Қазақстан педагогтарының инновациялық идеяларын дамыту орталығы ОҚытудың жаңа моделі
БАСТАУЫШ СЫНЫП ОҚУШЫЛАРЫНЫҢ ОЙЛАУ ҚАБІЛЕТІН ДАМЫТУ
жүктеу/скачать 2,41 Mb. Pdf көрінісі
|
ЖИНАҚ 04.10.2022
- Бұл бет үшін навигация:
- №23 ЖББМ КММ Бастауыш сынып мұғалімі Бастауыш мектептің
|
БАСТАУЫШ СЫНЫП ОҚУШЫЛАРЫНЫҢ ОЙЛАУ ҚАБІЛЕТІН ДАМЫТУ Азанбаева Жазира Манаповна Қарағанды облысы Қарағанды қаласы №23 ЖББМ КММ Бастауыш сынып мұғалімі Бастауыш мектептің алдында тұрған негізгі мақсат-оқушыларға білім бере отырып, ойлау қабілетін дамыту, қызығушылығын арттыру,оқуға ынтасын ояту.Бастауыш мектеп кезеңінде алған білімдерді бала өз іс-әрекетінде қолдануға машықтанады және ой қорытынды жасай алу,себеп-салдарды анықтау,түсінік беру,ойлау қабілетінің дамуы анық көріне бастайды және осы кезеңде оқушының ойлауы нақты-бейнеліден абстрактылы ойлауға қарай дамиды,заттарды тиісті ұғымдарға жатқызып,өзінің ойын дәлелдеуге үйрене бастайды.Ал ойлау қабілеттері белгілі зерттеу әдістеріне сүйенеді.Бастауыш сынып оқушыларының ойлау қабілетін зерттеу әдістері арқылы біріншіден- айнала қоршаған ортаны танып білу,екіншіден- баланың тапсырмаларды шешуге деген өзіндік талаптардың күшеюі,үшіншіден-сөздік қорының кеңеюі әсер етеді. Баланың ойлау қабілетін дамыту мәселесі,мектеп тәжірибесінде үлкен орын алады.Оқушы қабілетіне қарай ең басты мәселені айыра білсе,демек ол күрделі шығармашылық тапсырманы орындай алады. Сонымен ойлау дегеніміз- мәселені шешудегі толғану процесі.Ойлану-дамушы құбылыс және ол адам басында үнемі жұмыс күйінде кездеседі. Ойланудың негізгі қызметі жұмбақ мәселелерді шешу.Мәселелердің шешілуі адам басында реттеліп отырылады.Ой процесі көзге көрінбейтіндіктен оның дәл өзін зерттеу мүмкін емес.Сондықтан ойлану туралы зерттеулер,олардың процесс күйін емес,ойлану қалайша жүзеге асып,реттеліп отыруы үшін қандай шарттар қажет екенін тексеруге арналған. Ойлаудың дамуы дегеніміз-оның мазмұны мен формасының өзгеруі,ол оқушының танымдық қызметі барысында пайда болады. Бастауыш сынып оқушыларының ойлауы мектеп жасына дейінгі балалардың ойлау деңгейінен біріншіден осы жаста өте жоғары жылдамдықта дамуымен,екіншіден интелектуалды жүйеде оның құрылымдық және сапалық өзгерістердің болуымен ерекшеленеді.Осы жаста білім алу әсіресе ойлаудың 3 түрі дамиды.Әсіресе сөздік-логикалық ойлаудың дамуында нақты өзгерістер болады.Басында әлсіз болғанымен,4-сыныпта басты әрі күшті даму осы ойлаудың түрі болады және ересек адамдың ойлауына пара- пар болады. Сондықтан практикалық психо-диагностика ойлаудың барлық түріне бағытталғанымен екінші жағынан сөздік-логикалық ойлауды басты анықтау керек.Сөздік-логикалық ойлау деңгейін анықтауда мына әдістемені пайдаланамын. «Ұғымды анықтау,себебін табу,айырмашылығы мен ұқсастығын табу».