мәдени-өркениеттік
рөлі.
Исламның
таралу
ерекшеліктерін
және
оның
қалыптасуының
мәдени бастауларын
сыни
тұрғыдан
бағалай білу.
10-апта. XVIII ғ. – ХIХ ғ. соңы аралығындағы қазақ мәдениеті
10
Дәстүрлі
дүниетаным
дағдарысы.
Қазақ
Ағартушылығы феномені. Ш. Уәлиханов және оның
шығармашылығы. Абай ұлы қазақ ақыны және ойшылы
ретінде. Шәкәрім шығармашылығы. Ы. Алтынсарин көрнекті
ағартушы және педагог ретінде. Құрманғазы, Тәттімбет,
Жаяу Мұса және т.б. музыкалық шығармашылығы.
Қазақ мәдениетіндегі «Зар заман» феномені. Қазақтың
қоғамдық ойы және XIX-XX ғғ. аралығында қазақ
әдебиетіндегі негізгі бағыттар. Қазақ зиялыларының ірі
өкілдерінің негізгі идеялары: Ә. Бөкейханов, А.
Байтұрсынов, М. Дулатов, Т. Рысқұлов және т.б.
Сакральды (қасиетті) қазақ мәдениеті. Қазақстан
аумағындағы сакральды мәдениет ескерткіштері. «Мәдени
мұра» бағдарламасы.
Қазақ халқының мәдени мұрасы. XVIII-ХIХ ғғ. қазақ
өнері мен әдебиеті. Қазақ өнерінің негізгі құндылықтары.
Ұлы Жібек жолы
халықтарының
мәдениеті: Еуропа,
Ресей
халықтарымен
мәдени өзара әрекет
формаларын
салыстыру
және
айқындау:
паттерндері
мен
жетістіктері.
Түркілердің әлемдік
мәдениеттің
дамуына
қосқан
үлесі мен Шығыс-
-
4
243
XVIII-ХIХ ғғ. қазақ философиясының негізгі жетістіктері.
Этникалық бірегейліктің қалыптасуы мен қазақ халқының
бірігуіндегі қазақ мәдениетінің рөлі. Қазақ тілі және оның
ұлттың мәдени кодын сақтаудағы рөлі.
Батыс
сұхбатына
әсерін
шынайы
тұрғыдан бағалау.
Түркі
халықтарының
мәдениет
ескерткіштерін
салыстыра білу және
Орталық-Азиялық
және Таяу Шығыс
аймақтарындағы
халықтардың
рухани
дамуына
әсерін айқындау.
Орталық
Азия
қалалық
мәдениетінің даму
ерекшеліктерін
сыни
тұрғыдан
бағалай білу.
Сакральдық
мәдениеттің
100
ескерткіші мен қазақ
даласының мәдени
мұрасына қатысты
білімді көрсете білу.
244
11-апта. ХХ ғасырдағы қазақ мәдениеті
11
Кеңестік кезеңдегі қазақ мәдениеті. Тоталитарлық-
әкімшілік
жүйе
және
ұлттық
мәдениет.
Елдің
индустриализациясы. Ел индустриализациясындағы ғылыми-
техникалық зиялы қауымның орны мен рөлі. Мәдени
саясаттың қайшы үрдістері. Қазақстандық ғылымның, білім
және мәдениет институттарының қалыптасуы мен дамуы.
Қазақ зиялы қауымының қазақстандық мәдениет пен
халықтың мәдени дамуындағы сабақтастықты сақтаудағы
үлесі. ХХ ғ. Қазақстанның белгілі ғалымдары.
Қазақ өнерінің дамуы: кескіндеме, мүсін, сәулет өнері, опера,
балет, музыка, ХХ ғ. драматургиясы. ХХ ғ. белгілі опера
орындаушылары. ХХ ғ. Қазақстан әдебиеті. ХХ ғ. кеңестік
қазақ жазушылары. Қазақ киносының қалыптасуы мен
дамуы. Кеңестік қазақ кинорежиссерлері мен киноәртістері.
ХХ ғ. Қазақстандағы киноиндустрияның дамуы. ХХ ғ.
Қазақстандағы гуманитарлық ғылым. Қазақ халқының
руханилығын сақтау, қазақ халқының ұлттық өзіндік
санасын,
қазақ
халқының
рухани
құндылықтарын
қалыптастырудағы қазақ гуманитаристикасы мен зиялы
қауымының рөлі. Қазақ мәдениетінің дамуындағы зиялы
қауымның шығармашылық үлесі.
Тарихи өлшемдегі
қазақ
мәдениеті:
қазақ
халқының
мәдени мұрасы.
Қазақ
халқының
мәдени
мұрасын
сыни
тұрғыдан
бағалау.
Қазақтардың мәдени
мұрасын,
мәдени
құндылықтары мен
батырлар этикасын,
ақындық мұра мен
өнерін, қазақтардың
спорт
мәдениетін
бағалау.
3
12-апта. Қазіргі әлемдік үдерістер аясындағы қазақ мәдениеті
1
2
Жаһандану және этно-аймақтық мәдениеттердің өзін-өзі
бірегейлендіру мәселесі. Қазақ мәдениеті және түркі әлемі.
Қазіргі Қазақстанның мультимәдени кеңістігіндегі қазақ
мәдениетінің орны. Заманауи қазақ мәдениетіндегі рухани
дәстүрлер мен жаңашылдық үдерістер. Әлемнің ұлттық
бейнесі және мәдени репрезентация.
Қазақстан
мәдениеті:
мәселелері
мен
болашағы
«ХХ-ХХІ
ғғ.
Батыс Еуропаның
жастар
субмәдениеті
және
олардың
қазақстандық
5
245
Қазақстанның қазіргі өнеріндегі негізгі үрдістер мен
бағыттар. Қазақ мәдениетінің іздерін (паттерн) сақтау, қазақ
тілін дамыту мен оның мәдени кеңістігін кеңейту, қазақ
халқының рухани құндылықтарын сақтау мен ұлықтаудағы
гуманитарлық зиялы қауымның рөлі. Заманауи қазақ өнерінің
негізгі жанрлары: әдебиет, кескіндеме, театр, сәулет өнері,
музыка, кино, телеведение.
Қазақстандағы
заманауи
бұқаралық
мәдениет.
Қазақстандағы шоу мәдениеттің қалыптасуы мен дамуы.
Қазақстанның қазіргі өнерінің дамуындағы жаңа үрдістер мен
медиа-мәдениет қауіп-қатерлері.
Қазақстандық киноның заманауи үрдістері. Заманауи
қазақ киноөндірісінің даму болашағы мен мәселелері.
Қазақстандық кинорежиссерлер. Қазақ киножұлдыздары. Ең
жақсы
қазақ
киноленталары.
Қазақстандағы
кинофестивальдар. Мереке тойлау мәдениетінің дамуындағы
қазақстандық кинофестивальдардың рөлі. Мәдениетаралық
коммуникацияның
дамуындағы
қазақстандық
кинофестивальдардың орны. Қазақстандық кинофестивальдар
заманауи қазақстандық мәдениет жетістіктерін тарату алаңы
ретінде.
Ұлттық
бірегейліктің,
медиа-мәдениет
парадигмасындағы
қазақ
халқының
ұлттық
дүниетанымындағы
және
ынтымақтастығын
қалыптасуындағы мәселелер мен төзімділік ұстанымдары.
Теледидар мәдениет феномені ретінде. Қазақстандағы
заманауи теледидардың дамуы. Қазақстанның телевизиялық
драматургиясы.
Дәстүрлі қазақ және заманауи қазақ мәдениеті. Қазақ
халқының мәдени коды. Қазақ ұлттық мәдени кодын сақтау
жастардың
құндылықтық
жүйесіне әсері»
тақырыбына
презентация
жасау.
246
мәселесі. Қазақ дәстүрлі мәдениетінің рухани құндылығы және
Қазақстан жағдайындағы батыс құндылықтарының сіңіру
мәселелері. Өнердің коммерциялануы. Қазақ халқының
мәдени бірегейлігін сақтау мен қазіргі қазақстандықтың
мәдени-рухани келбетін қалыптастыру, ұлтжандылыққа, өз
Отанына, ұлттық мәдениетіне деген сүйіспеншілік пен
құрметке тәрбиелеу, қазақ халқының рухани мұрасы, рухани
құндылықтарын, қазақ халқының мәдени кодын сақтау,
әлемдік мәдениет құндылықтарына қосудағы отандық өнердің
рөлі.
13-апта. Жаһандану аясындағы қазақ мәдениеті
13
Жаһандану жағдайындағы қазақ халқының мәдени
мұрасын сақтау мәселесі. Қазақстан мұражайлары және
олардың мәдени мұраны сақтаудағы рөлі. Қазақ халқының
мәдени мұрасын таратудағы ҚР мұражайлары. Қазақ
халқының
мәдени-этникалық
жадысын
сақтаудағы
мұражайлардың рөлі. «Мәдени мұра» бағдарламасын,
мұражай-қорықтар, Қазақстанның мәдени және табиғи
ескерткіштер жобасын жүзеге асыру.
Бекет-Ата
мәдени
объектісі,
Ақсу
Жабағлы,
Көржалғын, Тамғалы мәдени рәміздер және қазақ халқының
мәдени бірегейлегінің құраушысы ретінде.
Қазақстан қоғамының жаңғыруы мен жаһандану
жағдайындағы қазақтардың мәдени, этникалық (ұлттық), діни
бірегейлігінің сақталу мәселесі. Жаңа мәдени парадигмалар
мен жаңа рухани бағдарлар. Жаңа парадигмалды (көпшілікке
ортақ) құндылықтық ұстанымдардың қалыптасуы: бәсекеге
қабілеттілік, прагматизм, білімнің ерекше орынға ие болуы
(культі). Бәсекеге қабілеттілік, прагматизм, білімнің ерекше
Қазақ
ұлтының
мәдени коды.
Мәдени
және
этникалық
бірегейлікті
сақтаудағы
қазақ
ұлтының
мәдени
кодының
рөлін
сараптау.
Көрсете білу
««Мәдени мұра»
бағдарламасы
және
оның
маңызы»
тақырыбы
бойынша
жобалық зерттеу,
нәтижелерін
презентациялау,
оларды дәлелдеу
және қорғау.
Мұражай,
көрмелерге бару.
Аймақтық,
мәдени
ескерткіштер мен
көрнекті орындар
бойынша
5
247
орынға ие болуының (культі) жағымды ұстанымдарына
негізделген дұрыс әрекет ету модельдері мен мәдени өзара
қарым-қатынастың қалыптасуына қазақстандық мәдениеттің
әсері мен рөлі. Рухани құндылықтық бағдарлар, жалған,
бүлдіруші
құндылықтар
мен
мінез-құлық
және
коммуникация модельдеріне қарсы Қазақстан азаматтарының
жаңашылдық әрекет ету модельдерін қалыптастырудағы
отандық өнер мен мәдени институттардың рөлі.
Жастар субмәдениеті және рухани, моральдік,
эстетикалық және діни құндылықтар. Білім культі,
прагматизм және бәсекеге қабілеттілік, мәдени бірегейлік пен
ынтымақтастық, қазіргі қазақстандық жастар арасында
Отанға
деген
ұлтжандылықты
қалыптастыру
мен
тәрбиелеудегі мәдени институттардың рөлі. Қазіргі
қазақстандық жастар арасында оң қазақстандық руханилық
пен құндылықтарды қалыптастыру, жалған және таңылған
(мәдени, діни) бірегейлік формаларын жеңу.
Қазақстанның басты мерекелері мәдени мұра ретінде.
Қазақстандағы мереке мәдениетінің қалыптасуы. Мәдени
паттерндер (іздер) және қазақстандық мерекелік мәдениеттің
рухани құндылықтары.
Қазіргі жағдайдағы қала мәдениетінің дамуы. Қала
мәдениетінің
негізгі
құндылықтары.
Астананың
архитектуралық келбеті. Астананың қалалық мәдениетінің
семиотикасы.
