Қазақстан мұсылмандары діни басқармасы Әбу абдулла мұхаммед ибн исмайл ибн ибраһим ибн әл-муғира әл-бұхари сахих әл-бұхари
жүктеу/скачать 2,82 Mb.
|
ХАЙЫЗ КІТАБЫقَوْلُ اللَّهِ تَعَالَى وَيَسْأَلُونَكَ عَنْ الْمَحِيضِ قُلْ هُوَ أَذًى فَاعْتَزِلُوا النِّسَاءَ فِي الْمَحِيضِ إِلَى قَوْلِهِ وَيُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِينَ Алла тағала аят кәрімінде: «(Мұхаммед ғ.с.) олар сенен етеккір жайынан сұрайды. Оларға: «Ол жиренішті нәрсе, етеккір кезінде әйелдерден аулақ болыңдар. Оларға тазарғанға дейін жақындаспаңдар. Қашан олар нақ тазарса, оларға Алланың өздеріңе бұйырған жерінен жақыңдасыңдар де. Шексіз, Алла тәубе етушілерді жақсы көреді әрі таза болушыларды да жақсы көреді72»,- деді.
Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «Бұл Адам ғалайхиссаламның қыздарының мандайына әуелден жазылған»,- деді. Кейбір Сахабалар: «Хайыз бірінші Бәний Исраилға жіберілген болатын»,- дейтін. Имам Бұхарий (р.а.): «Ең дұрысы- Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) айтқаны»,- деді.
293 - Айша анамыз (р.а.) айтты: «Тек қана қажылықты ниет етіп жолға шықтық. Сараф (Меккенің жанындағы ауыл) деген жерге келгенімізде, маған Хайыз келді. Жылап отырғаным да Расулулла кіріп келді де: «Саған не болды, Хайызың келді ме?»,- деді. Мен: «Иә»,- дедім. Хайыз - Алла тағала Адамның ғ.с. қыздарының мандайына жазған нәрсесі, қажылықтың барлық амалдарын істей бер, бірақ Кағбатулланы тауаф етпе!»,- деді. Айша анамыз (р.а.) айтты: «Содан соң Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) әйелдерінің атынан бір сиырды құрбандыққа шалды»,- деді. 3-бап. Хайыз (етеккір) көрген әйел күйеуінің басын жуып, шашын тарап қоюына болады 294- حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ قَالَ حَدَّثَنَا مَالِكٌ عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ كُنْتُ أُرَجِّلُ رَأْسَ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَأَنَا حَائِضٌ 294 - Айша анамыз (р.а.) айтты: «Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) шашын Хайыз көргенімде де тарап қоятынмын»,- деді. 295- حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ مُوسَى قَالَ أَخْبَرَنَا هِشَامُ بْنُ يُوسُفَ أَنَّ ابْنَ جُرَيْجٍ أَخْبَرَهُمْ قَالَ أَخْبَرَنِي هِشَامُ بْنُ عُرْوَةَ عَنْ عُرْوَةَ أَنَّهُ سُئِلَ أَتَخْدُمُنِي الْحَائِضُ أَوْ تَدْنُو مِنِّي الْمَرْأَةُ وَهِيَ جُنُبٌ فَقَالَ عُرْوَةُ كُلُّ ذَلِكَ عَلَيَّ هَيِّنٌ وَكُلُّ ذَلِكَ تَخْدُمُنِي وَلَيْسَ عَلَى أَحَدٍ فِي ذَلِكَ بَأْسٌ أَخْبَرَتْنِي عَائِشَةُ أَنَّهَا كَانَتْ تُرَجِّلُ تَعْنِي رَأْسَ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَهِيَ حَائِضٌ وَرَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ حِينَئِذٍ مُجَاوِرٌ فِي الْمَسْجِدِ يُدْنِي لَهَا رَأْسَهُ وَهِيَ فِي حُجْرَتِهَا فَتُرَجِّلُهُ وَهِيَ حَائِضٌ 295 - Ғұруадан (р.а.): «Хайыз (етеккір) көрген немесе ғұсылсыз әйел маған қызмет қылуы мүмкін бе?»,- деп сұрасты. Сонда Ғұруа: «Мен бұларға соншалық мән бермеймін. Хайыз көріп те, ғұсылсыз да маған қызмет қыла беретін. Менен басқа Сахабалар да бұл туралы бір пікірде болатын. Маған Айша анамыз (р.а.): «Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) шаштарын Хайыз көрген кезінде де тарап қоятыны туралы айтып берген болатын. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) мешітте иғтикафта отырған кезінде басын терезеден ішке кіргізеді екен (үйінің терезесі мешіттің ішіне қараған болатын) сонда Айша анамыз өзінің бөлмесінде тұрып, Хайыз көрген болса да, шашын тарап қояды екен»,- деді. 4-бап. Хайыз көрген әйелдің құшағында тұрып Құран оқу туралы بَاب قِرَاءَةِ الرَّجُلِ فِي حَجْرِ امْرَأَتِهِ وَهِيَ حَائِضٌ وَكَانَ أَبُو وَائِلٍ يُرْسِلُ خَادِمَهُ وَهِيَ حَائِضٌ إِلَى أَبِي رَزِينٍ فَتَأْتِيهِ بِالْمُصْحَفِ فَتُمْسِكُهُ بِعِلَاقَتِهِ Әбу Уайл (р.а.) өзінің күңін Хайыз көрген болса да, Әбу Разийға қызмет қылуы үшін жіберетін. Күңі Құран кәрімді салынған дорбасының бауынан ұстап апарып беретін еді. 296- حَدَّثَنَا أَبُو نُعَيْمٍ الْفَضْلُ بْنُ دُكَيْنٍ سَمِعَ زُهَيْرًا عَنْ مَنْصُورِ بْنِ صَفِيَّةَ أَنَّ أُمَّهُ حَدَّثَتْهُ أَنَّ عَائِشَةَ حَدَّثَتْهَا أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ كَانَ يَتَّكِئُ فِي حَجْرِي وَأَنَا حَائِضٌ ثُمَّ يَقْرَأُ الْقُرْآنَ 296 - Айша анамыз (р.а.) айтты: «Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) мен Хайыз көрген болсам да, маған сүйеніп отырып құран оқи беретін еді»,- деді. 5-бап. «Хайыз көру» деген сөздің орнына «ай көру» деген сөзді қолдану туралы 297- حَدَّثَنَا الْمَكِّيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ قَالَ حَدَّثَنَا هِشَامٌ عَنْ يَحْيَى بْنِ أَبِي كَثِيرٍ عَنْ أَبِي سَلَمَةَ أَنَّ زَيْنَبَ بِنْتَ أُمِّ سَلَمَةَ حَدَّثَتْهُ أَنَّ أُمَّ سَلَمَةَ حَدَّثَتْهَا قَالَتْ بَيْنَا أَنَا مَعَ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ مُضْطَجِعَةٌ فِي خَمِيصَةٍ إِذْ حِضْتُ فَانْسَلَلْتُ فَأَخَذْتُ ثِيَابَ حِيضَتِي قَالَ أَنُفِسْتِ قُلْتُ نَعَمْ فَدَعَانِي فَاضْطَجَعْتُ مَعَهُ فِي الْخَمِيلَةِ 297 - Үмму Сәлама (р.а.) айтты: «Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) екеуміз жанбастап жатқанымызда менің Хайызым келіп қалды. Ақырын ғана құшағынан суырылып шығып, Хайыз киімдерімді алдым. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «Ай көрдің бе?»,- деп сұрады. Мен: «Иә»,- дедім. Сол кезде Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) мені қасына шақырды. Сонда мен Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) жанында Хайыз киіміммен жаттым»,- деді. 6-бап. Хайыз көрген әйелді күйеуі құшақтаса болады ма? 298- حَدَّثَنَا قَبِيصَةُ قَالَ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ عَنْ مَنْصُورٍ عَنْ إِبْرَاهِيمَ عَنْ الْأَسْوَدِ عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ كُنْتُ أَغْتَسِلُ أَنَا وَالنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ مِنْ إِنَاءٍ وَاحِدٍ كِلَانَا جُنُبٌ وَكَانَ يَأْمُرُنِي فَأَتَّزِرُ فَيُبَاشِرُنِي وَأَنَا حَائِضٌ وَكَانَ يُخْرِجُ رَأْسَهُ إِلَيَّ وَهُوَ مُعْتَكِفٌ فَأَغْسِلُهُ وَأَنَا حَائِضٌ 298 - Айша анамыз (р.а.) айтты: «Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) екеуміз ғұсылсыз болғанымызда бір ыдыстан ғұсыл алатынбыз. Хайыз көргенімде маған Хайыз киімімді киіп алуымды бұйыратын. Мен киіп алатынмын. Кейіннен мені құшақтайтын еді. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) мешітте иғтикафта отырған кезінде басын терезеден шығаратын, сонда мен Хайыз көрген болсам да, басын жуып қоятынмын»,- деді. 299- حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ خَلِيلٍ قَالَ أَخْبَرَنَا عَلِيُّ بْنُ مُسْهِرٍ قَالَ أَخْبَرَنَا أَبُو إِسْحَاقَ هُوَ الشَّيْبَانِيُّ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ الْأَسْوَدِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ كَانَتْ إِحْدَانَا إِذَا كَانَتْ حَائِضًا فَأَرَادَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَنْ يُبَاشِرَهَا أَمَرَهَا أَنْ تَتَّزِرَ فِي فَوْرِ حَيْضَتِهَا ثُمَّ يُبَاشِرُهَا قَالَتْ وَأَيُّكُمْ يَمْلِكُ إِرْبَهُ كَمَا كَانَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَمْلِكُ إِرْبَهُ تَابَعَهُ خَالِدٌ وَجَرِيرٌ عَنْ الشَّيْبَانِيِّ 299 - Айша анамыз (р.а.) айтты: «Егерде біздің біреуіміз73 Хайыз көретін болсақ, Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) құшақтағысы келсе, бізге Хайыз киімімізді киюімізді бұйыратын. Содан кейін ғана құшақтайтын. Қайсы бірің Пайғамбарымыздай (с.ғ.с.) шаһуаттарыңды тиып тұра аласыңдар!»,- деді. 300- حَدَّثَنَا أَبُو النُّعْمَانِ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ الْوَاحِدِ قَالَ حَدَّثَنَا الشَّيْبَانِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ شَدَّادٍ قَالَ سَمِعْتُ مَيْمُونَةَ تَقُولُ كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ إِذَا أَرَادَ أَنْ يُبَاشِرَ امْرَأَةً مِنْ نِسَائِهِ أَمَرَهَا فَاتَّزَرَتْ وَهِيَ حَائِضٌ 300- Абдулла ибн Шаддад (р.а.) риуаят етті: «Мәймуна анамыздан естідім: «Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) әйелдерінің бірін Хайыз кездерінде құшақтамақшы болса, оларға Хайыз киімдерін киіп алуларын бұйыратын»,- деді. 7-бап. Хайызы келген әйел ораза ұстамағаны дұрыс 301- حَدَّثَنَا سَعِيدُ بْنُ أَبِي مَرْيَمَ قَالَ أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ قَالَ أَخْبَرَنِي زَيْدٌ هُوَ ابْنُ أَسْلَمَ عَنْ عِيَاضِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَبِي سَعِيدٍ الْخُدْرِيِّ قَالَ خَرَجَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فِي أَضْحَى أَوْ فِطْرٍ إِلَى الْمُصَلَّى فَمَرَّ عَلَى النِّسَاءِ فَقَالَ يَا مَعْشَرَ النِّسَاءِ تَصَدَّقْنَ فَإِنِّي أُرِيتُكُنَّ أَكْثَرَ أَهْلِ النَّارِ فَقُلْنَ وَبِمَ يَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ تُكْثِرْنَ اللَّعْنَ وَتَكْفُرْنَ الْعَشِيرَ مَا رَأَيْتُ مِنْ نَاقِصَاتِ عَقْلٍ وَدِينٍ أَذْهَبَ لِلُبِّ الرَّجُلِ الْحَازِمِ مِنْ إِحْدَاكُنَّ قُلْنَ وَمَا نُقْصَانُ دِينِنَا وَعَقْلِنَا يَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ أَلَيْسَ شَهَادَةُ الْمَرْأَةِ مِثْلَ نِصْفِ شَهَادَةِ الرَّجُلِ قُلْنَ بَلَى قَالَ فَذَلِكِ مِنْ نُقْصَانِ عَقْلِهَا أَلَيْسَ إِذَا حَاضَتْ لَمْ تُصَلِّ وَلَمْ تَصُمْ قُلْنَ بَلَى قَالَ فَذَلِكِ مِنْ نُقْصَانِ دِينِهَا 301 - Әбу Саъид әл-Худрий риуаят етті: «Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) Құрбан айтында ма, әлде Ораза айтында ма намазға шықты. Әйелдердің жанынан өтіп бара жатып: «Ей, әйелдер жамағаты, садақа беріңдер! Тозақ иелерінің көбірегі әйелдер деп маған аян етілді»,- деді. Сонда әйелдер: «Не себепті, я Расулулла?»,- деп сұрасты. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «Өйткені сендер көп қарғайсыңдар, ерлеріңнің жақсылығын білмейсіңдер, ерлеріңнің істеген жақсылықтарын кемсітесіңдер, қадірлемейсіңдер, сендерден гөрі ойы қысқа және сенімі аз, әр қандай иманды кісіні жолдан аздырушы қауымды көрмедім»,- деді. Сонда әйелдер: «Сеніміміз бен ақылымыздың қандай кемшілігі бар, Я Расулулла?»,- деп сұрасты. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «Бір әйел кісінің куәлығы жарты еркектің куәлығына тең емес пе?»,- деді. Әйелдер: «Әрине»,- деді. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «Міне, осы ақылдарыңның кемшілігі емес пе? Хайыз көргендеріңде намаз оқымайтындарың, ораза тұтпайтындарың да сендердің кемшіліктерің емес пе?»,- деді. Әйелдер: «Иә, дұрыс айттыңыз»,- деді. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «Міне, осылар әйелдердің діндегі кемшілігі екенін білдіреді»,- деді. 8-бап. Хайыз көрген әйел қажылықтың амалдарының барлығын істей береді, тек қана Кағбаны тәуеп етпейтіндігі туралы بَاب تَقْضِي الْحَائِضُ الْمَنَاسِكَ كُلَّهَا إِلَّا الطَّوَافَ بِالْبَيْتِ وَقَالَ إِبْرَاهِيمُ لَا بَأْسَ أَنْ تَقْرَأَ الْآيَةَ وَلَمْ يَرَ ابْنُ عَبَّاسٍ بِالْقِرَاءَةِ لِلْجُنُبِ بَأْسًا وَكَانَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَذْكُرُ اللَّهَ عَلَى كُلِّ أَحْيَانِهِ قَالَتْ أُمُّ عَطِيَّةَ كُنَّا نُؤْمَرُ أَنْ يَخْرُجَ الْحُيَّضُ فَيُكَبِّرْنَ بِتَكْبِيرِهِمْ وَيَدْعُونَ وَقَالَ ابْنُ عَبَّاسٍ أَخْبَرَنِي أَبُو سُفْيَانَ أَنَّ هِرَقْلَ دَعَا بِكِتَابِ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَقَرَأَ فَإِذَا فِيهِ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ وَ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ تَعَالَوْا إِلَى كَلِمَةٍ الْآيَةَ عَنْ جَابِرٍ حَاضَتْ عَائِشَةُ فَنَسَكَتْ الْمَنَاسِكَ غَيْرَ الطَّوَافِ بِالْبَيْتِ وَلَا تُصَلِّي قَالَ الْحَكَمُ إِنِّي لَأَذْبَحُ وَأَنَا جُنُبٌ وَقَالَ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ وَلَا تَأْكُلُوا مِمَّا لَمْ يُذْكَرْ اسْمُ اللَّهِ عَلَيْهِ Ибраһим ән-Нахий (р.а.) айтты: «Хайызы (етеккір) келген әйелдің Құран аяттарын оқуының зияны жоқ»,- деді. (Ханафий және Ханбалий мәзһабтарын ұстанған ғалымдар бұлай істеуден қайтарған). Ибн Аббаста (р.а.) ғұсылсыз адамның құранды оқуының еш зияны жоқ деп есептеген. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) Алла тағаланы әр уақытта зікір ететін. Үмму Атийа (р.а.) айтты: «Біз-әйелдерге, Хайыз көрген болсақ та, айт намазына шығуды бұйыратын. Ер адамдар оқитын тәкбірлермен дұғаларды айтатынбыз, бірақ намаз оқымайтынбыз»,- деді. Әбу Суфян айтты: «Һирақл (Рум патшасы) Пайғамбарамыздың (с.ғ.с.) жазған хатын алып келуді бұйырды. Содан оқып қараса, «Бисмилләһир рахманир рахим, я аһли әл-Китаб, тағалуу ила калимати ил-аят» «Бисмилләһир рахманир рахим, ей аһли китап, иман келтіріңіз!») деп жазылған екен»,- деді. Жабир (р.а.) риуаят етті: «Айша анамыздың (р.а.) Хайызы келді. Содан қажылықтың барлық амалдарын орындай берді. Бірақ-та Қағбатулланы тауаф етпеді, намаз оқымады»,- деді. Хакам (р.а.) айтты: «Мен ғұсылсыз кезімде де «Бисмилла, Аллаху Акбар»,- деп малды соя беретінмін»,- деді. Алла тағала: «Алланың аты айтылып сойылмаған малдың етін жемеңдер!»,- деген. 302- حَدَّثَنَا أَبُو نُعَيْمٍ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ الْعَزِيزِ بْنُ أَبِي سَلَمَةَ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ الْقَاسِمِ عَنْ الْقَاسِمِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ خَرَجْنَا مَعَ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ لَا نَذْكُرُ إِلَّا الْحَجَّ فَلَمَّا جِئْنَا سَرِفَ طَمِثْتُ فَدَخَلَ عَلَيَّ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَأَنَا أَبْكِي فَقَالَ مَا يُبْكِيكِ قُلْتُ لَوَدِدْتُ وَاللَّهِ أَنِّي لَمْ أَحُجَّ الْعَامَ قَالَ لَعَلَّكِ نُفِسْتِ قُلْتُ نَعَمْ قَالَ فَإِنَّ ذَلِكِ شَيْءٌ كَتَبَهُ اللَّهُ عَلَى بَنَاتِ آدَمَ فَافْعَلِي مَا يَفْعَلُ الْحَاجُّ غَيْرَ أَنْ لَا تَطُوفِي بِالْبَيْتِ حَتَّى تَطْهُرِي 302 - Айша анамыз (р.а.) айтты: «Тек қана қажылықты ниет етіп Пайғамбарымызбен (с.ғ.с.) бірге жолға шықтық. Сараф (Меккенің жанындағы ауыл) деген жерге келгенімізде маған Хайыз келді. Жылап отырғаным да Расулулла кіріп келді де: «Неге жылап отырсың ?»,- деді. Мен: «Құдай хақы, бұл жылы қажылыққа шыққаныма өкінемін»,- дедім. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «Хайыз көріп қалдың ба?»,- деді. Мен: «Иә»,- дедім. Хайыз - Алла тағала Адамның ғ.с. қыздарының мандайына жазған нәрсесі, қажылықтың барлық амалдарын істей бер, бірақ тазарғаныңша Кағбатулланы тауаф етпе!»,- деді. 9-бап. Истихаза (тамырдан тоқтаусыз келетін қан) туралы 303- حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ قَالَ أَخْبَرَنَا مَالِكٌ عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَائِشَةَ أَنَّهَا قَالَتْ قَالَتْ فَاطِمَةُ بِنْتُ أَبِي حُبَيْشٍ لِرَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنِّي لَا أَطْهُرُ أَفَأَدَعُ الصَّلَاةَ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ إِنَّمَا ذَلِكِ عِرْقٌ وَلَيْسَ بِالْحَيْضَةِ فَإِذَا أَقْبَلَتْ الْحَيْضَةُ فَاتْرُكِي الصَّلَاةَ فَإِذَا ذَهَبَ قَدْرُهَا فَاغْسِلِي عَنْكِ الدَّمَ وَصَلِّي 303 - Айша анамыз (р.а.) айтты: «Фатима бинти Хубайш Пайғамбарымызға (с.ғ.с.): «Я Расулулла, мен тазалана алмаймын (тоқтаусыз қан келеді де тұрады), намаз оқымаймын ба?»,- деп сұрады. Сонда Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «Бұл тамырдан келетін қан, Хайыз емес, егерде Хайыз келсе, намазды тоқтат, Хайыздың келуі тоқтаса, ғұсыл алып тазаланып, намаз оқи бер!»,- деді. 10-бап. Хайыз қанын жуу туралы 304- حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ قَالَ أَخْبَرَنَا مَالِكٌ عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ عَنْ فَاطِمَةَ بِنْتِ الْمُنْذِرِ عَنْ أَسْمَاءَ بِنْتِ أَبِي بَكْرٍ الصِّدِّيقِ أَنَّهَا قَالَتْ سَأَلَتْ امْرَأَةٌ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَقَالَتْ يَا رَسُولَ اللَّهِ أَرَأَيْتَ إِحْدَانَا إِذَا أَصَابَ ثَوْبَهَا الدَّمُ مِنْ الْحَيْضَةِ كَيْفَ تَصْنَعُ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ إِذَا أَصَابَ ثَوْبَ إِحْدَاكُنَّ الدَّمُ مِنْ الْحَيْضَةِ فَلْتَقْرُصْهُ ثُمَّ لِتَنْضَحْهُ بِمَاءٍ ثُمَّ لِتُصَلِّي فِيهِ 304 - Асма бинти Әбу Бәкір (р.