Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
Павлодар облысының Білім беру басқармасы
Красноармейка аграрлық-техникалық колледжі
Жалпы білім беру пәндерінің пәндік циклдік комиссиясы
қазақ тілі
Мал дәрігерлігі мамандығы бойынша дуалды оқу және сырттай бөлімінде білім алатын оқушыларға арналған бақылау жұмысына әдістемелік нұсқау
Красноармейка, 2013
Кіріспе
Қазақ тілі – Қазақстан Республикасының мемлекеттік тілі және Қазақстаннан тыс тұратын қазақтардың ана тілі.
Жоғары оқу орнында қазақ тілін оқытудың басты мақсаты - студенттердің орыс тілді мектептерде қазақ тілінен алған білімдерін жетілдіру. Мал дәрігерлігі ғылымы бойынша берілген мәтіндерді түсініп, түсінгенін өзіндік ой қорытындысымен баяндап бере алу, және ауызекі сөйлеу дағдыларын қалыптастыру, қазақ тілін тәжірибелік тұрғыдан меңгеру – бүгінгі күннің басты талабы болып отыр. Жұмыс барысындағы іс-қағаздарын, кеңселік құжаттарды мемлекеттік тілде рәсімдей білудің негізі де осы қазақ тілінің грамматикалық құрылымын жетік білуді талап етеді, әрі бұл – кез-келген маманның жоғары біліктілігін көрсетеді.
Қазақ тілі пәнін дуалды және сырттай оқитын оқушыларға оқытудың негізгі мақсат-міндеттері:
- белгілі бір тақырып көлемінде, сол сияқты мамандыққа қатысты тақырып көлемінде сөйлесу, әңгімелеу және мазмұндау дағдыларын қалыптастыру;
берілген мәтінді өз бетімен оқып, қысқаша аннотация жазуға дағдыландыру;
мамандыққа қатысты мәлеметтерді жинақтап, сөздіктің көмегімен құрастыру, мәтін құру;
белгілі тақырып көлемінде сұхбат құру, сұрақ қоя білу, берілген сұраққа толық жауап қайтара білу дағдыларын қалыптастыру;
Жоғарыда аталған мақсат-міндеттерге жету үшін алғашқы сабақтан бастап оқушылардан өздігімен жұмыс жасау талап етіледі.
Берілген әдістемелік нұсқаудағы тіл ұстартуға арналған мәтіндер қазақ тілі арқылы қазақ халықының әдебиеті, мәдениеті және эстетикалық талғамы жөнінде тағылым беруді мақсат етеді.
Бақылау жұмысы грамматикалық тапсырмалар және мәтінмен жұмыстан тұрады. Бақылау жұмысын орындау үшін оқушылардың қазақ тіл білімінің фонетика, лексика және грамматика бөлімдерінен базалық білімі болуы қажет.
1 Бақылау жұмысы
1.1 Қазақ тілінің фонетика, лексика және грамматика бөлімдерінен теориялық білім береді
1.2 Оқушыны белсенді түрде өздік жұмысын жасауға
жігерлендіреді, деректермен ғылыми тұрғыда жұмыс істеуге бағыттайды
Қойылған сұрақтарға шығармашылық тұрғыда жауап іздеуге
дағдыландырады.
1.4 Бақылау жұмысы білімін бақылайтын нысан және есеп берудің бір түрі.
1.2 Бақылау жұмысының тақырыптарын таңдау реті
1.2.1 Бақылау жұмысының орындалуы колледждің оқу жұмыс жоспарымен айқындалады
1.2.2 Жұмыстың негізгі тақырыптары оқытушыларымен әзірленеді
1.2.3 Табысталған жұмыстар тексергеннен кейін сынақтан өтеді
1.2.4 Оқушы тізбеден өз нұсқасын таңдап алады (сынақ кітапшасының тіркеу нөмірінің соңғы саны). Сонымен қатар басқа да нұсқалар ұсынылады.
