفَرَّغَ فِيهِ مِنْ أَفْوَاهِ الْمَزَادَتَيْنِ أَوْ سَطِيحَتَيْنِ وَأَوْكَأَ أَفْوَاهَهُمَا وَأَطْلَقَ الْعَزَالِيَ وَنُودِيَ فِي النَّاسِ اسْقُوا وَاسْتَقُوا فَسَقَى مَنْ شَاءَ وَاسْتَقَى مَنْ شَاءَ وَكَانَ آخِرُ ذَاكَ أَنْ أَعْطَى الَّذِي أَصَابَتْهُ الْجَنَابَةُ إِنَاءً مِنْ مَاءٍ قَالَ اذْهَبْ فَأَفْرِغْهُ عَلَيْكَ وَهِيَ قَائِمَةٌ تَنْظُرُ إِلَى مَا يُفْعَلُ بِمَائِهَا وَايْمُ اللَّهِ لَقَدْ أُقْلِعَ عَنْهَا وَإِنَّهُ لَيُخَيَّلُ إِلَيْنَا أَنَّهَا أَشَدُّ مِلْأَةً مِنْهَا حِينَ ابْتَدَأَ فِيهَا فَقَالَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ اجْمَعُوا لَهَا فَجَمَعُوا لَهَا مِنْ بَيْنِ عَجْوَةٍ وَدَقِيقَةٍ وَسَوِيقَةٍ حَتَّى جَمَعُوا لَهَا طَعَامًا فَجَعَلُوهَا فِي ثَوْبٍ وَحَمَلُوهَا عَلَى بَعِيرِهَا وَوَضَعُوا الثَّوْبَ بَيْنَ يَدَيْهَا قَالَ لَهَا تَعْلَمِينَ مَا رَزِئْنَا مِنْ مَائِكِ شَيْئًا وَلَكِنَّ اللَّهَ هُوَ الَّذِي أَسْقَانَا فَأَتَتْ أَهْلَهَا وَقَدْ احْتَبَسَتْ عَنْهُمْ قَالُوا مَا حَبَسَكِ يَا فُلَانَةُ قَالَتْ الْعَجَبُ لَقِيَنِي رَجُلَانِ فَذَهَبَا بِي إِلَى هَذَا الَّذِي يُقَالُ لَهُ الصَّابِئُ فَفَعَلَ كَذَا وَكَذَا فَوَاللَّهِ إِنَّهُ لَأَسْحَرُ النَّاسِ مِنْ بَيْنِ هَذِهِ وَهَذِهِ وَقَالَتْ بِإِصْبَعَيْهَا الْوُسْطَى وَالسَّبَّابَةِ فَرَفَعَتْهُمَا إِلَى السَّمَاءِ تَعْنِي السَّمَاءَ وَالْأَرْضَ أَوْ إِنَّهُ لَرَسُولُ اللَّهِ حَقًّا فَكَانَ الْمُسْلِمُونَ بَعْدَ ذَلِكَ يُغِيرُونَ عَلَى مَنْ حَوْلَهَا مِنْ الْمُشْرِكِينَ وَلَا يُصِيبُونَ الصِّرْمَ الَّذِي هِيَ مِنْهُ فَقَالَتْ يَوْمًا لِقَوْمِهَا مَا أُرَى أَنَّ هَؤُلَاءِ الْقَوْمَ يَدْعُونَكُمْ عَمْدًا فَهَلْ لَكُمْ فِي الْإِسْلَامِ فَأَطَاعُوهَا فَدَخَلُوا فِي الْإِسْلَامِ قَالَ أَبُو عَبْد اللَّهِ صَبَأَ خَرَجَ مِنْ دِينٍ إِلَى غَيْرِهِ وَقَالَ أَبُو الْعَالِيَةِ الصَّابِئِينَ فِرْقَةٌ مِنْ أَهْلِ الكِتَابِ يَقْرَءُونَ الزَّبُورَ 340 - Яхя ибн Саъид (р.а.) айтты: «Сорланып жатқан жерде намаз оқудың және сол жердің топырағымен таяммум соғудың еш зияны жоқ»,- деді. Имран (р.а.) айтты: «Пайғамбарымызбен (с.ғ.с.) бірге сапарда болатынбыз. Түнімен жол жүрдік. Таңға жуық бәрімізді ұйқы қысқаннан кейін жатып ұйықтадық. Тәтті ұйқыменен ұйықтап қалғандығымыз соншалық, күннің қатты ыстықтығынан ғана ояндық.Бірінші болып пәленше, одан кейін пәленше, одан кейін түгенше, одан кейін төртінші болып Омар ибн әл-Хаттаб оянды. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) ұйықтайтын болса, ол кісіні ешкім оятпайтын. Ол кісі өзі оянатын. Ол кісі ұйықтап жатқанында не нәрселер болып жатқанынан79 біз хабарсыз болатынбыз. Хазреті Омар (р.а.) өте қайратты да шыдамды адам болатын. Өзі оянғаннан кейін адамдардың қандай күйге түскенің пайымдап, Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) оянғанына дейін қаттырақ дауыстап тәкбір айта берді. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) оянғаннан соң, адамдар ол кісіге бастарына түскен жағдайды айтып шағымданды. Сонда Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «Ешқандай зияны жоқ, жолға шығындар!»,- деп айтып өзі де жолға шықты. Біраз жүргеннен кейін тоқтап түйесінен түсіп, дәрет алуға су сұрады. Кейін дәрет алды. Намазға азан айтылды. Адамдармен бірге намаз оқыды. Намазды оқып болып артқа қарай бұрылды. Сонда жамағатқа қосылмай бірге намаз оқымай шеткерек тұрған бір кісіні байқады. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) оған: «Ей, пәленше, жамағатпенен бірге намаз оқымауыңа не кедергі болды?»,- деп сұрады. Сонда ол: «Я Расулулла, мен жүніп болып қалдым, ал ғұсыл құйынуға су жоқ»,- деді. Сол кезде Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «Ондай жағдайда саған топырақ та жарайды. Таза топырақпен таяммум етсең, бола береді»,- деді. Содан соң қайтадан жолға шықты. Біраз жүргеннен кейін адамдар қатты шөлдегендіктерін айтып, Пайғамбарымызға (с.ғ.с.) шағымданды. Сол уақытта Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) бір жерге келгенде тоқтап түйесінен түсіп, пәленшені шақырды. Одан кейін Әлиді шақырып: «Барып су іздеңдер!»,- деді. Ол екеуі су іздеп кетті. Олар жолда түйенің үстінде екі жағына торсық бөктеріп алып кетіп бара жатқан әйелге кездесті. Олар әйелден: «Қай жерде су бар?»,- деп сұрады. Ол әйел: «Бұл суды кеше осы уақытта жолдан алғанмын, ал ер адамдарымыз бізді қалдырып, өздері су іздеп кеткен»,- деді. Олар әйелге: «Егерде су өте алыста болса, онда бізбенен жүр!»,- деді. Сонда әйел: «Қайда?»,- деп сұрады. Олар: «Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) алдына»,- деді. Әйел: «Әлгі ескі дінді тастап, жаңа дінді алып келген адамның алдына ма?»,- деді. Олар: «Иә, сол өзің айтып тұрған адамның алдына жүр деп, оны Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) алдына ертіп келді. Келгеннен соң болған сөздерді ол кісіге айтып берді. Имран (р.а.) айтты: «Әйелді түйесінен түсірді. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) түйенің үстіндегі екі торсықты алып келуді бұйырды. Алып келгенен соң, оның ауызын шешіп, одан уыстап су алып қайтадан құйып, ауызын байлап қойды. Кейіннен торсықтын төменгі жағындағы үлкендеу ауызын шешіп, адамдарды су ішулеріне шақырып: «Су ішіңдер және түйелерді де суғарыңдар!»,- деді. Адамдар қанғандарынша судан ішіп, түйелерін де қанғандарынша суғарды. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) баяғы ғұсылы жоқ адамға бір ыдыспен су беріп: «Бар, шомылып ал!»,- деді. Әлгі әйел бір биіктеу жерде тұрып адамдардың суменен не істеп жатқандарына қарап көріп тұрды. Имран (р.а.) айтты: «Алламенен ант етіп айтамын, адамдардың барлығы су алып болып торсықтың аузын қайтадан байлаған кезде, торсықтағы су бізге бұрынғысынан да көп болып көрінді»,- деді. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «Әйелге бірер нәрсе жинап беріңдер!»,- деді. Адамдар ол әйелге құрма ма, ұн ба, талқан ба әйтеуір бірмұнша азық жиып, жерде жайылып жатқан киімге түйіп, түйесіне артып берді. Сонда Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) ол әйелге: «Біліп қой, біздің пайдаланғанымыздан сенің суың азайып қалған жоқ, себебі Алла тағала бізге суынан ішкізіп, шөлімізді қандырды»,- деді. Әлгі әйел өзінің адамдарына кешігінкіреп жетті. Сонда олар: «Ей, пәленше қайда болдың, сонша кешіккеніңнің себебі не?»,- деп сұрасты. Сонда ол әйел: «Мен бір ғажайып оқиғаның куәсі болдым. Жолда келе жатып екі кісіге жолықтым. Олар мені ана бір жаңа дінді алып келген адамның алдына алып барды. Ол кісі анандай-мынандай істерді істеді деп көргендерінің бәрін айтып берді. Кейіннен былай деді: «Алламен ант етіп айтамын, ол кісі анау мен мынаның арасындағы ең мықты сиқыршы деп сұқ саусағымен жермен көкті ишара қылып көрсетті. Әйтпесе Алланың хақ Пайғамбары болса керек»,- деді. Осыдан кейін мұсылмандар сол әйелдің айналасында тұратын мүшіріктердің ауылдарына шабуыл қыла бастады. Бірақ әлгі әйел тұратын ауылға тиіспеді. Бұны көрген әйел өзінің ауылдастарына: «Ол адамдардың сендерге тиіспей жүргендері бекерден бекер емес, мүмкін сендердің Ислам дінін қабылдайтын ниеттерің бар шығар?»,- деді. Олар ол әйелдің айтқан сөзіне құлақ асып, Исламды қабылдап, түгелдей мұсылман болды». 6-бап. Ғұсылсыз адам, егерде ғұсыл құйынсам ауырып немесе өліп қаламын деп қорықса, әйтпесе суды жұмсап қойып сусыз қалармын деп ойласа, таяммум соғады بَاب إِذَا خَافَ الْجُنُبُ عَلَى نَفْسِهِ الْمَرَضَ أَوْ الْمَوْتَ أَوْ خَافَ الْعَطَشَ تَيَمَّمَ وَيُذْكَرُ أَنَّ عَمْرَو بْنَ الْعَاصِ أَجْنَبَ فِي لَيْلَةٍ بَارِدَةٍ فَتَيَمَّمَ وَتَلَا وَلَا تَقْتُلُوا أَنْفُسَكُمْ إِنَّ اللَّهَ كَانَ بِكُمْ رَحِيمًا فَذَكَرَ لِلنَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَلَمْ يُعَنِّفْ Амр ибн әл-Ғас қатты суық түндердің бірінде (соғыс уақытында) жүніп болып қалды. Сонда ол таяммум соғып, намаз оқыды. Кейін: «...Бір-біріңді өлтірмеңдер. Расында, Алла сендерге ерекше мейірімді80»,- деген аятты оқыды. Бұл туралы Пайғамбарымызға (с.ғ.с.) айтқанда, ол кісі оны айыптамады ». 