а.) айтты: «Пайғамбарымызға (с.ғ.с.) бір әйел: «Я Расулулла, біреуміздің киімімізге Хайыздың қаны жұғып қалса, не қыламыз?»,- деді. Сонда Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «Егерде біреулеріңнің киімдеріңе Хайыздың қаны жұғып қалса, қатып қалған қанды ысқылап үгіп тастап, содан соң сумен жуыңдар, кейін осы киіммен намаз оқи беріңдер!»,- деді. 11-бап. Истихаза болған әйелдің мешітте иғтикафта отыруы туралы 305- حَدَّثَنَا أَصْبَغُ قَالَ أَخْبَرَنِي ابْنُ وَهْبٍ قَالَ أَخْبَرَنِي عَمْرُو بْنُ الْحَارِثِ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ الْقَاسِمِ حَدَّثَهُ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ كَانَتْ إِحْدَانَا تَحِيضُ ثُمَّ تَقْتَرِصُ الدَّمَ مِنْ ثَوْبِهَا عِنْدَ طُهْرِهَا فَتَغْسِلُهُ وَتَنْضَحُ عَلَى سَائِرِهِ ثُمَّ تُصَلِّي فِيهِ 305 - Айша анамыз (р.а.) айтты: «Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) мешітке иғтикаф қылып отыруға кіретін болса, әйелдерінің кейбірі истихаза болғанына қарамастан бірге кіретін»,- деді. 306- حَدَّثَنَا إِسْحَاقُ قَالَ حَدَّثَنَا خَالِدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ خَالِدٍ عَنْ عِكْرِمَةَ عَنْ عَائِشَةَ أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ اعْتَكَفَ مَعَهُ بَعْضُ نِسَائِهِ وَهِيَ مُسْتَحَاضَةٌ تَرَى الدَّمَ فَرُبَّمَا وَضَعَتْ الطَّسْتَ تَحْتَهَا مِنْ الدَّمِ وَزَعَمَ أَنَّ عَائِشَةَ رَأَتْ مَاءَ الْعُصْفُرِ فَقَالَتْ كَأَنَّ هَذَا شَيْءٌ كَانَتْ فُلَانَةُ تَجِدُهُ 306 - Акрама былай деп жорамалдайды: «Айша анамыз (ыдыстағы) сарғыш сұйықтықты көріп: «Бұл пәленше әйелден түскен истихаза қаны болса керек»,- деп ойлаған»,- деді. 307- حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ قَالَ حَدَّثَنَا يَزِيدُ بْنُ زُرَيْعٍ عَنْ خَالِدٍ عَنْ عِكْرِمَةَ عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ اعْتَكَفَتْ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ امْرَأَةٌ مِنْ أَزْوَاجِهِ فَكَانَتْ تَرَى الدَّمَ وَالصُّفْرَةَ وَالطَّسْتُ تَحْتَهَا وَهِيَ تُصَلِّي 307 - Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) әйелдерінің бірі ол кісімен бірге иғтикаф қылуға отырды. Ол әйел Хайызға қоса сарғыш қан көретін. Сол үшін де намаз оқып жатқанында отыратын орнына ыдыс қойып алған еді. 308- حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ قَالَ حَدَّثَنَا مُعْتَمِرٌ عَنْ خَالِدٍ عَنْ عِكْرِمَةَ عَنْ عَائِشَةَ أَنَّ بَعْضَ أُمَّهَاتِ الْمُؤْمِنِينَ اعْتَكَفَتْ وَهِيَ مُسْتَحَاضَةٌ 308 - Айша анамыз (р.а.) айтты: «Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) әйелдерінің бірі истихаза74 көрген бойы иғтикаф қылуға отырды»,- деді. (Әйел адам истихаза болса да мешітке кіріп, құлшылық қылуы мүмкін болған).
309 - Айша анамыз (р.а.) айтты: «Бірде-біреумізде бір қабат киімнен басқа киім жоқ болатын. Сол киімді киіп жүріп, Хайыз көретінбіз. Егерде оған қан жұғып қалса, ысқылап үгіп, жуып тастап намаз оқи беретінбіз»,- деді. 13-бап. Әйел адам Хайыздан кейін ғұсыл құйынғаннан соң өзіне хош иісті нәрселерді себу туралы 310- حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ عَبْدِ الْوَهَّابِ قَالَ حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ زَيْدٍ عَنْ أَيُّوبَ عَنْ حَفْصَةَ قَالَ أَبُو عَبْد اللَّهِ أَوْ هِشَامِ بْنِ حَسَّانَ عَنْ حَفْصَةَ عَنْ أُمِّ عَطِيَّةَ عَنْ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَتْ كُنَّا نُنْهَى أَنْ نُحِدَّ عَلَى مَيِّتٍ فَوْقَ ثَلَاثٍ إِلَّا عَلَى زَوْجٍ أَرْبَعَةَ أَشْهُرٍ وَعَشْرًا وَلَا نَكْتَحِلَ وَلَا نَتَطَيَّبَ وَلَا نَلْبَسَ ثَوْبًا مَصْبُوغًا إِلَّا ثَوْبَ عَصْبٍ وَقَدْ رُخِّصَ لَنَا عِنْدَ الطُّهْرِ إِذَا اغْتَسَلَتْ إِحْدَانَا مِنْ مَحِيضِهَا فِي نُبْذَةٍ مِنْ كُسْتِ أَظْفَارٍ وَكُنَّا نُنْهَى عَنْ اتِّبَاعِ الْجَنَائِزِ قَالَ أَبُو عَبْد اللَّهِ رَوَاهُ هِشَامُ بْنُ حَسَّانَ عَنْ حَفْصَةَ عَنْ أُمِّ عَطِيَّةَ عَنْ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ 310 - Үмму Атийа (р.а.) айтты: «Қайтыс болған адамға үш күннен артық аза тұтпайтынбыз. Тек қана ер адамымыз (күйеуі) қайтыс болса ғана төрт ай он күн аза тұтатынбыз. Көзімізге сүрме жақпайтынбыз, хош иіс сеппейтін едік. Гүлді киім кимейтінбіз. Бір түсті киімді ғана киетінбіз. Етеккірден соң ғұсыл құйынып, тазаланғаннан кейін ғана жеңіл- желпі иіс суларды себінуге рұқсат етілген еді. Жаназаға ілесіп (бейіт басына) баруымызға рұқсат бермейтін»,- деді. 14-бап. Әйелдің Хайыздан тазаланған кезінде денесін ысқылап жуынуы туралы 311- حَدَّثَنَا يَحْيَى قَالَ حَدَّثَنَا ابْنُ عُيَيْنَةَ عَنْ مَنْصُورِ بْنِ صَفِيَّةَ عَنْ أُمِّهِ عَنْ عَائِشَةَ أَنَّ امْرَأَةً سَأَلَتْ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ عَنْ غُسْلِهَا مِنْ الْمَحِيضِ فَأَمَرَهَا كَيْفَ تَغْتَسِلُ قَالَ خُذِي فِرْصَةً مِنْ مَسْكٍ فَتَطَهَّرِي بِهَا قَالَتْ كَيْفَ أَتَطَهَّرُ قَالَ تَطَهَّرِي بِهَا قَالَتْ كَيْفَ قَالَ سُبْحَانَ اللَّهِ تَطَهَّرِي فَاجْتَبَذْتُهَا إِلَيَّ فَقُلْتُ تَتَبَّعِي بِهَا أَثَرَ الدَّمِ 311 - Айша анамыз (р.а.) айтты: «Бір әйел Пайғамбарымыздан (с.ғ.с.) хайыздан қалай тазалану туралы сұрады. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) қалай ғұсыл құйынуды айтып, содан соң: «Әтірленген мақтаменен тазалан!»,- деді. Әйел: «Онымен қалай тазаланамын»,- деді. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «Субханалла, тазалан!»,- деді. Айша анамыз (р.а.) айтты: «Сол кезде мен ол әйелді өзіме қарай тарттым да оған: «Қаныңның іздері қалған жерлеріңді сонымен сүртіп тазала!»,- дедім. 15-бап. Хайыз келген жерді жуу туралы 312- حَدَّثَنَا مُسْلِمُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ قَالَ حَدَّثَنَا وُهَيْبٌ حَدَّثَنَا مَنْصُورٌ عَنْ أُمِّهِ عَنْ عَائِشَةَ أَنَّ امْرَأَةً مِنْ الْأَنْصَارِ قَالَتْ لِلنَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ كَيْفَ أَغْتَسِلُ مِنْ الْمَحِيضِ قَالَ خُذِي فِرْصَةً مُمَسَّكَةً فَتَوَضَّئِي ثَلَاثًا ثُمَّ إِنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ اسْتَحْيَا فَأَعْرَضَ بِوَجْهِهِ أَوْ قَالَ تَوَضَّئِي بِهَا فَأَخَذْتُهَا فَجَذَبْتُهَا فَأَخْبَرْتُهَا بِمَا يُرِيدُ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ 312 - Айша анамыз (р.а.) айтты: «Ансарийлардан болған бір әйел Пайғамбарымызға (с.ғ.с.): «Етеккірден соң қалай ғұсыл құйынамын ?»,- деді. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «Ғұсыл құйынғаннан соң әтірленген мақтаны алып, тазалан!»,- деп үш рет айтты. Кейін Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) ұялғанынан мүбәрак жүзін бұрып: «Оныменен сүрт!»,- деді. Айша анамыз (р.а.) айтты: «Сол кезде мен ол әйелді өзіме қарай тарттым да, Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) не деп айтпақшы болғанын айтып бердім»,- деді. 16-бап. Әйелдің етеккірден соң ғұсыл құйынып жатқанында шашын тарауы туралы 313- حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِسْمَاعِيلَ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ حَدَّثَنَا ابْنُ شِهَابٍ عَنْ عُرْوَةَ أَنَّ عَائِشَةَ قَالَتْ أَهْلَلْتُ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فِي حَجَّةِ الْوَدَاعِ فَكُنْتُ مِمَّنْ تَمَتَّعَ وَلَمْ يَسُقْ الْهَدْيَ فَزَعَمَتْ أَنَّهَا حَاضَتْ وَلَمْ تَطْهُرْ حَتَّى دَخَلَتْ لَيْلَةُ عَرَفَةَ فَقَالَتْ يَا رَسُولَ اللَّهِ هَذِهِ لَيْلَةُ عَرَفَةَ وَإِنَّمَا كُنْتُ تَمَتَّعْتُ بِعُمْرَةٍ فَقَالَ لَهَا رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ انْقُضِي رَأْسَكِ وَامْتَشِطِي وَأَمْسِكِي عَنْ عُمْرَتِكِ فَفَعَلْتُ فَلَمَّا قَضَيْتُ الْحَجَّ أَمَرَ عَبْدَ الرَّحْمَنِ لَيْلَةَ الْحَصْبَةِ فَأَعْمَرَنِي مِنْ التَّنْعِيمِ مَكَانَ عُمْرَتِي الَّتِي نَسَكْتُ 313 - Айша анамыз (р.а.) Ғұруа ибн Зубайрге былай деген екен: «Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) екеуміз қоштасу қажылық кезінде ихрам байладық. Мен таматтуғ қажылықты ниет еткендердің бірі едім, бірақ құрбандық үшін қой алмаған болатынмын. Сол кезде менің етеккірім келіп қалды. Одан тек қана Арафат түні кіргенде ғана тазардым да, Пайғамбарымызға (с.ғ.с.): «Я Расулулла, Арафат түні болды, мен о баста кіші қажылыққа ниет етіп едім»,- деп сұрадым. Сонда Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «Шашыңды жайып тара да, ғұсыл құйын, кіші қажылықты қоя тұр!»,- деді. Мен солай істеп үлкен қажылықты бітірдім. Түнде әл-Хасбада аялдағанымызда Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) ағам Абдуррахманға Танғимға (осы жерде қайтадан ихрам кидім) менімен бірге барып кіші қажылықты өтетіп келуге бұйырды»,- деді. 17-бап. Етеккір көрген әйел ғұсыл құйынуынан бұрын алдымен шашын жайып тарауы туралы 314- حَدَّثَنَا عُبَيْدُ بْنُ إِسْمَاعِيلَ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو أُسَامَةَ عَنْ هِشَامٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ خَرَجْنَا مُوَافِينَ لِهِلَالِ ذِي الْحِجَّةِ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ مَنْ أَحَبَّ أَنْ يُهِلَّ بِعُمْرَةٍ فَلْيُهْلِلْ فَإِنِّي لَوْلَا أَنِّي أَهْدَيْتُ لَأَهْلَلْتُ بِعُمْرَةٍ فَأَهَلَّ بَعْضُهُمْ بِعُمْرَةٍ وَأَهَلَّ بَعْضُهُمْ بِحَجٍّ وَكُنْتُ أَنَا مِمَّنْ أَهَلَّ بِعُمْرَةٍ فَأَدْرَكَنِي يَوْمُ عَرَفَةَ وَأَنَا حَائِضٌ فَشَكَوْتُ إِلَى النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَقَالَ دَعِي عُمْرَتَكِ وَانْقُضِي رَأْسَكِ وَامْتَشِطِي وَأَهِلِّي بِحَجٍّ فَفَعَلْتُ حَتَّى إِذَا كَانَ لَيْلَةُ الْحَصْبَةِ أَرْسَلَ مَعِي أَخِي عَبْدَ الرَّحْمَنِ بْنَ أَبِي بَكْرٍ فَخَرَجْتُ إِلَى التَّنْعِيمِ فَأَهْلَلْتُ بِعُمْرَةٍ مَكَانَ عُمْرَتِي قَالَ هِشَامٌ وَلَمْ يَكُنْ فِي شَيْءٍ مِنْ ذَلِكَ هَدْيٌ وَلَا صَوْمٌ وَلَا صَدَقَةٌ 314 - Ғұруа ибн Зубайрға Айша анамыз былай деген екен: «Зу-л-хижжа айының келуімен Мединеден қажылық қылуға шықтық. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «Кімде-кім кіші қажылыққа ниет етсе, етсін, егерде мен құрбандыққа мал алып келмегенімде кіші қажылыққа мен де ниет етер едім»,- деді. Сонда кейбіреулер кіші қажылыққа, ал кейбіреулер үлкен қажылыққа ниет етісті. Мен кіші қажылыққа ниет еткендерден едім.Арафат күні басталғанда әлі менің етеккірім тоқтамаған болатын. Мен Пайғамбарымызға (с.ғ.с.) жағдайымды айттым. Ол кісі: «Кіші қажылықты қоя тұр. Шашыңды жайып тара да, ғұсыл құйын, содан соң үлкен қажылыққа ниет ет!»,- деді. Мен солай істедім. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) үлкен қажылық біткеннен соң Хасба түні келіп бауырым Абдуррахманды менімен бірге жіберді. Мен Танғим деген жерге барып, қайтадан кіші қажылыққа ниет еттім. Хашим ибн Ғұруа (р.а.) айтты: «Айша анамыз құрбандық та шалмады, ораза да тұтпады, садақа да бермеді»,- деді.
