Қазақстан республикасы білім жəне ғылым



Pdf көрінісі
бет39/60
Дата20.02.2023
өлшемі18,93 Mb.
#169516
түріОқулық
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   60
Байланысты:
lepesova-kr-azamattyk

иеліктен
 
шығаруы
 
сатып
алу
– 
сату

айырбас

сыйға
тарту

рента
шарттары
бойынша
жүзеге
асырылады
.
Менш
i
к
 
құқығынан
 
бас
 
тартуы
 – 
азаматтың
немесе
заңды
тұлғаның
өз
i
не
тиес
i
л

мүл
i
кке
менш
i
к
құқығынан
бас
тартатындығы
жөн
i
нде
жариялауы
не
бұл
мүл
i
кке
қандай
да
болсын
құқықтарын


150
сақтау
ниет
i
нс
i
з
өз
i
н
i
ң
мүл
i
кт

иеленуден

пайдаланудан
жəне
оған
бил
i
к
етуден
шеттейт
i
н
i
н
айқын
дəлелдейт
i
н
басқа
да
əрекеттер
жаса
-
уы
арқылы
жүзеге
асуы
мүмкін
.
Затттың
 
жоғалуы
ешкімнің
кінəсінсіз

кездейсоқ
мəн
-
жайлардың
немесе
бой
бермейтін
күштің
салдарынан
орын
алуы
мүмкін

Осыған
орай

заттардың
кездейсоқ
жойылу
қаупі
меншік
иесіне
жүктеледі
.
Заттың
 
бүлінуі
меншік
иесінің
еркімен
не
еркінен
тыс
орын
алуы
мүмкін

Соңғы
жағдайда

меншік
иесі
өзіне
келтірілген
залалдың
орнын
толтыруды
талап
ете
алады
жəне
егер

бүлінген
зат
сақтандырылған
болса

сақтандыру
төлемін
ала
алады
.
Мемлекетт
i
к
менш
i
ктег

мүл
i
к
:
1) 
азаматтар
мен
заңды
тұлғаларға
жекешеленд
i
ру
туралы
заңнамалық
акт
i
лерде
көзделген
жағдайларда

шарттарда
жəне
тəрт
i
ппен
;
2) 
мемлекетт
i
к
менш
i
к
объект
i
лер
i
н
заңды
тұлғалардың
жарғы
-
лық
капиталдарын
төлеуге
(
қалыптастыруға
немесе
ұлғайтуға

беру
арқылы
;
3) 
Қазақстан
Республикасының
заңдарында
т
i
келей
көзделген
өз
-
ге
де
жағдайларда
иел
i
ктен
шығарылып

жекеменш
i
кке
бер
i
лед
i.
Қазақстан
Республикасының
заңнамасына
сəйкес
тек
мемлекеттік
меншікте
бола
алатын

сондай
-
ақ
мемлекеттік
меншіктегі
жəне
Қа
-
зақстан
Республикасы
Президентінің
актілеріне
сəйкес
иеліктен
шығаруға
жатпайтын
мүліктер
иеліктен
шығарудың
объектісі
бола
алмайды
.
Жекешеленд
i
ру
туралы
заң
құжаттарында
көзделген
реттер

жағдайлар
мен
тəрт
i
п
бойынша
ақылы
немесе
ақысыз
шарттардың
негізінде
мемлекетт
i
к
менш
i
ктег

мүл
i
к
азаматтар
мен
мемлекеттік
емес
заңды
тұлғалардың
жекеменш
i
г
i
не
бер
i
лед
i.
Меншік
құқығының
 
мəжбүрлі
 
түрде
тоқтатылу
негіздерін
қарастырып
көрелік
.
Менш
i
к
 
иес
i
н
i
ң
 
м
i
ндеттемелер

бойынша
 
мүл
i
ктен
 
ақы
 
өнд
i
р
i
п
 
алу

Бұл
ретте

мүлік
меншік
иесінің
еркінен
тыс
жəне
оған
ешбір
өтемақы
төленбестен
алынады

Менш
i
к
иес
i
н
i
ң
м
i
ндеттемелер

бойынша
мүл
i
ктен
ақы
өнд
i
р
i
п
алу

егер
шартта
өзгеше
көзделмесе

сот
тəрт
i
б
i
мен
жүрг
i
з
i
лед
i.
Заң
құжаттарына
сəйкес
өз
i
не
тиес
i
л

бола
алмайтын
мүл
i
кке
адамның
 
менш
i
к
 
құқығының
 
тоқтатылуы

Егер
заң
құжаттарымен
жол
бер
i
лет
i
н
нег
i
здер
бойынша
заң
құжаттарына
сəйкес
адамның
өз
i
не
тиес
i
л