Қазақстандағы мульти-медиа-мәдениеттің қалыптасуы
мен дамуы. Мәдени, ақпараттық қауіпсіздік мәселесі
сараптамалық
анықтамалар мен
ақпараттық
материал
дайындау.
248
14-апта. Қазақстанның мәдени саясаты
1
4
Мәдени саясат ұстанымдары: «ҚР Мәдениет туралы
заңы». Қазақстандағы мәдени реформалардың негізгі
ұстанымдары.
Қазақстандағы
рухани
жаңғыру
үдерістерінің
әлеуметтік-мәдени астарлары. Мәдени саясат модельдері мен
қоғамның басты құндылықтар жүйесінің байланысы. Мәдени
саясаттың қазақстандық моделі. «Мәңгілік Ел» ұлттық
идеясының қалыптасуы көпұлтты және поликонфессионалды
қазақстандық қоғам мен оның мәдени қорының бірігуі ретінде.
Қазақстан Халқы Ассамблеясы және оның қазақстандық
қоғамның мәдени шығармашылығындағы рөлі. Этникааралық
және конфессияаралық келісім мәселесі. Қазақстандық
өркениетті әлемдік стандарттар мен паттерндер деңгейінде
ілгерілетудегі қазақстандық мәдениет, қазақстандық зиялы
қауымның рөлі.
Әлемнің ұлттық бейнесін қолдау. Заманауи қазақстандық
қоғамға отандастардың мәдени бейімделу мен қосылу
(интеграция) мәселесі. Жаңғыртудың екінші және үшінші
толқынының жаңа қауіп-қатерлері форматында жас ұрпақтың
нақты мәдени жағдайға бейімделу (инкультурация) мәселесі.
Жаңа құндылықтық бағдарлардың қалыптасуы, халықтың
қоғамдық санасының жаңғыруы, рационалды өркениетті
дүниетанымның жаңа жүйесіне шығу. Қоғамдық сананы
жаңғырудың негізгі бағыттары: бәсекеге қабілеттілік,
прагматизм, білімнің ашықтығы, білімді құрметтеу (культ).
Қазақ мәдениетінің мәдени және өркениеттілік бірегейлік
мәселесі
ХХ ғ. мәдениеті,
медиа-мәдениет
және
постмодернизм
мәдениеті
және
олардың
адамның
жаңа құндылықтық
жүйесінің
және
мінез-құлық
модельдерінің
қалыптасуындағы
рөлі.
Нақты
мысалдар
арқылы бұқаралық
және
заманауи
медиа-мәдениеттің
негізгі
құндылықтары мен
паттерндері,
постмодернизм
мәдениеті
сипаттамалары
туралы
білімді
көрсету.
«Ұлттың мәдени
кодын сақтаудағы
қазақ тілі мен
қазақ
мәдениетінің
рөлі» тақырыбына
эссе-пікірталас.
4
249
15-апта. «Мәдени мұра» Мемлекеттік Бағдарламасы
15
«Мәдени мұра» Мемлекеттік Бағдарламасы мәдени
саясат саласы ретінде. Дәстүр мен жаңашылдықтың даму реті
(динамика), мәдени тәжірибенің сабақтастық және тарату
механизмдері. Мәдениет экологиясы: қиындықтары мен
мәселелері. Қазақстандықтардың экологиялық мәдениетінің
қалыптасуы мен дамуы. Жергілікті тарихты қарастыру
жұмысын жасау мен дамытудағы мәдени институттар,
мәдени ұйымдардың рөлі. Жергілікті тарихты қарастыру,
мәдени-тарихи ескерткіштерді және жергілікті, аймақтық
көлемдегі мәдени объектілерді қалпына келтіру мен
сақтаудағы
мұражай,
білім
беру
мекемелері
мен
ұйымдарының рөлі. Табиғи ескерткіштерді жасау мен сақтау
бағдарламасы Қазақстанның мәдени мұрасының құрамдас
бөлігі
ретінде.
Мәдени
мұра
бағдарламаларының
дамуындағы ЮНЕСКО халықаралық ұйымдарының рөлі.
Мәдени туризмнің дамуы және оның «Туған ел»,
«Қазақстанның сакральды географиясы», «Жаһанданған
әлемдегі
қазіргі
қазақстандық мәдениет», «Сандық
Қазақстан»
жобаларының
қалыптасуы
мен
жүзеге
асырылуындағы рөлі. Мәдени, мәдениеттік зерттеулер
әдіснамасы.
Қазақстандағы гендерлік саясат. Гендерлік рөлдер және
гендерлік мінез-құлық мәселелері. Гендерлік мәдениеттің
негізгі құндылықтары.
Қазіргі заманғы қазақстандық мәдениеттің рухани
құндылықтарының негізгі паттерндері. Қазақстанның ең
танымал тұлғалары. Қазақстандық мәдениеттің жүз есімі.
Қазақстанның ұмытылмас жүз орны. Қазақ мәдениетінің жүз
Қазақстандағы
саясат
мәдениеті
және оның қазақ
халқының
мәдени
бірегейлігін сақтау
мәдени
стратегиясын
қалыптастыруға
тигізетін әсері.
Кейс форматында
«Медиа-мәдениет
және
«Сандық
Қазақстан»
моделі: болашақ
қазіргі заманның
аясында»
жағдайды талдау
4
250
рәмізі. «Қазақстанның 100 жаңа есімі» жобасы. «100 жаңа
есім» аймақтық жобасы.
Қазақстанның дене шынықтыру мәдениеті. Ұлттық
спорт
түрлері.
Қазақстандағы
дене
шынықтыру
құндылықтары.
Жаһандану
аясындағы
білім
беру
мәселесі.
Интеллектуалды ұлт жаңа моделін қалыптастыру мәселесі.
Қазіргі Қазақстандағы ғылым мен техника. Компьютерлік
сауаттылық және мәдениет. «Сандық Қазақстан» жобасы.
Білімнің
толеранттылығы,
ашықтығы
мәдениеті.
Мәдениетаралық және этникааралық коммуникацияның жаңа
құндылықтары.
Ескерту: 1 академиялық кредит - 30 академиялық сағат
Барлығы: 2 академиялық кредит - 60 академиялық сағат
Әдебиеттер:
1.
Назарбаев Н.А. НА пороге ХХI века. – Астана, 2016
2.
Назарбаев Н.А. «Взгляд в будущее: модернизация общественного сознания». – Астана, АКОРДА, 2017 /
http://www.akorda.kz/ru
3.
Назарбаев Н.А. Взгляд в будущее. – Астана, 2017.
Негізгі:
1.
Аль-Фараби социально-этические трактаты. – Алма-Ата, 1972.
2.
Баласагуни Ю. Благодатное знание / пер. С.Н. Иванова. – М., 1983.
3.
Бейсенова Г.А. Проблемы глобализации и идентичности – А., Print, 2009.
4.
Бейсенова Г.А. Проблемы образовательного знания в диспозитиве культуры. – Алматы: Искандер, 2005.
5.
Барнард Алан. «Антропология тарихы мен теориясы»/пер. на каз.яз. Под руков. Кульсариева А.Т., Масалимова
А.Р. – А., 2017.
7.
Всеобщая история живописи. – М., ЭКСМО, 2010.
251
8.
Ғабитов Т.Х. Қазақ мәдениетінің тарихы: оқу құралы. – Алматы: Қазақ университеті, 2016.
9.
Габитов Т.Х. Казахи: Опыт культурологического анализа. – Saarbrücken: Germany Academic Publishing GmbH &
Co. Кg lap lambert. - Heinrich-Böcking-Str. 6-8, 66121. - KG LAP LAMBERT, ГЕРМАНИЯ, 2012.
10.
Габитов Т.Х., Абдигалиева Г.К., Исмагамбетова З.Н. Философия культуры: Учебник для студентов вузов и
колледжей. – Алматы: Эверо, 2013
11.
Ғабитов Т.Х., Затов Қ. Қазақ мәдениетінің рухани кеңістігі. - Алматы: Раритет, 2013.
12.
Габитов Т.Х., Муталипов Ж., Кулсариева А. Культурология. - Алматы, Раритет, 2008.
13.
Tursun Gabitov. Actual Problems of Kazakh Culture. Kazakh Culture Challenges. - Монграфия. - Саарбрюкен:
Ламберт. - Publishing, 2016.
14.
Древние цивилизации. - М., 2009.
15.
Жолдубаева А.К. Культурология: практикум. - Алматы: Казну им.аль-Фараби, 2014.
16.
История культурологии под ред. Огурцова А.П. - М., Гардарики, 2006.
17.
Каиржанова А. Palaeoturcica. Мир древних тюрков. – Алматы, 1999.
18.
Карабаева А.Г. Эпистемологические этюды. – Монография. - А., Қазак университеті, 2016.
19.
Кондыбаев С. Введение в казахскую мифологию. – Алматы. 1999.
20.
Курмангалиева Г.К., Нысанбаев А.Н., Соловьева Г.Г., Сейтахметова Л.Н. Наследие аль-Фараби и современная
философия взаимопонимания. – Алматы. 2011.
21.
Малов С.Е. Памятники древнетюркской письменности. – М-Л, 1951.
22.
Маргулан А. Бегазы-дандыбаевская культура Центрального Казахстана. - Алма-Ата, 1979.
23.
Масалимова А.Р. Культура и цивилизация. – А., 2005.
24.
Махмуд аль-Кашгари Диван Лугат ат-Турк / Пер. З.-А.М. Ауэзова. – Алматы, 2005.
25.
Мирзабекова А.Ш. Проблема культурной идентичности в социальной философии. – Монография. – Караганды:
Болашак-Баспа, 2006.
26.
Мир ценностей аль-Фараби и аксиология ХХI века. Книга.2. – Алматы, 2006.
27.
Молдабеков Ж.Ж. Казактану. - Алматы, 2015.
28.
Молтобарова К.И. Мәдениеттану. - А, 2018.
29.
Наследие аль-Фараби и формирование нового интегрального мировоззрения. коллективная монография./ под
общ.ред. з.к. шаукенова. – алматы: ифпр кн рк, 2012.
30.
Никонов А.Ю. Алутун билиг. Тенгрианство. – Алматы. 2000.
252
31.
Нуржанов Б.Г., Ержанова А.М. Культурология. - Алматы, 2011.
32.
Нуржанов Б.Г. Модерн. Постмодерн. Культура. – Алматы, 2012.
33.
Раев Д.С. Влияние тюркской цивилизации на средневековую европейскую культуру//Известия КаУМОиМЯ
имени Абылай хана, №4 (26), 2016. (с.13-21).
34.
Раев Д.С. Тенгрианство как религиозно-духовное мировоззрение тюрков-кочевников//«Тенгрянство и наследие
народов Евразии: истоки и современность»: сборник статей ҮІ-й Межд. науч.-прак. конф. (14-16 июня 2017 г., Астана,
Казахстан) 1-ое изд., стер. –Астана: ТОО Мастер По, -2017. -495 с. (323-327 бб.).
35.
Раев Д.С. Қазақтың шешендік өнері: философиялық пайымдау. –Алматы: Ценные бумаги. –2001. –228 б.
36.
Сарсенбаева З.Н. Этнос и ценности. – 2-е изд. перераб. и доп. – Алматы: Институт философии, политологии и
религиоведения КН МОНРК, 2018.
37.
Старр С.Ф. Утраченное Просвещение: Золотой век Центральной Азии от арабского завоевания до времен
Тамерлана. – М.: Альпина Паблишер, 2017.
38.
Стеблева И.В. Поэзия тюрков VI-VIII веков. – М, 1965.
39.
Полная энциклопедия живописи. – М., Астрель, 2009.
40.
Шәлекенов У.Х. Қазақ өркениеті – Алматы; Қазақ университеті, 2009.
Қосымша:
1.
Акимбеков С.М. История степей: феномен государства Чингисхана в истории Евразии. – Алматы: ТОО «Институт
Азиатских исследований». 2-е издание, исправленное и дополненное, 2016.