315 - Әнәс ибн Мәлікке (р.а.) Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) былай деп айтқан екен: «Алла тағала ішке (жатырға) бір періштені уәкіл қылып бекітеді. Ұрық құрсаққа түсе салысымен әлгі періште айтар: «Я Раббым, бұл ұрыққа айналды, я Раббым, бұл қою қанға айналды, я Раббым, бұл бір парша етке айналды»,- деп айтар. Алла тағала: «Бұл бала ай-күні жетіп, дүниеге келсін!»,- десе, періште: «Ұл ма әлде қыз ба, бақытты ма әлде бақытсыз ба, рыздығы, сүретін өмірі қанша?»,- деп сұрайды. Бұлардың барлығы бала анасының ішінде жатқанында маңдайына жазылады»,- деді. 19-бап. Етеккір көрген әйел үлкен қажылық пен кіші қажылыққа қалай ихрам киеді 316- حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ بُكَيْرٍ قَالَ حَدَّثَنَا اللَّيْثُ عَنْ عُقَيْلٍ عَنْ ابْنِ شِهَابٍ عَنْ عُرْوَةَ عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ خَرَجْنَا مَعَ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فِي حَجَّةِ الْوَدَاعِ فَمِنَّا مَنْ أَهَلَّ بِعُمْرَةٍ وَمِنَّا مَنْ أَهَلَّ بِحَجٍّ فَقَدِمْنَا مَكَّةَ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ مَنْ أَحْرَمَ بِعُمْرَةٍ وَلَمْ يُهْدِ فَلْيُحْلِلْ وَمَنْ أَحْرَمَ بِعُمْرَةٍ وَأَهْدَى فَلَا يُحِلُّ حَتَّى يُحِلَّ بِنَحْرِ هَدْيِهِ وَمَنْ أَهَلَّ بِحَجٍّ فَلْيُتِمَّ حَجَّهُ قَالَتْ فَحِضْتُ فَلَمْ أَزَلْ حَائِضًا حَتَّى كَانَ يَوْمُ عَرَفَةَ وَلَمْ أُهْلِلْ إِلَّا بِعُمْرَةٍ فَأَمَرَنِي النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَنْ أَنْقُضَ رَأْسِي وَأَمْتَشِطَ وَأُهِلَّ بِحَجٍّ وَأَتْرُكَ الْعُمْرَةَ فَفَعَلْتُ ذَلِكَ حَتَّى قَضَيْتُ حَجِّي فَبَعَثَ مَعِي عَبْدَ الرَّحْمَنِ بْنَ أَبِي بَكْرٍ الصِّدِّيقِ وَأَمَرَنِي أَنْ أَعْتَمِرَ مَكَانَ عُمْرَتِي مِنْ التَّنْعِيمِ 316 - Айша анамыз (р.а.) айтты: «Қоштасу қажылыққа Пайғамбарымызбен (с.ғ.с.) бірге жолға шықтық. Кейбіріміз кіші қажылыққа, ал кейбіріміз үлкен қажылыққа ниет етіп ихрам кидік. Біраз уақытта Меккеге келдік. Сонда Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «Кімде-кім кіші қажылыққа ниет еткен болса, бірақ шалатын құрбандығы болмаса, ихрамын шешсін. Ал кімде-кім кіші қажылыққа ниет етіп, құрбандығын бірге алып келген болса, құрбандығын шалғанға дейін ихрамын шешпесін! Кімде-кім үлкен қажылыққа ниет етіп ихрам киген болса, қажылықты аяғына дейін жеткізсін (ихрамын шешпесін)!»,- деді. Сараф деген жерде менің етеккірім келді. Арафат күніне дейін одан тазармадым. Арафа күні кіші қажылыққа ниет еткен едім, Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) маған шашымды жайып тарап, ғұсыл құйынуымды, және кіші қажылықты қоя тұрып үлкен қажылыққа ниет етіп ихрам киюімді бұйырды. Мен солай істеп үлкен қажылықты бітіргенімде Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) менімен бірге бауырым Абдуррахманды жіберіп Танғим деген жерге барып, қайтадан кіші қажылыққа ниет етіп ихрам киюімді бұйырды»,- деді. 20-бап. Етеккірдің келуі және тоқтауы туралы بَاب إِقْبَالِ الْمَحِيضِ وَإِدْبَارِهِ وَكُنَّ نِسَاءٌ يَبْعَثْنَ إِلَى عَائِشَةَ بِالدُّرَجَةِ فِيهَا الْكُرْسُفُ فِيهِ الصُّفْرَةُ فَتَقُولُ لَا تَعْجَلْنَ حَتَّى تَرَيْنَ الْقَصَّةَ الْبَيْضَاءَ تُرِيدُ بِذَلِكَ الطُّهْرَ مِنْ الْحَيْضَةِ وَبَلَغَ بِنْتَ زَيْدِ بْنِ ثَابِتٍ أَنَّ نِسَاءً يَدْعُونَ بِالْمَصَابِيحِ مِنْ جَوْفِ اللَّيْلِ يَنْظُرْنَ إِلَى الطُّهْرِ فَقَالَتْ مَا كَانَ النِّسَاءُ يَصْنَعْنَ هَذَا وَعَابَتْ عَلَيْهِنَّ Әйелдер етеккірдің қаны жұққан мақтаны шүберекке орап Айша анамызға жіберетін. Сонда Айша анамыз (р.а..): «Ағарғаның көргендерінше, етеккірден әбден тазарғандарынша асықпасын!»,- дейтін. Зәйд ибн Сәбит қызы Үмму Күлсімге «Әйелдер кешкісін шырақ жағып етеккірдің шүберегін тексеріп көретін (тазаланды ма деп)»,- деген хабарды айтты. Үмму Күлсім: «Бұрынғы әйелдер олай істемейтін еді»,- деп түнгі уақытта шүберектерін тексеріп жүрген әйелдерді айыптады. (яғни, күндіз көрмесе, түнде шырақтың жарығымен көріп білу мүмкін емес)
317 - Айша анамыз (р.а.) айтты: «Фатима бинти Хубайш истихаза көретін еді. Бұл туралы Пайғамбарымызан (с.ғ.с.) сұрады. Сонда Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «Бұл - тамырдан келетін қан, Хайыз емес, егерде Хайыз келсе, намазды тоқтат, Хайыздың келуі тоқтаса, ғұсыл алып тазаланып, намаз оқи бер!»,- деді. 21-бап. Етеккір көрген әйел намазының қазасын оқымайды بَاب لَا تَقْضِي الْحَائِضُ الصَّلَاةَ وَقَالَ جَابِرُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ وَأَبُو سَعِيدٍ عَنْ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ تَدَعُ الصَّلَاةَ Жәбир ибн Абдулла мен Әбу Саъид әл-Худрий (р.а.) Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) жайында риуаят етіп тұрып: «Етеккір көрген әйел намаз оқымайды»,- деді. (яғни, намаздың қазасын өтемейді). 318- حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِسْمَاعِيلَ قَالَ حَدَّثَنَا هَمَّامٌ قَالَ حَدَّثَنَا قَتَادَةُ قَالَ حَدَّثَتْنِي مُعَاذَةُ أَنَّ امْرَأَةً قَالَتْ لِعَائِشَةَ أَتَجْزِي إِحْدَانَا صَلَاتَهَا إِذَا طَهُرَتْ فَقَالَتْ أَحَرُورِيَّةٌ أَنْتِ كُنَّا نَحِيضُ مَعَ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَلَا يَأْمُرُنَا بِهِ أَوْ قَالَتْ فَلَا نَفْعَلُهُ 318 - Муғаз (р.а.) риуаят етті: «Бір әйел Айша анамыздан (р.а.): «Біреуміз етеккірден тазалансақ, намаздың қазасын оқимыз ба?»,- деп сұрады. Сонда Айша анамыз (р.а.): «Хауарыждарданбысың?75»,- деді. Муғаз (р.а.) айтты: Айша анамыз (р.а.): «Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) тіршілігінде біздің етеккір кезіміздегі оқылмай қалған намаздарымыздың қазасын оқуға бұйырмайтын немесе қазасын оқымайтынбыз»,- деп айтқан секілді»,- деді.
