Әңгімелесудің аяқталуы уақыты бойынша қысқа, тақырып синтезіне
әкеледі. Әңгімелесудің бұл бөлігі барынша эмоциялы, іс жүзінде әсерлі
болуы мүмкін: үлестірме материалдарды қарау, ойын жаттығуларын
орындау, көркем мәтіндерді
оқу, ән айту т.б
Әңгімелесуді аяқтаудың жақсы
нұсқасы
–
балаларға олардың алдағы бақылауына тілек білдіру.
Оқыту әдістері. Ереже бойынша, әңгімелесуде оқыту тәсілдерінің
толық кешені қолданылады. Осы әдіс көмегімен шешілетін тәрбиелік
–
білім
беру міндеттерінің көптүрлілігімен түсіндіріледі. Айрықша тәсілдердің бір
тобы балалар ойының жұмысын қамтамасыз етеді, толық пайымдау жасауға
көмектеседі; екіншісі нақты сөздің іздеуін, оның еске сақталуын жеңілдетеді
және т.б. Бірақ, әңгімелесу
–
бала тәжірибесін жүйелендіру әдісі
болатындықтан,
сұрақ жетекші тәсіл болып есептеледі. Дәл осы сұрақ ойлау
-
сөйлеу міндетін қояды, ол бар білімге бағыттайды.
Әңгімелесуде объектілер арасында байланыс туралы ой тұжырымын
талап ететін іздеу және мәселелік сипаттағы сұрақтар жетекші рөлге ие: Не
себепті? Неге? Неліктен? Неге
ұқсас? Қалай тануға болады? Қандай жолмен?
Не үшін? Жалпылауды ынталандыратын сұрақтар да маңызды: қала
тұрғындары үшін біздің көшемізде қандай қолайлылық жасалған? Қай
балалар жөнінде олардың дос екендігін айтуға болады? Балабақшада ересек
қызметкелердің тұтас ұжымы жұмыс істейтіндігін енді қалай түсіндіре
аласыз? Мазмұны бойынша тым қарапайым көшірмелі (белгілеу) сұрақтар аз
орын алады: Не? Қайда? Қанша? Қалай аталады? Қандау? және т.б. ереже
бойынша, әңгімелесудің әрбір аяқталған бөлімінде (микротақырып) сұрақтар
келесідей реттілікте орналасады: ең адымен көшірмелі, кейін шағын, бірақ
жаңа материалды түсіну үшін жеткілікті күрделі іздеу сұрақтары және
қорытындыда 1
-
2 жалпылама сұрақ.
Тәрбиешіге сұрақ қоюдың дұрыс әдістемесін есте сақтауы қажет.
Анық, нақты сұрақ асықпай қойылады; логикалық екпін көмегімен мәндік
акценттер қойылады. Бала «ойын жеткізе» алуы, жауап беруге дайын болуы
үшін педагог кідіріс жасайды. Кей кезде ол балалардың біреуіне сұрақтың
қайталауын ұсынады («(«Қайталаймыз,сіздер қазір қандай сұраққа жауап
бересіңдер.Нұсқау берілуі: «Қысқаша жауап беріңдер; нақтылап жауап
беріңдер (бірақ толық жауаппен емес) немесе толықтырылуы мүмкін
«Жолдастарыңа қарағанда, кім қысқаша жауап бере алады (нақтырақ, әсерлі).
Педагог толық жауапты
тудыру үшін балаларға екі
-
үш сұрақтан
құралатын тапсырма немесе
жауап жоспарын ұсынады. Мысалы, тәрбиеші
денсаулық туралы әңгімелесу барысында балаға: «Қолды қалай дұрыс жуу
керек екендігін Аленаға (қуыршаққа) түсіндірші. Ең алдымен не істеу керек,
содан соң және не үшін солай істейді?» деп айтады.
Мектеп жасына дейінгі балалардың білімін кеңейту және нақтылау, есі
мен эмоциясын белсендіру міндеттерін шешу үшін келесі тәсілдер
қолданылады:
–
тәрбиешінің түсіндіруі және айтуы;
–
көркем шығармаларды оқу (немесе үзінділерін);
–
көрнекі материалдар көрсету;
–
ойын тәсілдері;
–
сөздік ойындар немесе жаттығулар;
–
ойын кейіпкерін тарту немесе ойын жағдайын жасау.