2.
Акимушкин О.Ф. Средневековый Иран: культура, история, филология. – СПб, 2004.
3.
Акишев К.А. Искусство и мифология саков. - А., 1984.
4.
Байпаков К.М. Средневековые города Казахстана на Великом Шелковом пути. – Алматы, 1998.
5.
Барманкулов М. Хрустальные мечты тюрков о квадронации. – Алмат, 1998.
6.
Бичурин Н.Я. (Иакинф). Средняя Азия и Восточный Туркестан. – Алматы, 1997.
7.
Ганиев Р.Т. Восточно-тюркское государство в VI - VIII вв. - Екатеринбург: Издательство Уральского
университета, 2006.
8.
Геродот История. В 9 кн. Кн.4. – М., 1999.
9.
Гумилев Л.Н. Ритмы Евразии: Эпоха и цивилизации. - М., 1993.
10.
Гумилев Л.Н. Древние тюрки. – М., 2008.
253
11.
Грушевицкая Т.Г. Культурология: учеб. пособие /Т.Г.Грушевицкая, А.П.Садохин. – М.: Альфа-М: ИНФРА-М,
2015.
12.
Данильян О.Г. Культурология: учебник /О.Г.Данильян, В.М.Тараненко. – 2-е изд. – М.: ИНФРА-М, 2014.
13.
Даукеева С. Философия музыки Абу Насра Мухаммада аль-Фараби. – А., 2002.
14.
Делез Ж. Кино. – М.: Ад Маргинем, 2004.
15.
Закон о культуре. - А., 2000.
16.
Ибраев Ш. Поэтика огузского героического эпоса. – Алматы, 1997.
17.
Касымжанов А.Х. Стелы Кошо-Цайдама. – А.: ТОО «Компания Printing Systems», 1998.
18.
Касымжанов А.Х. Пространство и время великих традиций. - А., 2001.
19.
Кастельс М. Галактика. Интернет. – Екатеринбург: У-Фактория, 2004.
20.
Кляшторный С.Г., Султанов Т.И., Казахстан. Летопись трех тысячелетий. – Алама-Ата, 1992.
21.
Кляшторный С.Г. Памятники древнетюркской письменности и этнокультурная история Центральной Азии. –
СПб, 2006.
22.
Кляшторный С.Г. Древние рунические надписи. – М., 1964.
23.
Крадин Н.Н., Скрынникова Т.Д. Империя Чингис-хана. - М.: Восточная литература, 2006.
24.
Крадин Н.Н. Кочевники Евразии. - Алматы: Дайк-Пресс, 2007.
25.
Культурология. Антология. Т. 1-4. - М., 2012.
26.
Культурология: учеб. / под ред. А.С.Мамонтова. – 2-е изд., испр. и доп. – М.: Изд-во Юрайт, 2016.
27.
Культурология: учебник /под научн. ред. Г.Д.Драча. – 2-е изд., стер. – М.: КНОРУС, 2014.
28.
Луман Н. Реальность массмедиа. – М.: Праксис, 2005.
29.
Лукиан из Самосаты. Избранная поэзия. – М., 1991.
30.
Маклюэн Г.М. Галактика Гутенберга. Становление человека читающего. – М.: Академический проект, 2005.
31.
Melikoff I. Ahmad Yesevi and Turkic Popular Islam, Electronic Journal of Oriental Studies - 2003. №6, № 8.
32.
Молдабеков Ж.Ж. Интеллектуальная нация. Стратегический курс и культурно-национальные факторы
становления. – А.: КазНУ им. аль-Фараби, 2015.
33.
Мутанов Г.М., Таджикова К.Х., Хасанов М.Ш., Нурышева Г.Ж., Курмангалиева Г.К., Сейтахметова Н.Л.,
Сыргакбаева А.С., Джаамбаева Б.А. / под общ.ред. Г.М. Мутанова. Аль-Фараби и современность: учебное пособие -
Алматы: казак университеті, 2014. – 223 с.
254
34.
Нурышева Г. Ж.,Сыргакбаева А.С., Хасанов М.Ш., Джаамбаева Б.А., Мутанов Г.М., Сейтахметова Н.Л. Әл-
Фараби және қазіргі заман - А., Қазақ университеті ", 2014г.
35.
Орынбеков М.С. Предфилософия протоказахов. - Алма-Ата, 1994.
36.
Отенияз Самат Атилла. – Алматы, 2000.
37.
Раевский Д.С. Модель мира скифской культуры. – М., 1985.
38.
Раев Д.С. Қазақ шешендігі адамның рухани болмысы хақында//Адам әлемі. Философиялық және қоғамдық-
гуманитарлық журнал. №4 (58), 2013. (75-82 бб.).
39.
Раев Д.С. Тюркское влияние на Европейсую культуру в эпоху раннего средневековья//Научный журнал «Austria
Science», №8 2017. (20-23 с.).
40.
Раев Д.С. Қазақ шешендігі адамның рухани болмысы хақында//Адам әлемі. Философиялық және қоғамдық-
гуманитарлық журнал. №4 (58), 2013. (75-82 бб.).
41.
Разлогов К.Э. Мировое кино. История искусства экрана. – М.: ЭКСМО, 2011.
42.
Рахманалиев Р. Империя тюрков. История великой цивилизации / науч.ред. Н.Н. Цовма. – М.: РИПОЛ классик,
2017.
43.
Сарткожа-улы К. Гуннское письмо // Алем. Альманах. Вып.1. – Алма-Ата, 1991.
44.
Сегизбаев О.А. История казахской философии: от первых архаичных представлений древних до философии
развитых форм первой половины ХХ столетия: Учебник для вузов. Алматы: Гылым, 2001.
45.
Сыргакбаева А.С. Некоторые особенности урбанизма в Казахстане/ ҚазҰУ хабаршысы. Серия: Философия,
политология, культурология сериясы . - Алматы., 2010г. N 1, с. 87-91.
46.
Стеблева И.В. Жизнь и литература доисламских тюрков: историко-кульутрный контекст древнетюркской
литературы. – М.: Вост. лит.,2007.
47.
