«Еңбекке баулу» оқу пәні мазмұнының вариативті бөлігі бастауыш білім берудің Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты шеңберінде дайындалған қосымша оқу бағдарламаларын іске асыруға бағытталған. Көркемдік білім мазмұнындағы кескіндеме, мүсіндеу, керамика, көркем кестелеу, тоқу, құрастыру және заманауи көркемдік материалдармен жұмыс жасау технологиясын тереңірек оқытып, үйрету үшін және «Мәдени мұра» мемлекеттік бағдарламасын іске асыру үшін төмендегідей қосымша сабақтарды ұсынуға болады:
3 сыныпта: «Әсемдік әлемінде», «Дизайн», «Мемлекеттік рәміздер
3 СЫНЫП
(барлығы 68 сағат, аптасына 2 сағат)
Техникалық еңбек (32 сағат)
Қағаз, қатырмақағазбен жұмыс (8 сағат)
Техникалық мәліметтер. Қағаз бен қатырмақағаздың қолданылуы ерекшеліктері. Графика туралы қысқаша түсінік. Сызықтың түрлері. Ою-өрнек элементтерін дұрыс орналастыру. Ою-өрнектердің түстерінің үйлесімділігі. Қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау және тазалық-гигиеналық талаптарды орындау.
Жұмыста қолданылатын әдістер. Жоспар бойынша жұмыс жасау. Қағаз, қатырмақағазды өлшеу, сызу, белгілеу, қию, желімдеу, жапсыру.
Шамамен берілетін тапсырмалар. Жасайтын бұйымдар: қақпақты қорап (ою-өрнекпен әшекейленген), кітапқа салатын қыстырғыш, папье-маше, жеміс-жидектер, үй жиһаздары, бас киімдер, папкалар.
Тоқыма материалдармен жұмыс (8 сағат)
Техникалық мәліметтер. Мақта мен кендірден жасалатын бұйымдардың ерекшеліктері (тігу, кестелеу, шашақтау). Әртүрлі маталар, олардың қолданылуы. Қолмен тігу. Жіп түрлері (жуан, жіңішке, түрлі-түсті). Әр түрлі маталардың түстерінің үйлесімділігі, олардың жазықтықта дұрыс орналасуы. Тігін шеберханасына экскурсия. Қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау және тазалық-гигиеналык талаптарды орындау. Жұмыс орнын дайындау.
Жұмыста қолданылатын әдістер. Матаны өлшеу, белгілеу, пішу, қию, желімнің көмегімен жапсыру. Матаны үнемді пайдалану. Ине, оймақты дұрыс пайдалану техникасы. Тігу түрлері және кестелеу.
Шамамен берілетін тапсырмалар. Матаны қиып жапсыру.Жасайтын бұйымдар: жең ұшы, беторамал, ине шаншитын жастықша, қуыршаққа арналған алжапқыш, кітап арасына салатын қыстырғыш. Қол және сәнді тігістерді орындау.
Табиғи материалдармен жұмыс (8 сағат)
Техникалық мәліметтер. Табиғи материалдардың түрлері, ерекшелігі. Жазық және көлемді табиғи материалдар. Шығармашылық тапсырма түрлері. Табиғатқа экскурсия. Кауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау және тазалық-гигиеналық талаптарды орындау, Жұмыс орнын дайындау.
Жұмыста қолданылатын әдістер. Материалдарды желім көмегімен біріктіру. Материалдарды үнемдеп, құралдарды
тиімді пайдалану.
Шамамен берілетін тапсырмалар. Ертегі тақырыбы бойынша композиция құрастыру «Үй жануарлары», «Құстар», «Қысқы көріністер».
Техникалық үлгілеу (4 сағат)
Техникалық мәліметтер. Техникалық және ауыл шаруашылық мамандықтар. Қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау және тазалық-гигиеналық талаптарды орындау. Жұмыс орнын дайындау.
Жұмыста қолданылатын әдістер. Бұйымдарды бірікгіру. «Конструктор» бөлшектерімен жұмыс. Бұйымдарды болт пен шуруп көмегімен біріктіру.
Шамамен берілетін тапсырмалар. Құрастыратын жүмыстар: үй жиһаздары, машиналар, әткеншек, таразы, ауыл шаруашылық техникалары.
Ағаш, сымтемірмен жұмыс (4 сағат)
Техникалық мәліметтер. Ағаш пен сымтемір: түрлері, тұрмыста қолданылуы. Ағаш шеберлері және ағаштан жасалатын бұйымдар. Ағаш шеберханасына экскурсия .Қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау және тазалық-гигиеналық талаптарды орындау. Жұмыс орнын дайындау.
Жұмыста қолданылатын әдістер. Өлшеу, белгілеу, аралау, жону, бетін тегістеу. Қолара, қыларамен жұмыс. Ағаш, сымтемірді үнемдеп, тиімді жұмыс істеу.
Шамамен берілетін тапсырмалар. Жасайтын бұйымдар: нан кесетін тақтайшалар; құстың, жабайы аңдардың, жәндіктердің бейнелері (сымтемір); ыдыс-аяқтар.
Көркем еңбек (28 сағат)
Ұлттық киімдер (8 сағат)
Техникалық мәліметтер. Ұлттық киімдер және олардың түрлері. Қыз балалар мен ұл балалардың бас киімдерінің айырмашылығы. Шаблон бойынша ұлттық киімдерді пішу.
Ою-өрнектің түрлері. Қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау және тазалық-гигиеналық талаптарды орындау. Жұмыс орнын дайындау.
Жұмыста қолданылатын әдістер. Өлшеу, белгілеу, қию біріктіру, желімдеу. Материалды үнемдеп пайдалану.
Шамамен берілетін тапсырмалар. Жасайтын бұйымдар-қамзол, көйлек, бөрік, тақия, шапан, мәсі, кебіс, белдемше етік, кимешек.
Ыдыс-аяқтар (10 сағат)
Техникалық мәліметтер. Ыдыс-аяқ түрлері. Түрлі материалдардан ыдыс-аяқтардың жасалуы. Қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау және тазалық-гигиеналық талаптарды орындау.
Жұмыста қолданылатын әдістер. Өлшеу, белгілеу, қию, желімдеу.
Шамамен берілетін тапсырмалар. Жасайтын бұйымдар: тегене, табақ, кесе, қасық, шәйнек, шөміш, құмған, керсен, шелек, күбі, келі, келісап.
Зергерлік бұйымдар (6 сағат)
Техникалық мәліметтер. Сымтемір, пластмассалардың қасиеттері, түрлері, олардың қолданылуы. Әшекейлік бұйымдар мен ою-өрнектер. Зергерлік бұйымдардың үлгілері. Көрме, зергерлік шеберханаларға экскурсия. Қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау және тазалық-гигиеналық талаптарды орындау. Жұмыс орнын дайындау.
Жұмыста қолданылатын әдістер. Ию, бұрау, бөлу, қию, өрнектеу. Құралдарды тиімді пайдалану.
Шамамен берілетін тапсырмалар. Жасайтын бұйымдар: сырға, сақина, білезік, моншақ, алқа, қапсырма, шолпы (иілгіш сымтемірден жасау).
Ұлттық бұйымдар (4 сағат)
Техникалық мәліметтер. Сәнді-қолданбалы қолөнер. Ұлттық бұйымдар: кілем, сырмақ, тұскиіз, текемет, киіз, алаша. Олардың тұрмыста қолданылуы және түрлері. Ою-өрнек, құрақ түрлері. Бұйымдарды жасаудағы түс үйлесімділіктері. Қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау және тазалық-гигиеналық талаптарды орындау. Жұмыс орнын дайындау.
Жұмыста қолданылатын әдістер. Әр түрлі материалдарды үлгі бойынша: белгілеу, кесу, біріктіру, тігу, желімдеу. Құрақ маталардан композиция құрастыру.
Шамамен берілетін тапсырмалар. Жасайтын бұйымдар:сырмақ, қуыршаққа арналған кілемше, құрақ көрпеше, құрақ жастық, тұскиіз, алаша.
Дизайн (8 сағат)
Түсті қағаз және тоқыма материалдарды пайдаланып бұйымдарды конструкциялау (4 сағат)
Техникалық мәліметтер. Дизайн туралы түсінік. Қағаз, мата және әртүрлі материалдар. Бұйымдарды безендіруде қажетті түс үйлесімдіктері. Сәулет өнері туралы қысқаша түсінік. Қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау және тазалық-гигиеналық талаптарды орындау.
Жұмыста қолданылатын әдістер. Қағаз бен матаны өлшеу, пішу, белгілеу, сызу, қию, желімдеу. Заттардың пропорциясын табу және түс үйлесімдіктерін сақтау.
Шамамен берілетін тапсырмалар. Жасайтын бұйымдар: үй жиһаздары, киіз үйдің интерьері, киім-кешектер, сәукеле, ыдыс-аяқтар, торсық.
Түрлі материалдарды пайдаланып бұйымдарды конструкциялау (4 сағат)
Техникалық мәліметтер. Материалдардың түрлері. Олардың біріктірілу және безендірілу ерекшеліктері. Қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау және тазалық-гигиеналық талаптарды орындау. Жұмыс орнын дайындау.
Жұмыста қолданылатын әдістер. Ию, бүктеу, бұрғылап тесу, біріктіру, құрастыру.
Шамамен берілетін тапсырмалар. Жасайтын бұйымдар: жиһаз, үй мүліктері, шым ши, ыдыс-аяқтар, гүлдер, жабайы андар мен құстар.
Жылына 68 сағат
Аптасына 2 сағат
№
|
Сабақтың мақсаты.
|
Негізгі түсініктер
|
Оқулық
беті
|
Сағат саны
|
Күні
|
қорытынды
|
жоспар бойын
ша
|
нақты
|
|
Техникалық еңбек 32 сағат
|
|
Қағаз,қатырмақағазбен жұмыс 8 сағат
|
|
Оқушылар білуі тиіс
|
Оқушылар қолдана алуы тиіс
|
|
-техникалық мәліметгер;
-жазық бұйымдар.
|
-қағаз, қатырмақағаздан көлемді бұйымдар жасау:
-қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау және тазалық-гигиеналық талаптарды орындау. Жұмыс орнын дайындау.
|
1
|
Қатырмақағазды бүктеу.Орындық
|
Өлшем.Бүктеу.Желімдеу
|
Бет 7 -11
|
|
|
|
|
2
|
Қағаз бен қатырмақағазды қолдану ерекшеліктері. Қатырмақағаздан үстел жасау
|
Өлшеум.Дайындық
|
Бет 11-12
|
|
|
|
|
3
|
Қатырмақағазды қағазбен қаптау.Фотоға рамка жасау
|
Қаптау.сызба.
|
Бет
13- 15
|
|
|
|
|
4
|
Ою мен өрнек элементтерін дұрыс орналастыру.Матамен қаптау
|
Қаптау
|
Бет 1 6- 18
|
|
|
|
|
5
|
Графика туралы түсінік.Дәптер парағынан қорап жасау
|
Сызба.Өлшем.Ұзындығы, ені, биіктігі
|
Бет 86- 87
|
|
|
|
|
6
|
Қатырмақағаздан қорап жасау
|
Сызба.Өлшем.Ұзындығы, ені, биіктігі
|
Бет 87-88
|
|
|
|
|
7
|
Ою мен өрнектердің түс сәйкестігі.Циркульдің көмегімен шеңбер сызу және қию.
|
Циркуль.Шеңбер.Радиус.
Диаметр.
|
Бет 18-20
|
|
|
|
|
8
|
Жұмыр (цилиндр) жасау
|
|
Бет 92-93
|
|
|
|
|
|
Тоқыма материалдарымен жұмыс 8 сағат
|
|
Оқушылар білуі тиіс
|
Оқушылар қолдана алуы тиіс
|
|
-техникалық мәліметтер;
-маталардың түрлері, олардың қолданылуы
|
-жасаңды маталар;
-жұмсақ ойыншықтар жасау технологиясы. Қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау және тазалық-гигиеналық талаптарды орындау;
-жұмыста қолданылатын әдістер;
-өлшеу, белгілеу, қию, түйме қадау, тігу; -материалды үнемдеп пайдалану.
|
1
|
Техникалық мәлімет.Киімді жөндеу әдісі.Ілгіш тігу.
|
|
Бет 66- 68
|
1
|
|
|
|
2
|
Жіптер түрлері.Шыртертпе , ілгек, ілмек тігу
|
Ішкі және сыртқы тігіс
|
Бет 69-70
|
1
|
|
|
|
3
|
Тігіс түрлері. «Крестик( тігісі.Сүлгі.
|
«Крестик» тігісі
|
Бет 70-71
|
1
|
|
|
|
4
|
Жөрме тігіс.Қонжықты әзірлеу
|
Жөрме тігіс
|
Бет 72
|
1
|
|
|
|
5
|
Кестелеу өнері
|
Оң, теріс жақтары
|
Бет 73
|
1
|
|
|
|
6
|
Панно жасау.»Анаға сыйлық»
|
Кестелеу
|
Бет 75
|
1
|
|
|
|
7
|
Мектеп тігін шеберханасына экскурсия.Сөмке тігу.
|
Пішу, өлшеу
|
Бет 76
|
1
|
|
|
|
8
|
Жұмсақ ойыншық әзірлеу.Күшік
|
Пішу
|
Бет 79
|
1
|
|
|
|
|
Табиғи материалдармен жұмыс 8 сағат
|
|
Оқушылар білуі тиіс
|
Оқушылар қолдана алуы тиіс
|
|
-техникалық мәліметтер;
-табиғи материалдардың түрлері.
|
-терек үлпілдегі, ағаш қанатшаларының, сабанның ерекшелігі, қолданылуы;
-қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау және тазалық-гигиеналық талаптарды орыңдау;
-жұмыста қолданылатын әдістер;
-кесу, жону, желімдеу, біріктіру
|
1
|
Қайың ағаш туралы түсінік
|
Тоз
|
Бет 27
|
1
|
|
|
|
2
|
Табиғи материалмен дайындау
|
Жалпақ, көлемді материал
|
Бет 32
|
1
|
|
|
|
3
|
Табиғи материалдардан пішіндер құрастыру
|
|
Бет 33
|
1
|
|
|
|
4
|
Табиғи материалдардан «Құмырадағы гүл» композициясын құрастыру
|
Пропорция
|
Бет 35
|
1
|
|
|
|
5
|
Құс қауырсынымен жұмыс
|
Композиция
|
Бет 41
|
1
|
|
|
|
6
|
Өсімдік дәндерімен безендіру
|
|
|
1
|
|
|
|
7
|
Панно «Гүлден ,Қазақстан»
|
|
Бет 58
|
1
|
|
|
|
8
|
Сабан және шөптерден пішіндер әзірлеу
|
|
Бет 36
|
1
|
|
|
|
|
Техникалық үлгілеу 4 сағат
|
|
Оқушылар білуі тиіс
|
Оқушылар қолдана алуы тиіс
|
|
-техникалық мәліметтер;
-электр жүйелері.
|
-қарапайым шартты схемалар (гальваникалық элементтер, батареялар, электр шамы, электрқондырғылар, электр желісі, олардьі біріктіру);
-қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау;жұмыс орнын дайындау;
-жұмыста қолданылатын әдістер;
-«Конструктор» бөлшектерін жинау;
-қозғалмалы және қозғалмайтын бөлшектерді босату, біріктіру.
|
1
|
Техникалық мәлімет. Конструктор бөлшектерімен танысу.Машина жасау
|
Конструкторлеу
|
Бет 142
|
1
|
|
|
|
2
|
Техникалық және ауыл шаруашылық мамандықтары. Тракторды құрастыру
|
Болт, шеге
|
Бет 143
|
1
|
|
|
|
3
|
Әткеншек құрастыру
|
Қозғалмалы біріктірулер
|
Бет 140
|
1
|
|
|
|
4
|
Ұшақ құрастыру
|
|
Бет 141
|
1
|
|
|
|
|
Ағаш, сымтемірмен жұмыс 4 сағат
|
|
Оқушылар білуі тиіс
|
Оқушылар қолдана алуы тиіс
|
|
-техникалық мәліметтер;
-ағаш және иілгіш сымтемір: түрлері және олардың қолданылуы.
|
-қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау және тазалық-гигиеналық талаптарды орындау;
-жұмыс орнын дайындау;
-жұмыста қолданылатын әдістер: Аралау, кесу, бөлу, желімдеу, біріктіру.
|
1
|
Техникалық мәлімет.Ағаш жаңқасы «Қораз»
|
Ағаш ұнтағы
|
Бет 101
|
|
|
|
|
2
|
Зімпара әзірлеу. Нан кесетін тақтайша
|
|
Бет 99
|
|
|
|
|
3
|
Сымтемір түрлері.Сымтемірмен жұмыс.
|
|
Бет 134
|
|
|
|
|
4
|
Бетперде жасау
|
Шаблон.Дизаин
|
Бет 65
|
|
|
|
|
|
Көркем еңбек 26 сағат
Ұлттық киімдер (12 сағат)
|
|
Оқушылар білуі тиіс
|
Оқушылар қолдана алуы тиіс
|
|
-техникалық мәліметтер;
-ұлттық киім түрлері, оларды безендіру
|
-әртүрлі материалдардан (қағаздан, матадан) ұлттық киімдердің үлгілерін пішу, тігу, безендіру;
-қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау және тазалық-гигиеналық талаптарды орындау;
-жұмыс орнын дайындау;
-жұмыста қолданылатын әдістер:пішу, өлшеу, белгілеу, қию, тігу, желімдеу;
-материалды үнемдеп пайдалану.
|
1-2
|
Қазақ халқының ұлттық киімдері.Тақия тігу.
|
Ою, кесетлеу, өрнек
|
Бет 126
|
2
|
|
|
|
3
|
Ою түрлері
|
Ою, симметрия, шаблон
|
Бет 111
|
1
|
|
|
|
4-5
|
Әже пішінін жасау
|
Шеңбер, конус, біріктіру, ою
|
Бет 127
|
2
|
|
|
|
6
|
Орыс халқының ұлттық киімі
|
өрнек .симметрия.
|
Бет 128
|
1
|
|
|
|
7
|
Украин халқының ұлттық киімі
|
Өрнек.Радиус
|
Бет 130
|
1
|
|
|
|
8
|
Өзбек ұлттық киімі
|
Нышандар
|
Бет 132
|
1
|
|
|
|
|
Ыдыс - аяқтар 10 сағат
|
|
Оқушылар білуі тиіс
|
Оқушылар қолдана алуы тиіс
|
|
-техникалық мәліметтер;
-ұлттық ыдыс-аяқ түрлері, олардың тұрмыста қолданылуы.
|
-қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау және тазалық-гигиеналық талаптарды орындау;
-жұмыста қолданылатын әдістер:өлшеу, болу, желімдеу, біріктіру, мүсіндеу, безендіру.
|
1
|
Ыдыс-аяқтар түрлері.
|
|
Бет 107
|
1
|
|
|
|
2
|
Қағаздан ыдыс-аяқ қию
|
Симметрия, аппликация
|
Бет 110
|
1
|
|
|
|
3
|
«Құмырадағы гүл» композициясы
|
Композиция
|
Бет 37
|
1
|
|
|
|
4-5
|
Папье-маше.Ыдыс жасау
|
Папье-маше.
|
Бет 115
|
2
|
|
|
|
6
|
Папье-маше.Тәрелке жасау
|
Папье –маше
|
|
1
|
|
|
|
7
|
Ыдыстарды оюмен безендіру
|
Композиция.Аппликация
|
Бет 52
|
1
|
|
|
|
8-9
|
Ыдыстарды өсімдік тұқымдарымен безендіру
|
Композиция
|
Бет 56
|
2
|
|
|
|
10
|
Түрлі материалдардан ыдыс-аяқтардың жасалуы.ермексаздан құмған жасау.
|
Пропорция
|
|
1
|
|
|
|
|
Зергерлік бұйымдар 6 сағат
|
|
Оқушылар білуі тиіс
|
Оқушылар қолдана алуы тиіс
|
|
-техникалық мәліметтер;
-сәнді-қолданбалы қолөнер.
|
-зергерлік бұйымдарды жасау технологиясы;
-мұражай, шеберханаларға экскурсия;
-қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау және тазалық-гигиеналық талаптарды орындау;
-жұмыста қолданылатын әдістер: Белгілеу, өлшеу, ию, қию, біріктіру, құрастыру
|
1-2
|
Техникалық мәліметтер.Фольгаға өрнектер салу
|
Фольга, өрнек
|
Бет 44
|
2
|
|
|
|
|
Ұлттық бұйымдар 4сағат
|
|
Оқушылар білуі тиіс
|
Оқушылар қолдана алуы тиіс
|
|
-техникалық мәліметтер;
-ұлттық бұйымдар жасау технологиясы.
|
-ұлттық бұйымдарды жасауда ою-өрнектердің алатын орны, түс үйлесімділіктері;
-қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау және тазалық-гигиеналық талаптарды орындау;
-жұмыста қолданылатын әдістер:бүктеу, қаттау, қию, біріктіру, желімдеу;
-материалды үнемдеп пайдалану
|
1-2
|
Ұлттық бұйымдарды тұрмыста қолдану.Киіз үй.
|
Сәндік-қолданбалы қолөнер
|
Бет 117
|
2
|
|
|
|
3
|
Сандық-қол өнері
|
Ою
|
Бет 120
|
1
|
|
|
|
4
|
Шиден жасалған бұйымдар.Кілем, сырмақ
|
Түс үйлесімдігі
|
Бет 124
|
1
|
|
|
|
|
Дизайн (8 сағат)
Түсті қагаз және тоқыма материалдарды пайдаланып бұйымдарды конструкциялау (4сағат)
|
|
Оқушылар білуі тиіс
|
Оқушылар қолдана алуы тиіс
|
|
-техникалық мәліметтер;
-қағаз және тоқыма материалдардан жасалынған бұйымдарды конструкциялау.
-қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау және тазалық-гигиеналық талаптарды орындау.
|
-жұмыста қолданылатын әдістер:өлшеу, бүктеу, қаттау, белгілеу, сызу, қию, желімдеу, біріктіру.
-шамамен берілетін тапсырмалар;
-бөлме интерьері, дастархан мәзірі, киіз үйдің сыртқы түрі, қазіргі кездің киімі мен ұлттық киімдер.
|
1
|
Дизаин туралы түсінік.Құмыраны әшекейлеу
|
Дизаин.Композиция
|
Бет 51
|
1
|
|
|
|
2
|
Таспадан композиция құрастыру
|
Композиция
|
Бет 54
|
1
|
|
|
|
3
|
Шеңберлі пішіндегі заттарды әшкейлеу
|
Геометриялық фигуралар
|
Бет 55
|
1
|
|
|
|
4
|
Киімдерді әшекейлеу
|
Ою.Түс үйлесімдігі
|
|
1
|
|
|
|
|
Түрлі материалдарды пайдаланып бұйымдарды конструкциялау (4 сагат)
|
|
Оқушылар білуі тиіс
|
Оқушылар қолдана алуы тиіс
|
|
-техникалық мәліметтер;
-киіз үйдің макетін конструкциялау;
-қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау және тазалық-гигиеналық талаптарды орындау;
-жұмыс орнын дайындау.
|
-жұмыста қолданылатын әдістер:өлшеу, белгілеу, пішу қию, өру, тоқу, түю.
-материалды үнемдеп пайдалану;
-киіз үйге жиһаздарды орналастыру.
|
1-2
|
Дизаин интерьері
|
Интерьер.Макет
|
Бет 60
|
2
|
|
|
|
3
|
Шыны және сумоншақтармен жұмыс
|
Макет
|
Бет 63
|
1
|
|
|
|
4
|
Шығармашылық жұмыстар
|
|
|
1
|
|
|
|
Достарыңызбен бөлісу: |