319 - Зейнеп бинти Әбу Сәламаға Үмму Сәлама (р.а.) былай деп айтқан екен: «Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) екеуміз бірге жатқанымызда менің етеккірім келіп қалды. Ақырын ғана құшағынан суырылып шығып, Хайыз киімдерімді алдым. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «Етеккір көрдің бе?»,- деп сұрады. Мен: «Иә»,- дедім. Сол кезде Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) мені қасына шақырды. Сонда мен Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) жанында етеккір келгенде киетін киіміммен жаттым»,- деді. Зейнепке Үмму Сәлама және былай депті: «Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) аузы ораза бола тұрып, мені өбіп сүйетін еді. Түнде жақындықтан соң ол кісімен бірге бір ыдыстан ғұсыл алатын едік»,- деді. 23-бап. Әйел кісінің етеккір көрмеген кезінде киетін киімінен бөлек, етеккір кезінде киетін киім дайындап қою туралы 320- حَدَّثَنَا مُعَاذُ بْنُ فَضَالَةَ قَالَ حَدَّثَنَا هِشَامٌ عَنْ يَحْيَى عَنْ أَبِي سَلَمَةَ عَنْ زَيْنَبَ بِنْتِ أَبِي سَلَمَةَ عَنْ أُمِّ سَلَمَةَ قَالَتْ بَيْنَا أَنَا مَعَ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ مُضْطَجِعَةٌ فِي خَمِيلَةٍ حِضْتُ فَانْسَلَلْتُ فَأَخَذْتُ ثِيَابَ حِيضَتِي فَقَالَ أَنُفِسْتِ فَقُلْتُ نَعَمْ فَدَعَانِي فَاضْطَجَعْتُ مَعَهُ فِي الْخَمِيلَةِ 320- Зейнеп бинти Әбу Сәламаға Үмму Сәлама (р.а.) былай деп айтқан екен: «Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) екеуміз бір көрпенің астында бірге жатқанымызда менің етеккірім келіп қалды. Ақырын ғана етеккір кезде киетін киімімді алып, құшағынан суырылып шығып кеттім. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «Етеккір көрдің бе?»,- деп сұрады. Мен: «Иә»,- дедім. Сол кезде Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) мені қасына шақырды. Сонда мен Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) жанында етеккір келгенде киетін киімімді киіп жаттым»,- деді. 24-бап. Етеккір көрген әйелдің екі айтта және мұсылмандардың тілек дұғаларында (мысалы тасаттық бергенде) шеткерірек жерде тұрып қатынасуы туралы 321- حَدَّثَنَا مُحَمَّدٌ هُوَ ابْنُ سَلَامٍ قَالَ أَخْبَرَنَا عَبْدُ الْوَهَّابِ عَنْ أَيُّوبَ عَنْ حَفْصَةَ قَالَتْ كُنَّا نَمْنَعُ عَوَاتِقَنَا أَنْ يَخْرُجْنَ فِي الْعِيدَيْنِ فَقَدِمَتْ امْرَأَةٌ فَنَزَلَتْ قَصْرَ بَنِي خَلَفٍ فَحَدَّثَتْ عَنْ أُخْتِهَا وَكَانَ زَوْجُ أُخْتِهَا غَزَا مَعَ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ثِنْتَيْ عَشَرَةَ غَزْوَةً وَكَانَتْ أُخْتِي مَعَهُ فِي سِتٍّ قَالَتْ كُنَّا نُدَاوِي الْكَلْمَى وَنَقُومُ عَلَى الْمَرْضَى فَسَأَلَتْ أُخْتِي النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَعَلَى إِحْدَانَا بَأْسٌ إِذَا لَمْ يَكُنْ لَهَا جِلْبَابٌ أَنْ لَا تَخْرُجَ قَالَ لِتُلْبِسْهَا صَاحِبَتُهَا مِنْ جِلْبَابِهَا وَلْتَشْهَد الْخَيْرَ وَدَعْوَةَ الْمُسْلِمِينَ فَلَمَّا قَدِمَتْ أُمُّ عَطِيَّةَ سَأَلْتُهَا أَسَمِعْتِ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَتْ بِأَبِي نَعَمْ وَكَانَتْ لَا تَذْكُرُهُ إِلَّا قَالَتْ بِأَبِي سَمِعْتُهُ يَقُولُ يَخْرُجُ الْعَوَاتِقُ وَذَوَاتُ الْخُدُورِ أَوْ الْعَوَاتِقُ ذَوَاتُ الْخُدُورِ وَالْحُيَّضُ وَلْيَشْهَدْنَ الْخَيْرَ وَدَعْوَةَ الْمُؤْمِنِينَ وَيَعْتَزِلُ الْحُيَّضُ الْمُصَلَّى قَالَتْ حَفْصَةُ فَقُلْتُ الْحُيَّضُ فَقَالَتْ أَلَيْسَ تَشْهَدُ عَرَفَةَ وَكَذَا وَكَذَا 321 - Хафса бинти Сириннан (р.а.): «Бойжеткен қыздарымызды екі айт намазына қатынасудан тиятын едік. Бір әйел Басрадағы Бәний Халаф ауласына келіп түсті. Кейіннен өзінің апасы туралы айтып берді. Апасының күйеуі Пайғамбарымызбен (с.ғ.с.) бірге он екі рет соғысқа қатынасқан екен. Соның алтауына апайы да бірге қатысқан екен. Апасы: «Біз жаралыларды емдеп, ауру адамдарға қарайтынбыз»,- деген екен. Бір күні апасы Пайғамбарымыздан (с.ғ.с.): «Біреуміздің жамылғымыз болмаса, айт намазына қатыспасақ, оның еш зияны жоқ шығар?»,- деп сұрапты. Сонда Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «Кімде-кімнің жамылғысы болмаса, танысының жамылғыларының бірін ала тұрып жақсы мәжілістерге, мұсылмандардың тілек дұғаларына қатынассын!»,- депті. Хафса (р.а.) айтты: «Үмму Атийа келгенде одан: «Пайғамбарымыздан (с.ғ.с.) осы туралы естігенбісіз?»,- деп сұрадым. Хафса (р.а.); «Иә естігенмін»,- деді. Бойжеткен қыздар да, шымылдықтың ішінде отырған қыздар да, етеккір көргендер де шығып, жақсы мәжілістерге, мұсылмандардың тілек-дұғаларына қатынассын. Ал етеккір көргендер болса, жайнамаздан алысырақ тұрсын»,- деп айтқан»,- деді. Хафса : «Мен Үмму Атийаға: «Етеккір көрген әйелдер де ма?»,- деп айтқанымда, ол: «Етеккір көрген әйелдер Арафатта қатынаспаушы ма еді деп, олардың істейтін істерінің аттарын тізіп санап кетті»,- деді.
