Қазақстан-ресей
Гендерлік əлеуметтену теориясындағы
жүктеу/скачать 147,58 Kb.
|
Социология рк 1
| Гендерлік əлеуметтену теориясындағы концепциялар Жиырмасыншы ғасырдың ортасында функционалистік теоретиктер ер адамдар қоғамның рөлін атқарған, ал əйелдер қоғамның пайдасына жұмыс істейтін мəнерлі рөлдерді толтырды. Олар қазіргі заманғы қоғамның үздіксіз жұмыс істеуі үшін маңызды жəне қажетті еңбек секциясын бөлуді
қарастырды. Бұдан басқа, бұл перспектива біздің əлеуметтенуіміз тағайындалған рөлдерге гендерлік теңсіздікті ерлер мен əйелдерді отбасы мен жұмыс туралы əртүрлі таңдау жасауға ынталандыру жолымен көрсетеді. Мəселен, бұл теоретиктер əйелдердің таңдауы бойынша теңсіздікті көреді, егер олар өздерінің рөлін атқаратын отбасылық рөлдерді таңдап, басқарушы тұрғыдан құнды қызметкерлерді азайтатын болса. Дегенмен, социологтардың көбі қазір бұл функционалистік көзқарасты ескірген жəне сексисттік деп санайды жəне қазіргі таңда жалақы айырмашылығы ерлер мен əйелдердің отбасылық жұмыс балансы туралы таңдаудан гөрі,жыныстық тұрғыда терең ойлануына əсер ететінін дəлелдейтін көптеген ғылыми дəлелдер бар. Гендерлік əлеуметтанудың кең таралған жəне қазіргі заманғы көзқарасы, біз білетініміздей, гендерлік мəселелерді шешетін микро деңгейдегі күнделікті өзара əрекеттесуді қарастыратын символикалық өзара іс-қимыл теориясы. Батыс жəне Зиммерман əлеуметтанушылары осы көзқарасты 1987 жылы «гендерлік əрекеттесу» туралы мақаласымен таныстырды, онда гендер - бұл адамдар арасындағы өзара əрекеттесу арқылы қалай пайда болатыны туралы, сондай- ақ өзара іс-қимылдың жетістігі. Мұндай көзқарас гендерлік тұрақсыздық пен тұрақтылықты айқындайды жəне өзара əрекеттесу арқылы адамдар жасайтындықтан, бұл түбегейлі өзгеретінін мойындайды. Гендерлік əлеуметтану шеңберінде конфликт теориясы негізінде гендерлік жəне жорамалдар мен гендерлік айырмашылықтар туралы болжамдар адамдардың ерлерге берілуіне, əйелдерге қысым көрсетуіне жəне ерлерге қатысты əйелдердің құрылымдық теңсіздігіне əкеледі. Бұл əлеуметтанушылар əлеуметтік құрылымға салынған гендерлік күштер динамикасын көріп, патриархалдық қоғамның барлық аспектілерінде көрініс тапты. Мəселен, осы тұрғыдан алғанда, ерлер мен əйелдердің арасындағы жалақы теңсіздіктері ерлердің тарихи күштерінен əйелдердің еңбегін құнсыздандыруға жəне əйелдердің еңбегі қамтамасыз ететін қызметтердің топтары ретінде пайдасына əкеледі. Жоғарыда сипатталған үш теорияның аспектілеріне негізделген феминистік теоретиктер гендерлік негізде теңсіздік пен əділетсіздікті тудыратын құрылымдық күштерге, құндылықтарға, дүниетанымдық көзқарастарға, нормаларға жəне күнделікті мінез-құлықтарға назар аударады. Ең бастысы, олар сондай-ақ осы əлеуметтік күштерді өздерінің гендеріне ешкімнің жазаланбайтын əділетті жəне тең құқылы қоғамды құру үшін қалай өзгертуге болатынын қарастырады. жүктеу/скачать 147,58 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|