Тер-Минасова С. Тіл және мәдениетаралық коммуникация»./ пер на каз.яз. – А, 2018.
48.
Фромкин В., Роберт Родман, Нина Хайамс Тіл біліміне кіріспе /пер. На каз.яз.». - А.,2017.-
49.
Ли Энн Гек, Гайс Рип Медиа «Этика жас мамандардың тәжірбиесінен» / пер. На каз.яз. – А., 2017.
50.
Хантингтон С. Столкновение цивилизаций. // Геополитика: Антология, - М., 2006.
51.
Шваб Клаус Мартин «Төртінші индустриалық революция» / пер на каз.яз. – А., 2017.
255
Психология
№
Пәннің мазмұны
Семинар
(практикалық)
сабақтар
тақырыптары
Білім
алушылардың
өзіндік
жұмыстарының
тақырыптары
Сағатт
ар
саны
Психологиядағы ұлттық сананы қалыптастыру контекстіндегі тұлға
1 апта: Психологияға кіріспе
1
Психология ғылым ретінде. Адам туралы ғылымдар
жүйесіндегі психологияның орны және міндеттері. Заманауи
тұлғаның қалыптасуы мен қоғамдық сананы жаңғырту
жағдайындағы психология мен психологиялық білімдердің
мәні. Психологияның әдістері. Психология тиімді өмір
сүруге ықпал ететін ғылым және практика ретінде (бизнес,
спорт, денсаулық сақтау, жарнама психологиясы).
Заманауи
психологияның
салалары
Эссе «Психология
менің
өмірімде
және кәсібімде».
4
2 апта: Мен және менің мотивациям
2
Мотивация және өзіндік мотивация. Мотивациялық
сфераны жалпы ұйымдастыру. Мотивтер және қажеттіліктер.
Мотив түрлері. Жетекші мотив.. Жетістікке жету және
сәтсіздіктен қашу мотивациясы. Мотивацияны зерттеу
әдістері. Тұлғаның мотивациялық профилі. Тұлғаның
мотивациялық сфераның бұзылуымен байланысты еңбек
тиімділігінің төмендеуі.
Еңбек іс-әрекетінің
мотивациясы
Кейс:
«Ұйым
қызметкерлерінің
мотивациясын
жетілдіру»
4
3 апта :Эмоциялар және эмоционалдық интеллект
3
Адам өміріндегі эмоцияның рөлі. Эмоцияны түсіну
және эмпатияға қабілеттілік. Эмоцияны реттеудің әдістері
мен механизмдері: эмоцияларды қайта қарастыру және
эмоцияларды басу. Эмоционалдық интеллект анықтамасы.
Эмоционалдық интеллект когнитивті қабілет пен тұлғаның
Эмоцияның әр түрлі
мәдениеттерде
көрінуі мен сезілуі
Эмоционалдық
интеллектіні
дамыту
бағдарламасын
құру.
4
256
даралық сипаттамасы ретінде. Эмоционалдық интеллект
диагностикасы және дамуы.
4 апта : Адамның ерік қасиеті мен өзін-өзі реттеу психологиясы
4
Психологиядағы
ерік
түсінігі.
Ерікті
актінің
құрылымы. Шешім қабылдау және таңдау мәселесі.. Ерік
және тұлға. Тұлғаның өзін-өзі реттеу психологиясы (стресс-
менеджмент). Стресс түсінігі. Стресс түрлері. Стресстің даму
кезеңдері. Стресстің белгілері. Стресске жауап берудің жеке
стилдері. Стресске тұрақтылық түсінігі.
Тәуелсіз қоғамдағы
тұлғаның
«ерік
бостандығы»
тұжырымдамасы.
Кейс
«Кәсіби
маманның
ерік
қасиеттерінің
дамуы»
4
5 апта: Тұлғаның даралық-типологиялық ерекшеліктері
5
Темперамент, мінез және қабілет.
Темперамент анықтамасы. Жүйке жүйесінің қасиеттері
темпераменттің негізі ретінде. Темпераменттің анықтамасы.
Темперамент типтері: холерик, сангвиник, флегматик,
меланхолик. Темперамент пен мінездің ара қатынасы.
Мінездің анықтамасы. Мінез акцентуациясы және тәрбие.
«Ұлттық мінез» ұғымы. Тұлғаның қабілеті және нышандары.
Тұлғалық ресурстар
ұлттық
сананы
сақтау
мен
дамытудың факторы
ретінде.
Қазіргі студенттің
психологиялық
портретін құру.
4
6 апта: Құндылықтар, қызығушылықтар, нормалар тұлғаның рухани негізі ретінде
6
Әлеуметтік әлемдегі Мен. Мен-концепциясы. Өзін-өзі
таныстыру. Адам өміріндегі құндылықтар. Психологиядағы
құндылық түсінігін зерттеу. Құндылықтар тұлғаның
маңызды психологиялық ресурсы ретінде. Тұлғалық
құндылықтар. Қызығушылық әлеуметтік іс әрекеттің
жетекші мотиві ретінде. Мінез-құлық және нұсқаулар.
Тұлғаның адамгершілік негіздері. Тұлғаның рухани
әлеуметтенуі.
Тұлғаның
дүниетанымы және
ұлттық бірегейлігі.
«Өмір жолы»
жобасын даярлау
4
7 апта: Өмірдің мәні және кәсіби өзін-өзі анықтау психологиясы
257
7
Өмірдің мәні, өмірлік мақсаттар және бағдарламалар.
Кәсіби маманның сенімдері мен бағдарлары. Қазақстанның
заманауи даму кезеңіндегі кәсіби тұлғаның құндылықтары
мен бағдарлары: бәсекеге қабілеттілік, прагматизм, сананың
ашықтығы, ұлттық бірегейлік. Кәсіби өзін-өзі анықтаудағы
жеке құндылықтар мен мағыналар. Кәсiби өсудегі кедергiлер,
оларды болдырмау және жеңу жолдары. Кәсіби сәйкестілік
дағдарысы және эмоциялық қажу синдромы.
Тұлғалық
және
кәсіби
жетістікке
жету психологиясы.