бола
алмайтын
мүл
i
к
оның
менш
i
г
i
нде
болып
шықса



151
бұл
мүл
i
кт

менш
i
к
иес
i, 
осы
мүл
i
кке
менш
i
к
құқығы
пайда
болған
кезден
бастап
б
i
р
жыл
i
ш
i
нде
иел
i
ктен
айыруға
ти
i
с

Егер
менш
i
к
иес

мүл
i
кт

көрсет
i
лген
мерз
i
мде
иел
i
ктен
айырмаса

ол
сот
шеш
i
м
i
мен
иел
i
ктен
ықтиярсыз
айырылуға
ти
i
с

бұл
орайда
менш
i
к
иес
i
не
мүл
i
кт

иел
i
ктен
айыру
жөн
i
ндег

шығындары
шегер
i
л
i
п

оның
құны
өтелед
i.
Реквизициялау

дүлей
апаттар

авариялар

жұқпалы
аурулар

i
ндеттер
жəне
төтенше
сипаттағы
өзге
де
жағдайлар
болған
ретте
мүл
i
к
қоғам
мүддес

үш
i
н
мемлекетт
i
к
органдар
шеш
i
м

бойынша
заң
құжаттарында
белг
i
ленген
тəрт
i
п
пен
жағдайларда
менш
i
к
иес
i
нен
оған
мүл
i
кт
i
ң
құны
төлене
отырып
алып
қойылуы
мүмк
i
н
Тəркілеу
– 
заң
құжаттарында
көзделген
реттерде
мүл
i
к
менш
i
к
иес
i
нен
жасаған
қылмысы
немесе
өзге
де
құқық
бұзушылығы
үш
i
н
санкция
түр
i
нде
сот
тəрт
i
б
i
мен
тег
i
н
алынуы
мүмк
i
н
Жер
 
учаскес
i
н
алып
 
қоюға
байланысты
қозғалмайтын
мүл
i
кт

иел
i
ктен
айыру

Жер
учаскесі
меншік
иесінен
мемлекеттік
қажеттілік
үшін
алып
қойылуы
мүмкін

Мұндай
алып
қоюларға
қалалардың
бас
жоспарлары

аумаққа
бөлу
схемалары
жəне
өзге
де
қала
құрылысы
мен
жерге
орналастыру
құжаттары
негіз
болуы
мүмкін
.
Күт
i
мс
i
з
 
ұсталған
 
мəдени
 
жəне
 
тарихи
 
қазыналарды
 
са
-
тып
 
алу

Мəдени
жəне
тарихи
қазыналарға
жатқызылған
заттардың
менш
i
к
иес

бұл
қазыналарды
күт
i
п
ұстамай

бұл
олардың
өз
мəн
i
н
жоғалту
қатер
i
н
төнд
i
рген
реттерде
мұндай
қазыналарды
мемлекет
менш
i
к
иес
i
нен
сот
шеш
i
м

бойынша
сатып
алу
немесе
жария
саудаға
салып
сату
арқылы
алуы
мүмк
i
н
.
Ұлт
 
меншігіне
 
айналдыру
– 
жекеменшіктегі
мүлікті
мемлекет
-
тің
меншігіне
айналдыру
болып
табылады

Мұны
меншік
иесінің
за
-
лалын
толықтай
өтей
отырып

ұлты
меншігіне
айналдыру
туралы
заң
қабылдау
арқылы
жүзеге
асыруға
болады
.
9.1.4. 
Меншік
 
құқығының
 
нысандары
 
мен
 
түрлері
Жеке
Мемлекеттік
Субъектілері

жеке
тұлғалар
(
аза
-
маттар
жəне
мемлекеттік
емес
заң
-
ды
тұлғалар

Мемлекет
Қазақстан
Республикасында
мемлекетт
i
к
менш
i
к
пен
жекемен
-
ш
i
к
танылады
жəне
б
i
рдей
қорғалады
(
ҚР
Конституциясы
, 6 
бап
).


