Патопсихология саласындағы негізгі мәселелердың бірі танымдық процесстердің бұзылуын зерттеу
Тірек сөздер:
Лекция 20 Патопсихология тарихы психиатрия неврология және тәжірибелік психологияның дамуымен байланысты.
ХIХ ғасырдың соңында психология оймен даму сипатын бірте- бірте жоғалта бастады, оны зерттеуге жаратылыстану әдістері енгізілді. В. Вунд және оның шәкірттерінің тәжірибелік әдістері психияторлық емхана – Крепшин Э (1879) емханасына , францияның Сальпетриер (1890) қаласындағы ірі психиаторлық емханаға енгізілді, онда лабароториялар Ресейдің психиаторлық емханаларында да ашылды Қазан қаласындағы В.М. Бехтерев лабораториясы (1885), Мәскеудегі С.С. Корсаков (1886), сосын Юрьевтегі В.Ф Ччжа лабороториясы, Киев қаласындағы И.А Сикорский лабораториясы және т.б.
Біздің ғасыр қарсаңында кейбір ғалымдар психология ғылымының жаңа саласының пайда болатындығы туралы айтқан болатын. В.М. Бехтерев былай деп жазады: Ауру төсегінің жанында психикалық бұзылулардың айтарлықтай дәрежеде клиникалық зерттеуге міндетті, психиатрияның жаңа табыстары патологиялық психология деген атпен танымал білімнің ерекше бөліміне қызмет етті, ол өте көптеген психологиялық мәселелерді шешуге алып келді, және бұған қатысты болашақта бұдан да көп мәселелерді шешетініне еш күмәнсіз сенуге болады.
Психиканың бұзылуы табиғат тәжірибесі ретінде қарастырлады, оның үстіне көп бөлікті қамтитын күрделі психологиялық құбылыстардың, тәжірибелік психологның тәсілі болған жоқ . « Ауру талдаудың жіңішке қаруына айналады , - деп жазды Р.Рибо – ол біз үшін, ешқандай жолмен жүзеге асыруға болмайтын тәжірибелер жасайды(жинайды).
Алғашқылардың бірі болып, патопсихология бойынша қорытындыланған жұмыстарының бірін « Психопотологияны психологияға қолдануда» атты еңбекте – швейцар психиатры Г. Штерринг былай деп жазды, шынайы өмірдің сол немесе басқа құрама элементінің ауру нәтижесінде өзгеруі, оның қандай құбылыстарға қатысатынын және құрамына кіретін құбылыс үшін қандай мәні бар екендігін бөлуге мүмкіндік береді. Патологиялық материя жалпы психологиядағы жаңа мәселелерді белгілеуге септігін тигізеді, оның дамуына әсер еткенше. Одан басқа, патологиялық құбылыстар психологиялық теорияларды бағалаудың өлшемі болып табылады.
Біздің ғасырымыздың 20 – жылдарында медициналық психология бойынша танымал шет ел психиаторларының еңбектері пайда болды. Э. Кречиердің «медициналық психологиясы» және П. Жаненің «Медициналық психологиясы» онда автор психотерапия мәселелеріне тоқталды. Отандық патопсихологияның дамуы мықты табиғи – ғылыми дәстүрлердің болуымен ерекшеленеді. И.М Сеченов психология мен психиатрияның бір – біріне жақындауына үлкен мән берді. М. А. Волковаға 1876 жылы жазған хатында өзінің «Аққу әні» деп аталған медициналық психологияны жасауға кіріскенін атап өтті. Ол психология туралы былай деп жазды « Ғылым бұл психология негізі болуы мүмкін , бәрібір физиология ретінде дене патология негізінде жатыр.
Патопсихологиялық эксперименттің диагностикасы сапалы көрсеткіштерге арналған нәтижелерді зерттеу және талдау тәртібі бойынша дәстүрлі сынақ әдістерінен ерекше және ерекшеленеді. Бұл жағдайда техниканың ынталандырушы материалы классикалық болуы мүмкін.Патопсихологиялық зерттеулер хаттамасын талдау белгілі бір дағдыларды және қабілеттерді талап ететін арнайы технологияны қамтиды. Науқастардың психикасы зерттеу бағытталған тәжірибелік әдістерін құрылысына негізгі принципі, білу үшін жеке тұлға орындаған психикалық қызметінің модельдеу, жұмыс, қарым-қатынас принципі болып табылады. Моделдеу іс-қимыл адам, сондай-ақ ірі психикалық актілер бөлді және бірнеше ерекше, жасанды жағдайларда бұл іс-әрекеттердің орындалуын ұйымдастырады іс жүзінде көрініс, осындай модельдерді өте түрлі сапасы мен саны: сондықтан мұнда синтез және талдау мен объектілері арасындағы түрлі қатынастар орнату, бөлімшесі, аралас және .Ең практикалық эксперименттер, олар «есте» нақты жұмыс орындарын Акциялар практикалық бірқатар міндеттерді орындау үшін тақырыпты ұсынады, бұл, содан кейін өте дәл адамдар әрекет, және дұрыс болса, қандай түрі және қандай осы қателерді себеп болатын жолы, жазылған.Сондықтан патопсихология – соматикалық және психикалық аурудың нәтижесінде жеке тұлғаның психикалық қызметінің өзгерістер зерттейді психология филиалы болып табылады.Оның деректері психопатология мен психологияның түрлі салалары үшін практикалық және теориялық маңызға ие. Заманауи психологияда патопсихологияда терминологияны және терминдердің дұрыс қолданылмауы. Осыған байланысты, мәселе «патопсихология» және ұғымдардың делимитациялау туралы туындайды «психопатологиялық.» Патопсихология психологиялық емес, медициналық пән деп есптеледі.