341 - حَدَّثَنَا بِشْرُ بْنُ خَالِدٍ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدٌ هُوَ غُنْدَرٌ أَخْبَرَنَا شُعْبَةُ عَنْ سُلَيْمَانَ عَنْ أَبِي وَائِلٍ قَالَ قَالَ أَبُو مُوسَى لِعَبْدِ اللَّهِ بْنِ مَسْعُودٍ إِذَا لَمْ يَجِدْ الْمَاءَ لَا يُصَلِّي قَالَ عَبْدُ اللَّهِ لَوْ رَخَّصْتُ لَهُمْ فِي هَذَا كَانَ إِذَا وَجَدَ أَحَدُهُمْ الْبَرْدَ قَالَ هَكَذَا يَعْنِي تَيَمَّمَ وَصَلَّى قَالَ قُلْتُ فَأَيْنَ قَوْلُ عَمَّارٍ لِعُمَرَ قَالَ إِنِّي لَمْ أَرَ عُمَرَ قَنِعَ بِقَوْلِ عَمَّارٍ 341 - Әбу Мұса (р.а.) Абдулла ибн Масғудтан (р.а.): «Жүніп адам су таба алмаса, намаз оқымайды ма?»,- деп сұрады. Абдулла ибн Масғуд (р.а.): «Егерде адамдарға таяммум қылуға рұқсат берсең, олардың біреулері сәл сескенсе де, Әбу Мұса солай деген еді деп таяммум соғып намаз оқи беретін еді»,- деді. Әбу Мұса (р.а.): «Аммардың Омарға (р.а.) айтқан сөзі сонда қайда қалды»,- деді. Сонда Абдулла (р.а.): «Аммардың сөзіне Омар қанағаттанған жоқ деп ойлаймын»,- деді.
342 - әл-Ағмаш мына хадисті Шақиқ ибн Саламадан естіген екен: «Әбу Мұса (р.а.) мен Абдулла ибн Масғудтың жанында едім. Әбу Мұса (р.а.): «Ей, Әбу Абдуррахман, егерде ғұсылсыз адам су таппаса не істейді ?»,- деп сұрады. Сонда Абдулла: «Су тапқанша, намаз оқымайды»,- деді. Сонда Әбу Мұса (р.а.): «Аммардың айтқан сөзі сонда не болды? Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) оған: «Саған таяммум соғу жеткілікті»,- деп айтқаны шы?»,- деді. Абдулла (р.а.): «Омардың бұған қанағаттанбағанын сезген жоқсың ба?»,- деді. Әбу Мұса (р.а.): «Мейлі, жақсы, Аммардың сөзін қоя тұр, «Егерде су таппасаң таяммум соқ»,- деген аят туралы не айтасың ?»,- деді. Сонда Абдулла ибн Масғуд (р.а.) не айтарын білмей қалды. Содан кейін: «Егерде біз оларға таяммум қылуға рұқсат берсек, олардың біріне су суықтық етсе, суды қойып қойып таяммум соға береді»,- деп баяғы сөзін қайталады. Әл-Ағмаш (р.а.) Шақиқтан: «Абдулла ибн Масғуд (р.а.) сол үшін ғана таяммумға рұқсат бермеу керек, деген ба?»,- деп сұрады. Ол: «Иә»,- деп жауап берді.
343 - Шақиқ (р.а.) айтты: «Әбу Мұса мен Абдулла ибн Масғудтың жанында отыр едім. Әбу Мұса (р.а.) Абдулла ибн Масғудқа: «Егер де адам, жүніп болып қалып бір айға дейін су таппаса, таяммум соғып намаз оқи береді ма? Мәйида сүресіндегі: «Су таппасаң, таза топыраққа таяммум қыл!»,- деген аят туралы не айтасыз?»,- деп сұрады. Абдулла ибн Масғуд (р.а.): «Егерде біз оларға таяммум қылуға рұқсат берсек, олардың біріне су суықтық қылса болды, топыраққа таяммум соға береді»,- деді. Мен: «Сіз сол себептен ғана таяммум соғуға рұқсат беруді қаламайсыз ба?»,- деп сұрасам, ол: «Иә»,- деді. Әбу Мұса (р.а.) Абдулла ибн Масғудқа (р.а.): «Аммардың сөзіне Омар Аммардың (р.а.) Омарға (р.а.): «Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) мені бір жұмысты бітіріп келуім үшін бір жерге жіберді. Сонда мен жүніп болып қалдым. Содан топыраққа хайуан аунағандай ары-бері аунадым, кейіннен бұл туралы Пайғамбарымызға (с.ғ.с.) айтып бергенімде, ол кісі маған: «Міне, былай қылсаң, саған жеткілікті еді деп, қолын жерге бір рет соқты. Содан соң қолын қақты. Содан кейін оң қолының алақанын сол қолына, ал сол қолының алақанын оң қолына сипады. Одан кейін екі алақанымен бетін сипады»,- дегенің естімегенсіз бе?»,- деді. Сонда Абдулла (р.а.): «Омар (р.а.) Аммардың айтқан сөзіне қанағаттанбағанын сезбедің бе?»,- деді. عَنْ الْأَعْمَشِ عَنْ شَقِيقٍ كُنْتُ مَعَ عَبْدِ اللَّهِ وَأَبِي مُوسَى فَقَالَ أَبُو مُوسَى أَلَمْ تَسْمَعْ قَوْلَ عَمَّارٍ لِعُمَرَ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ بَعَثَنِي أَنَا وَأَنْتَ فَأَجْنَبْتُ فَتَمَعَّكْتُ بِالصَّعِيدِ فَأَتَيْنَا رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَأَخْبَرْنَاهُ فَقَالَ إِنَّمَا كَانَ يَكْفِيكَ هَكَذَا وَمَسَحَ وَجْهَهُ وَكَفَّيْهِ وَاحِدَةً Шақиқ әл-Ағмаш (р.а.) айтты: «Абдулла мен Әбу Мұсаның жанында едім. Сонда Әбу Мұса (р.а.) Абдуллаға: «Аммардың Омарға айтқан мына бір риуаятын естімегенбісің»,- деді. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) екеумізді бір жұмысқа жіберді. Сонда мен жүніп болып қалдым-да топыраққа аунадым. Қайтып келгеннен кейін Пайғамбарымызға (с.ғ.с.) топыраққа аунағанымды айттым. Сонда Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «Сен былай істесең де жетер еді»,- деп бетіне және қолдарына бір рет масих тартып қойды»,- деді. 8-бап. 344 - حَدَّثَنَا عَبْدَانُ قَالَ أَخْبَرَنَا عَبْدُ اللَّهِ قَالَ أَخْبَرَنَا عَوْفٌ عَنْ أَبِي رَجَاءٍ قَالَ حَدَّثَنَا عِمْرَانُ بْنُ حُصَيْنٍ الْخُزَاعِيُّ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ رَأَى رَجُلًا مُعْتَزِلًا لَمْ يُصَلِّ فِي الْقَوْمِ فَقَالَ يَا فُلَانُ مَا مَنَعَكَ أَنْ تُصَلِّيَ فِي الْقَوْمِ فَقَالَ يَا رَسُولَ اللَّهِ أَصَابَتْنِي جَنَابَةٌ وَلَا مَاءَ قَالَ عَلَيْكَ بِالصَّعِيدِ فَإِنَّهُ يَكْفِيكَ 344 - Имран ибн Хусайыннан (р.а.): «Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) жамағатпен бірге намаз оқымай, шетке шығып тұрған бір адамды көрді. Сонда оған: «Ей, пәленше, саған жамағатпенен бірге намаз оқымауыңа не кедергі болды?»,- деп сұрады. Ол: «Я Расулулла, мен жүніп болып қалдым, тазалануға су жоқ»,- деді. Сонда Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «Топыраққа таяммум соқсаң, сол саған жеткілікті болады»,- деді. БИСМИЛЛӘҺИР РАХМАНИР РАХИМ жүктеу/скачать 2,82 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|