152
ҚР
АК
191, 192 
баптарында
меншік
түрінің
екі
нысаны

яғни
жеке
жəне
мемлекеттік
нысандары
қарастырылған
.
Жекеменшік
Мемлекеттік
меншік
объектісі
айналымнан
алынған
заттардан
басқа
кез
келген
мүлік
болуы
мүмкін
.
объектісі
кез
келген
мүлік
болуы
мүмкін
.
Заңда
белгіленген
тəсілдер
бо
-
йынша
пайда
болады

заңмен
тыйым
салынған
тəсілдерді
қос
-
пағанда
(
тəркілеу
).
Барлық
тəсілдермен
пайда
болады

Кейбір
тəсілдер
тек
мемлекетке
ғана
тəн
(
тəркілеу

салық
жинау

иеліктен
алу
)
Меншік
иесінің
өкілеттік
көлемін
мемлекет
белгілейді
.
Мемлекет
өз
-
өзіне
меншік
иесі
ретінде
өкілеттік
белгілейді
.
Заң
құжаттарына
сəйкес
азаматтарға
немесе
заңды
тұлғаларға
тиес
i
л

бола
алмайтын
жекелеген
мүл
i
к
түрлер
i
нен
басқа
кез
келген
мүл
i
к
жекеменш
i
кте
болуы
мүмк
i
н
.
Жекеменш
i
кте
болатын
мүл
i
кт
i
ң
саны
мен
құны
шектелмейд
i.
Мемлекеттік
меншік
түрлері
ҚР
АК
192-
бабында
мемлекетт
i
к
менш
i
ктің
екі
түрі
қарастырылған
:
а

республикалық
б

коммуналдық
Республикалық
менш
i
к
мемлекеттік
қазынадан
жəне
заң
құжаттарына
сəйкес
мемлекетт
i
к
республикалық
заңды
тұлғаларға
бек
i
т
i
л
i
п
бер
i
лген
мүл
i
ктен
тұрады
.
Республикалық
бюджетт
i
ң
қаражаты

алтын
валюта
қоры
жəне
ал
-
мас
қоры

мемлекетт
i
к
менш
i
кт
i
ң
жəне
Азаматтық
Кодекстің
193-
ба
-
бында
аталған
объект
i
лер

жəне
мемлекетт
i
к
заңды
тұлғаларға
бек
i
т
i-
л
i
п
бер
i
лмеген
өзге
де
мемлекетт
i
к
мүл
i
к
Қазақстан
Республикасының
мемлекетт
i
к
қазынасын
құрайды
.
Коммуналдық
менш
i
к
жерг
i
л
i
кт

қазынадан
жəне
заң
құжаттарына
сəйкес
коммуналдық
заңды
тұлғаларға
бек
i
т
i
л
i
п
бер
i
лген
мүл
i
ктен
тұрады
.
Жерг
i
л
i
кт

бюджет
қаражаты
жəне
мемлекетт
i
к
заңды
тұлғаларға
бек
i
т
i
л
i
п
бер
i
лмеген
өзге
де
коммуналдық
мүл
i
к
жерг
i
л
i
кт

қазынаны
құрайды
.


153
Мемлекетт
i
к
менш
i
ктег

мүл
i
к
мемлекетт
i
к
заңды
тұлғаларға
ша
-
руашылық
жүрг
i
зу
немесе
оралымды
басқару
құқығымен
бек
i
т
i
л
i
п
бер
i
лу

мүмк
i
н
.
Жекелеген
мемлекеттік
мекемелердің
иелігіндегі
мемлекеттік
мү
-
ліктің
құқықтық
режимінің
ерекшеліктері
заң
актілерімен
белгіленеді
.
Мемлекетт
i
к
мүл
i
кт

мемлекетт
i
к
менш
i
кт
i
ң
бір
түр
i
нен
ек
i
нш
i-
с
i
не
беру
Қазақстан
Республикасының
Y
к
i
мет

белгілейтін
тəрт
i
ппен
жүзеге
асырылады
.
Мүлікті
жекеменшіктен
мемлекеттік
меншікке
ерікті
жəне
өтеу
-
сіз
беру
Қазақстан
Республикасының
Үкіметі
айқындайтын
тəртіппен
жүзеге
асырылады
.
Коммуналдық
менш
i
ктег

мүл
i
кт

жерг
i
л
i
кт

мемлекетт
i
к
басқарудың
б
i
р
деңгей
i
нен
ек
i
нш

деңгей
i
не
беру
Қазақстан
Рес
-
публикасындағы
жерг
i
л
i
кт

мемлекетт
i
к
басқару
туралы
заңнамалық
акт
i
лерде
айқындалған
тəрт
i
ппен
жүзеге
асырылады
.
Жерге
жəне
басқа
да
табиғи
ресурстарға
менш
i
к
құқығы
ҚР
АК
193-
бабында
белгіленген

Жер

оның
қойнауы

су

өс
i
мд
i
к
жəне
жану
-
арлар
дүниес
i, 
басқа
да
табиғи
ресурстар
мемлекетт
i
к
менш
i
кте
бола
-
ды

Жер
заң
акт
i
лер
i
нде
белг
i
ленген
нег
i
здерде

шарттар
мен
шектер
-
де
жекеменш
i
кте
болуы
да
мүмк
i
н
.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   60




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет