Жеке тәжірибе тақырыптарына айтылым.
Ес бойынша балалар
әңгімелерің басқа категориясы
–
баланың жеке (тұлғалық) тәжірибесінен.
Балалар педагогтың тапсырмасына сәйкес келетін
өздерінің әсерлерін дербес
таңдау қажет.
Сипатталатын зат немесе оқиға тыңдаушыларға белгіссіз
болғандықтан, оныл түсінікті, толық әңгімелеуі қажет. Педагог алдағы
әңгіменің толық мазмұнын білмейтіндіктен, жауапты толықтыра және
түзете алмайтындықтан, оны басқаруда қиындық туындайды. Тәрбиеші үшін
бұндай әңгімелер
–
баланың қызығушылықтарының, көріністерінің
көрсеткіші.
Жыл басында жоғары топта балаларға әңгімелеу үшін жеке фактілер
ұсынуға болады: бала үйде ойнайтын сүйікті ойыншығын еске түсіру және
сипаттау, өзінің үй жануары жөнінде, өзі тұратын бөлме немесе пәтер
туралы айту. Уақыт өте келе тақырыптар өзгереді: қандай да бір оқиғаны
(туған күн қалай өтті немесе ең қызықты демалыс күні), сүйікті кітабын
сипаттау.
Мектепалды даярлық
тобында этикалық сипаттағы тақырыптар
пайдалы: «Менің досым», «Өзім үйренсем
–
өзгені де үйретемін»,
«Балаларға қалай көмектесеміз», «Менің жолдасымның жақсы қылығы».
Көріп тұрғанымыздай, барлық тақырыптар нақты, белгілі бір сұрақтар
аясына арналады. Дерексіз тақырыптар, мысалы, өмірдегі жағдай, қызықты
саяхат, күлкілі жағдай балалардың есінде қажет байланыстарды
тудырмайды. Ереже бойынша, баланың өмірлік тәжірибесін талдау қажеттігі
ол үшін қиындық тудырады. Жиі осындай тапсырмаларды тек үздің
әңгімелеушілер орындайды. Бірақ олар да тәрбиешінің әңгімесін көшіреді
немесе ашық түрде қиялдайды. Әңгіме тақырыптары балалардың өмірлік
жағдайымен туындауы мүмкін.
Осылайша, жеке тәжірибеден айтылым тәрбиешінің орасан зор көмегін
қажет етеді. Педагог алғашқы сабақтарда әңгіме үлгісін пайдалануы мүмкін.
Оның мазмұнын балалардың әңгімелеріне жақындату үшін, балалық шақ
туралы еске түсіру немесе өзіне таныс баланың әңгімесін айту нысандарын
қолдануға болады.
Достарыңызбен бөлісу: |