Эссе
«Менің
мансаптық және
кәсіби өсуім»
4
8 апта : Тұлғаның денсаулық психологиясы
8
Психика мен дененің өзара байланысы және өзара
ықпалы. Аурулардың пайда болуы мен денсаулықты
нығайтудың психологиялық факторлары. Психикалық
белсенді заттарды қолдану мен зиянды әдеттер денсаулықты
әлсіріретуші фактор ретінде. Салауатты өмір салты тұлғаның
жетістікке жету негізі ретінде.
Теріс
эмоциялар
және денсаулық.
Кейс
«Кәсіби
денсаулықты
сақтау».
4
Тұлғааралық қарым-қатынас қазақстандық үйлесімді тұлғаның даму факторы ретінде
9 апта: Тұлғаның және топтардың қарым-қатынасы
9
Қарым-қатынас түсінігі. Қарым-қатынастың түрлері,
формалары, қызметтері. Тұлғааралық қарым-қатынас
ғылыми білімнің пәні ретінде. Тұлғааралық қарым-қатынас
сипаттамалары.
Тұлғааралық
коммуникация,
өзара
әрекеттесу, тұлғааралық қабылдау түсініктері. Тұлғааралық,
топаралық және ұлтаралық қарым-қатынас ерекшеліктері.
Қарым-қатынас стильдері. Көшбасшылық және жетекшілік.
Ұлтаралық қарым-
қатынас әлеуметтік-
психологиялық
құбылыс ретінде.
Көшбасшылық пен
жетекшілікке
салыстырмалы
талдау
жасаңыздар.
4
10 апта: Қарым-қатынастың перцептивті жағы
10
Қарым-қатынастың перцептивті жағы – қарым-қатынас
процесіндегі адамдардың бірін-бірі қабылдауы ретінде.
Қарым-қатынастың перцептивті механизмдері: эмпатия,
идентификация, децентрация, аттракция, толеранттылық,
Тұлғааралық
қабылдау әсерлері.
Эссе «Қарым
қатынас
процесінде
4
258
рефлексия, кері байланыс. Тұлғааралық өзара әрекеттесу
кеңістігі. Мен және басқалар.
қоршаған ортаны
қабылдау»
11 апта : Қарым-қатынастың интерактивті жағы
11
Психологиялық әсер етудің мәні. Психологиялық әсер
ету түрлері. Әсер ету механизмдері: жұқтыру, еліктеу,
сендіру. Сендіруді тиімді ету факторлары. Психологиялық
әсер етудің негізгі тәсілдері мен әдістері: демонстрация,
жалған ақпарат тарату, қауесеттерді тарату, қорқыту, БАҚ-
тағы манипуляция.
Тұлға
және
топ
(әлеуметтік-
психологиялық
ықпал ету)
«Әлеуметтік
желілердің
жастардағы
тәуелді мінез-
құлықты
қалыптастыруға
ықпал етуін
талдау»
презентация
дайындау
10!
12 апта: Қарым-қатынастың коммуникативті жағы
12
Қарым-қатынас
ақпарат
алмасу
ретінде.
Коммуникацияның құрылымы, негізгі функциялары және
түрлері. Коммуникациядағы цифрлық технологиялар.
Коммуникацияның вербалды және вербалды емес құралдары.
Коммуникативтік рөлдердің мәні және қажеттілігі.
Коммуникативтік
кедергілер
(кәсіби,
мағыналық,
ұйымдастырушылық, тұлғалық-психологиялық және т.б.).
Коммуникацияның жас ерекшеліктері, әлеуметтік-мәдени
және гендерлік ерекшеліктері.
Г.Д.Лассуэлл
бойынша заманауи
қоғамдағы
коммуникацияны
талдау.
«Қарым
қатынастағы
психологиялық
кедергілер
және
оларды
жеңу»
кестесін құру.
4
Тиімді тұлғааралық қарым-қатынас технологиялары қоғамдық сананы жаңғырту негізі ретінде
13 апта :Әлеуметтік-психологиялық конфликт түсінігі және құрылымы
13
Әлеуметтік конфликтілердің табиғаты және шығу
себептері.
Психологиялық
конфликтілердің
түрлері.
Конфликтінің
конструктивті
және
деструктивті
функциялары. Конфликтінің даму сатылары. Конфликтінің
Біздің өміріміздегі
конфликтілер.
Толерантты мінез-
құлықты
дамыту
бойынша
4
259
қатысушылары мен жүргізушілері, олардың қажеттіліктері,
мүдделері мен мақсаттары. Конфликтінің кеңістік-уақыттық
шекаралары. Конфликтінің типтік кезеңдері. Конфликтінің
функциялары мен зардаптары.
психологиялық
ұсыныстар әзірлеу.
14 апта :Кәсіби саладағы конфликт жағдайындағы тұлғаның мінез-құлық моделдері
14
Конфликтіні болдырмау технологиясы. Конфликтідегі
рационалды мінез-құлық технологиялары. Конфликтілік
мінез-құлықтар: ынтымақтастық, бәсекелестік, қашу, құтылу,
кооперация стратегиялары. Конфликтілерді шешу көп
сатылы процесс ретінде. Манипуляторлардың типтері.
Негізгі
манипуляциялық
техникалар.
Манипуляция
процесіндегі тұлға. Манипуляция жасырын хабарлама
ретінде. Келіссөздер - конфликтіні шешудің тәсілі ретінде.
Еңбек ұжымындағы
конфликтіні
реттеудің
механизмдері және
тәсілдері.
Конфликтілік
жағдайда
басым
көрінетін
мінез-
құлық
типін
анықтау бойынша
өзін-өзі
диагностикалау
4
15 апта : Тиімді коммуникацияның техникалары мен тәсілдері
15
Тиімді коммуникация ұғымы. Тиімді коммуникация
технологиялары және қағидалары, ережелері, дағдылары,
тәсілдері. Тиімді коммуникацияның шарттары. Әлеуметтік
интеллект. Коммуникациядағы имидж және өзіндік ұсыну.
Имидж қалыптастырудың технологиялары. Сыртқы келбет
имидждің бір бөлігі ретінде. Белсенді тыңдау техникалары.
Келіссөз процесінің технологиясы.
Тиімді
коммуникация мен
тұлғаның бәсекеге
қабілеттілігінің
өзара байланысы
«Тиімді
коммуникация»
тренинг
бағдарламасын
даярлау.
4
Ескерту: 1 академиялық кредит - 30 академиялық сағат
Барлығы: 2 академиялық кредит -60 академиялық сағат
Әдебиеттер:
Негізгі:
1.
Назарбаев Н.А. На пороге ХХI века. – Астана, 2016.
2.
Назарбаев Н.А. «Взгляд в будущее: модернизация общественного сознания». – Астана, АКОРДА, 2017 /
http://www.akorda.kz/ru.
260
3.
Назарбаев Н.А. Взгляд в будущее. – Астана, 2017.
4.
Аронсон Э. Көпке ұмтылған жалғыз [Мәтін] = The Social Animal: әлеуметтік психологияға кіріспе: [оқулық] / Э.
Аронсон ; ауд. Д. Д. Дүйсенбеков [және т. б.]. - 11-бас. - Астана: "Ұлттық аударма бюросы" қоғамдық қоры, 2018. - 407,
[2] б. - (Рухани жаңғыру).
5.
Годфруа Ж. Что такое психология. Том 1. – М.: Мир, 2005 г. – 496 с.
6.
Годфруа Ж. Что такое психология. Том 2. – М.: Мир, 2005 г. – 276 с.
7.
Даниел Гоулман. Эмоциональный интеллект. Почему он может значить больше, чем IQ. Изд-во Манн, Иванов и
Фербер: 2018. -560 с.
8.
Джакупов С.М. Введение в общую психологию. – А.: Қазақ университеті, 2014
9.
Ильин Е.П. Психология общения и межличностных отношений. - СПб.: Питер, 2009. - 576 с. ил. - (Серия
«Мастера психологии»).
10.
Майерс Д. Әлеуметтік психология [Мәтін] = Social Psychology: [оқулық] / Д. Г. Майерс, Ж. М. Туенж ; ауд. Г. Қ.
Айқынбаева [және т.б.]. - 12-бас. - Астана : "Ұлттық аударма бюросы" ҚҚ, 2018. - 559, [1] б.: сур. - (Рухани жаңғыру).
11.
Майерс Д. Психология / пер. с англ. И.А. Карпиков, В.А. Старовойтова. – 4-е изд. - Минск: «Попурри», 2009. –
848 с.
12.
Психология индивидуальных различий / Под ред. Ю.Б. Гиппенрейтер, В.Я. Романова. – 3-е изд., перераб. и доп. –
М.: АСТ: Астрель, 2008. – 720 с.
13.
Руденко А.М. Психология в схемах и таблицах: учебное пособие. – М: Феникс, 2016. – 379 с.
14.
Шульц Д. Қазіргі психология тарихы [Мәтін] = A History оf Modern Psychology : [монография] / Д. Шульц, С. Э.
Шульц ; ауд. Б. Қ. Ақын [және т.б.]. - 11-бас. - Астана : "Ұлттық аударма бюросы" ҚҚ, 2018. – 447 [1] б.: сур. - (Рухани
жаңғыру).
Қосымша:
1.
Анцупов А.Я, Шипилов А.И. -Конфликтология .- Москва: Юрайт, 2017.
2.
Арбузова Е. Н., Анисимов А. И., Шатрова О. В. Практикум по психологии общения. 2008 – 272 с.
3.
Виноградова, С. М. Психология массовой коммуникации: учебник / С. М. Виноградова, Г. С. Мельник. – Москва:
Юрайт, 2014. – 512 с.
4.
Гарнер А., Пиз А. Язык разговора. Издательство: «Эксмо-Пресс» 2006 г. – 224 с
5.
Гришина Н.В. Психология конфликта. СПб.: Питер, 2008. — 464 с. ил. — (Серия «Мастера психологии»).
261
6.
Ефимова Н.С. Социальная психология. – Москва: Юрайт, 2017.
7.
Ильин Е.П. Психология творчества, креативности, одаренности. – СПб.: Питер, 2011. – 448 с.
8.
Маклаков А.Г. Общая психология. Учебник для вузов. Москва: Юрайт, 2018.
9.
Маслоу А. Мотивация и личность. — СПб.: Питер, 2008. – 352 с.
10.
Наумов В.В. Гридасов М.А. Психология карьерного роста. Изд-во МСШ: 2009- 320 с.
11.
Солсо Р.Л. Когнитивная психология. – пер. с англ. –М. «Тривола», М. «Либерия». 2002. – 600 с.
12.
Э. Берн Игры, в которые играют люди. Люди, которые играют в игры. 2016 – 576 с.
13.
Балинт М. Базисный дефект. М.: Когито-Центр, 2002. 256 с.
14.
Кохут Х. Анализ самости. Системный подход к лечению нарциссических нарушений личности. М.: Когито-Центр.
2003. 368 с.
15.
Фрейд А. Эго и механизмы защиты // Теория и практика детского психоанализа. Пер. с англ. И нем. / М.: ООО
Апрель Пресс, ЗАО Изд-во ЭКСМО-Пресс, 1999. С. 115-244.
16.
Шмидбауэр В. Вытеснение и другие защитные механизмы // Энциклопедия глубинной психологии. Т.1. - М.: ЗАО
МГ Менеджмент, 1998. С. 289-295.
17.
Выготский Л.С. Проблема воли и ее развитие в детском возрасте // Собр. соч. в 6 т. Т. 2. М.: Педагогика, 1982. С.
454-465.
Интернет-ресурстар:
1.
http://www.akorda.kz
2.
http://azps.ru/
3.
http://psychology.net.ru/articles
4.
http://www.psychology-online.net/
5.
http://psynet.narod.ru/main.htm
6.
http://psyfactor.org/
Ескерту: 1 академиялық кредит = 30 академиялық сағат
Барлығы: 8 академиялық кредит -240 академиялық сағат
Достарыңызбен бөлісу: |