Бұл әдістеме арқылы оқушының интелектуалдық жүйесінің даму деңгейін анықтай аламыз.Оны мына сұрақтар арқылы анықтауға болады: 1.Қазір сағат қанша болды? (Оқушыға сағат көрсетіліп, уақыт айту сұралады) 2.Таңертең адамдар таңғы тамағын ішеді. Ал күндіз және кешке қандай тамақтарын ішеді.(Түскі-кешкі) 3.Қандай транспорт түрлерін білесің?(Ең кемі екі түрін атау) 5.Астана,Алматы,Талдықорған бұлар нелер? 6.Шие,алмұрт,алхоры және алма бұлар -... (жеміс-жидектер) 7.Жас ешкіні лақ деп атайды.Ал жас сиырды және жас қойды қалай атайды?(бұзау және қозы) Нәтижені өңдеу:Оқушы әр сұрақтың әр дұрыс жауабы үшін 0,5 ұпай алады,сөйтіп бұл әдістеме бойынша ең жоғарғы 10 ұпайға дейін алады. Даму деңгейі туралы қорытынды: 10 ұпай- өте жоғары 8-9 ұпай – жоғары 4-7 ұпай – орташа 2-3 ұпай- төмен 0-1 ұпай- өте төмен Жоғарыда келтірілген әдістемелер арқылы ойлау деңгейін анықтап алғаннан кейін түрлі жұмыстарды ұйымдастыруға болады.Оқытудың жаңа технологияларының бастауыш сынып оқушыларының ойлау қабілетін 63 дамытуға үлесі зор.Мен өз тәжірибеме деңгейлеп саралап оқыту,ойын арқылы оқыту,дамыта оқыту технологияларын енгіздім. Негізгі мақсатым-баланың жеке қасиеттерін ашу арқылы тәрбиелей отырып,танымдық қабілеттерін дамыту. Оқушының ой-өрісін кеңейту, логикалық ойлауын дамыту мақсатында математика сабағында оқушының есептеу дағдысын жетілдіру,математикалық тілде сөйлеуге,ұқыптылыққа баулу мақсатында логикалық есептер қолданамын. Логикалық есептер - Сенбіден соң 2 күннен кейін қай күн келеді? -Баспалдақ 15 басқыштан тұрады. Баспалдақтың ортасында тұру үшін нешінші басқышты басу керек? -Түйеқұс 2 аяғымен тұрса 1 пұт тартады, 1 аяғымен тұрса неше пұт тартады? -Екі адам шахматты 2 сағат ойнады. Бір адам неше сағат ойнайды? - Бір айда 5 жексенбі бола ма? - 4 жұмыртқа 4 минут піссе,бір жұмыртқа неше минут піседі. - 2 кг мақта ауыр ма,2 кг темір ауыр ма? - Марат кешкі сағат 10-да ұйқыға жатты. Ол сағаттың қоңырауын таңғы 9-ға қойды.Ол неше сағат ұйықтайды? Өзгеріске,жаңалыққа толы бүгінгі заман мұғалімге сегіз қырлы,бір сырлы ерен қасиет иесі болуды міндеттейді. Ұстаз алдында отырған бірі шапшаң,бірі баяу,енді біреулері төмен қабылдайтын зейіні, қабілеті,қабылдауы,есте сақтауы,ойлауы әр қилы шәкірттердің жүрегіне жол тауып, олардың шығармашылық қабілетін дамыту күрделі құрылым екені даусыз. Көрнекті педагог В.А.Сухомлинский: «Сабақ жасөспірімдердің интелектуалды өмірінде құр ғана сабақ болып қоймас үшін,ол қызықты болу керек.Осыған қол жеткенде ғана мектеп жасөспірімдер үшін рухани өмірді тілеген ошағына,мұғалім осы ошақтың құрметті иесі мен сақтаушысына,кітап-мәдениетінің баға жетпес қазынасына айналады»-деп айтқан екен.Олай болса,қызықты сабақтар- мұғалімнің ашқан жаңалығы,өзіндік қол таңбасы,әдістемелік жүктеу/скачать 2,41 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|