1.3 Жұмыстың орындалуы және мазмұны
1.3.1 Жұмысты бастамас бұрын, ұсынылған әдебиеттер тізімімен танысады;
1.3.2 Үйлесімділік сілтемелерсіз түрлі әдебиеттен ақпаратты алып, пайдалануға болмайды;
1.3.3 Жұмыс зерттеулік нысанда болу керек, оқушы ғылыми-зерттеу жұмысын жүргізуге дағдыланады және шығармашылық талдау жасауға машықтанады;
1.4 Жұмыстың ресімделуі:
- бірінші беті (Қосымша А);
- библиографиялық сипаттама;
- сөзді және сөз тіркесін қысқартуға болмайды;
- бақылау жұмысының беттері нөмірленіп, түптелген болуы керек.
2 Жұмыстың құрылымы, көлемі және ресімделуі
2.1 Тапсырма компьютерде басылу немесе оқушы дәптеріне жазылуы керек. Тапсырма компьютерде басылса, А-4 (210х297) форматты ақ қағаздың бір жақ бетінде болуы тиіс
2.2 Беттер рамкамен ресімделмейді
2.3 Беттің төрт жағына да жол қалтыру керек. Жолдардың мөлшері: сол жағы - 30мм; оң жағы - 10мм; үстіңгі жағы - 20мм; астыңғы жағы - 20мм. Кәріп KZ Times New Roman, А-4 форматы, № 12-14
2.4 Бірнеше бетке басылатын мәтіннің титулдық бірінші беті ешқашан нөмірленбейді, бірақ саналады; беттер араб цифрлармен нөмірленеді; беттердің рет сандары құжаттың жоғарғы жағына ортаға шамамен жоғарыдан 10 мм түсіріліп қойылады
2.5 Жұмыстың соңында қолданылған әдебиет тізімі беріледі
2.6 Жұмыс өте ұқыпты, таза орындалуы керек
3 Жұмысты тапсыру және қорғау
3.1 Тапсырылған бақылау жұмыстары бөлім меңгерушісімен тіркеуге алынады
Оқытушы жұмысты оқып, бекітеді
Егер бақылау жұмысы дұрыс орындалмаса, қатесін жою үшін, ол оқушыға қайтарылып беріледі
Тексерілген бақылау жұмысын алғаннан кейін ескертпе-лермен мұқият танысып шығып, оларға талдау жасау керек
Жұмыстың қорғауы сабақта немесе әңгімелесу түрінде өтеді
3.6 Қорғау қорытындысы бойынша баға қойылып, сынақ кітап-шасына жазылады
Бақылау жұмысын орындау кезінде төмендегі нұсқаулар басшылыққа алынады:
1) мәтін аудару
Қазақ тіліне белгілі бір мәтін аудару кезінде ескеретін ең басты мәселе, бұл сөйлемдегі тірек сөз баяндауыш екені, әрі ол көбінесе етістіктен жасалатыны. Сөйлем ішіндегі басқа да сөз таптарына (зат есім, есімдік, үстеу, т.б.) сұрақ осы етістіктен қойылады. Ал зат есімнен қойылатын сұрақ сол зат есімнің алдыннан келіп, онымен тікелей байланысқа түсетін сөз таптарына қойылады. Олар көбінесе сын есімнен, сан есімнен, ілік септігіндегі зат есімнен жасалған анықтауыштар болады. Сөйлем ішіндегі зат есімнің мұндай шектеулі мүмкіндігі барлық назарды етістіктен жасалған баяндауышқа аударуға итермелейді. Себебі етістіктен жасалған баяндауыш жіктік жалғаулары арқылы іс-әрекеттің субъектісін көрсетсе, шақ жұрнақтары арқылы әрекеттің болған мезгілін көрсете алады. Мұнда ең бастысы сұрақты дұрыс қою арқылы сөз табы мен сөйлемнің синтаксистік мәнін анықтау қажет;
2) грамматикалық тапсырмаларды орындау
Грамматикалық тапсырмалар қазақ тілінің синтаксис бөлімін меңгеру үшін берілген.
4 Бақылау жұмысының үлгілері
1 нұсқа
Достарыңызбен бөлісу: |