Алла тағала Құранда :" Талақ болған әйелдер үш етеккір мерзімі күтеді. Оларға жатырларындағы Алланың жаратқанын жасырулары дұрыс емес" деген. 322- حَدَّثَنَا أَحْمَدُ ابْنُ أَبِي رَجَاءٍ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو أُسَامَةَ قَالَ سَمِعْتُ هِشَامَ بْنَ عُرْوَةَ قَالَ أَخْبَرَنِي أَبِي عَنْ عَائِشَةَ أَنَّ فَاطِمَةَ بِنْتَ أَبِي حُبَيْشٍ سَأَلَتْ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَتْ إِنِّي أُسْتَحَاضُ فَلَا أَطْهُرُ أَفَأَدَعُ الصَّلَاةَ فَقَالَ لَا إِنَّ ذَلِكِ عِرْقٌ وَلَكِنْ دَعِي الصَّلَاةَ قَدْرَ الْأَيَّامِ الَّتِي كُنْتِ تَحِيضِينَ فِيهَا ثُمَّ اغْتَسِلِي وَصَلِّي 322 - Айша анамыз (р.а.) риуаят етті: «Фатима бинти Әбу Хубайш Пайғамбарымыздан (с.ғ.с.): «Мен истихаза көремін , еш тазалана алмаймын, намазды оқымайын ба?»,- деп сұрады. Сонда Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «Жоқ, намазды тоқтатпа, бұл - тамырдан келетін қан, Хайыз емес, егерде Хайыз келсе, намазды тоқтат, Хайыздың келуі тоқтаса, ғұсыл алып тазаланып намаз оқи бер!»,- деді. 26-бап. Етеккір келетін күндерден басқа уақытта келетін сарғыш және бұлыңғыр түсті сұйықтық туралы 323- حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ قَالَ حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ عَنْ أَيُّوبَ عَنْ مُحَمَّدٍ عَنْ أُمِّ عَطِيَّةَ قَالَتْ كُنَّا لَا نَعُدُّ الْكُدْرَةَ وَالصُّفْرَةَ شَيْئًا 323 - Үмму Атийа (р.а.) айтты: «Бұлыңғыр және сарғыш түсті сұйықтықты (қанды) етеккір деп есептемейтінбіз»,- деді. 27-бап. Истихаза - тамырдан келетін қан
324 - Айша анамыз (р.а.) риуаят етті: «Үмму Хабиба жеті жыл бойы истихаза көрді. Ол Пайғамбарымыздан (с.ғ.с.) истихаза туралы сұрағанда, Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) оған етеккір тоқтағаннан соң ғұсыл құйынуды бұйырып: «Истихаза, бұл тамырдан келетін қан»,- деді. Үмму Хабиба (р.а.) әр намазды оқырдың алдында ғұсыл құйынатын.
325 - Айша анамыз (р.а.) Пайғамбарымызға (с.ғ.с.): «Я Расулулла, Сафийя бинти Хуйайидың етеккірі келіп қалды»,- деді. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «Ол біздің Мединеге қайтуымыздан бөгер ме екен! Сендермен бірге тауаф етпеп пе еді?»,- деді. Олар: «Иә, тауаф еткен»,- десті. Сонда Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «Онда ол қайта берсін, айтыңдар!»,- деді. 326- حَدَّثَنَا مُعَلَّى بْنُ أَسَدٍ قَالَ حَدَّثَنَا وُهَيْبٌ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ طَاوُسٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ رُخِّصَ لِلْحَائِضِ أَنْ تَنْفِرَ إِذَا حَاضَتْ 326 - Ибн Аббас (р.а.) айтты: «Әйел адам етеккір көріп қалса, (қоштасу тауафын істемей-ақ» еліне қайта берулеріне рұқсат етілген»,- деді. وَكَانَ ابْنُ عُمَرَ يَقُولُ فِي أَوَّلِ أَمْرِهِ إِنَّهَا لَا تَنْفِرُ ثُمَّ سَمِعْتُهُ يَقُولُ تَنْفِرُ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ رَخَّصَ لَهُنَّ Ибн Омар, ілгеріректе: «Етеккір көрген әйел (қоштасу тауафын қалмастан) қайтпайды»,- дейтін, ал енді: «Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) оларға рұқсат беріпті, (қоштасу тауафын қылмастан) қайта береді екен»,- деді. 29-бап. Истихаза көретін әйел тазаланса... قَالَ ابْنُ عَبَّاسٍ تَغْتَسِلُ وَتُصَلِّي وَلَوْ سَاعَةً وَيَأْتِيهَا زَوْجُهَا إِذَا صَلَّتْ الصَّلَاةُ أَعْظَمُ Ибн Аббас (р.а.): «Бұндай әйел ғұсыл құйынады, намаз оқиды, кейін күйеуі де жақындық қыла береді. Намаз деген - ұлық нәрсе»,- деді. 327 - حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ يُونُسَ عَنْ زُهَيْرٍ قَالَ حَدَّثَنَا هِشَامُ بْنُ عُرْوَةَ عَنْ عُرْوَةَ عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ قَالَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ إِذَا أَقْبَلَتْ الْحَيْضَةُ فَدَعِي الصَّلَاةَ وَإِذَا أَدْبَرَتْ فَاغْسِلِي عَنْكِ الدَّمَ وَصَلِّي 327 - Айша анамыз (р.а.) айтты: «Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «егерде етеккірің келсе, намаз оқуды тоқтат, етеккірің тоқтаса, ғұсыл құйынып, жұққан қанды жуып таста, содан кейін намаз оқи бер!»,- деді. 30-бап. Босана алмай өлген әйелге жаназа оқу және оның сүннеті 328- حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ أَبِي سُرَيْجٍ قَالَ أَخْبَرَنَا شَبَابَةُ قَالَ أَخْبَرَنَا شُعْبَةُ عَنْ حُسَيْنٍ الْمُعَلِّمِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ بُرَيْدَةَ عَنْ سَمُرَةَ بْنِ جُنْدُبٍ أَنَّ امْرَأَةً مَاتَتْ فِي بَطْنٍ فَصَلَّى عَلَيْهَا النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَقَامَ وَسَطَهَا 328 - Сумра ибн Жундуб (р.а.) риуаят етті: «Бір әйел босана алмай өлді. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) жаназаны мәйіттің белінің тұсында тұрып оқыды»,- деді. (Әйел кісі өлсе, белінің тұсында, ал ер кісі өлсе көкірегінің тұсында тұрып жаназа оқиды). 31-бап. 329 - حَدَّثَنَا الْحَسَنُ بْنُ مُدْرِكٍ قَالَ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ حَمَّادٍ قَالَ أَخْبَرَنَا أَبُو عَوَانَةَ اسْمُهُ الْوَضَّاحُ مِنْ كِتَابِهِ قَالَ أَخْبَرَنَا سُلَيْمَانُ الشَّيْبَانِيُّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ شَدَّادٍ قَالَ سَمِعْتُ خَالَتِي مَيْمُونَةَ زَوْجَ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَنَّهَا كَانَتْ تَكُونُ حَائِضًا لَا تُصَلِّي وَهِيَ مُفْتَرِشَةٌ بِحِذَاءِ مَسْجِدِ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَهُوَ يُصَلِّي عَلَى خُمْرَتِهِ إِذَا سَجَدَ أَصَابَنِي بَعْضُ ثَوْبِهِ 329 - Абдулла ибн Шаддад (р.а.) риуаят етті: «Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) әйелі апайым Мәймуна (р.а.) етеккір көргенде , намаз оқымайтын еді. Апайым Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) жайнамазының қарсысында жатса да, ол кісі намаз оқи береді екен. Маймүна анамыз (р.а.) айтты: «Расулулла, сәжде қылғанда киімдері маған тиетін»,- деді. (Имам Бұхарий (р.а.) осы хадиске сүйеніп, етеккір көрген әйел мәкрух саналмай, оған тиген нәрселер де харам болмайды екен деген мағынаны түсіндіреді). БИСМИЛЛӘҺИР РАХМАНИР РАХИМ жүктеу/скачать 2,82 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|