Қазақстан республикасы білім жəне ғылым

79
Меншік
иесі
берген
мүліктің
тиімді
қолданылуы
мен
сақталуына
қадағалауды
меншік
иесі
жүзеге
асырады
.
Қазыналық
кəс
i
порын
ҚР
Үк
i
мет
i
н
i
ң
, 
Ұлттық
банкінің
не
-
месе
жерг
i
л
i
кт
i 
атқарушы
органның
шеш
i
м
i 
бойынша
құрылады
. 
Құрылтайшы
бек
i
ткен
қазыналық
кəс
i
порынның
жарғысы
оның
құрылтай
құжаты
болып
табылады
.
Қазыналық
кəс
i
порын
өз
i
н
i
ң
м
i
ндеттемелер
i 
бойынша
бил
i
к
ету
i
ндег
i 
ақшамен
жауап
беред
i. 
Қазыналық
кəс
i
порынның
қалған
мүлк
i
нен
өнд
i
р
i
п
алуға
осы
кəс
i
порын
таратылғаннан
басқа
жағ
-
дайларда
жол
бер
i
лмейд
i.
Қазыналық
кəсіпорынның
шарттық
міндеттемелері
бойынша
Қазақстан
Республикасы
немесе
əкімшілік
-
аумақтық
бөлініс
тек
мемлекеттік
тапсырысты
орындау
шеңберінде
ғана
субсидиарлық
жауапкершілікті
көтереді
.
4.2. 
Коммерциялық
 
емес
 
ұйымдар
Соңғы
кездері
коммерциялық
емес
ұйымдардың
əралуан
түрлері
көптеп
құрыла
бастады
. 
Олардың
құқықтық
жағдайын
айқындау
барысында
заңды
тұлғаны
коммерциялық
емес
ұйым
қатарына
жатқызудың
екі
негізіне
мəн
беру
керек
:
-
пайда
табу
олардың
басты
мақсаты
емес
,
-
тапқан
табысты
олар
қатысушылар
арасында
бөлуге
құқығы
жоқ
.
Жарғылық
мақсаттарына
сəйкес
келгендіктен
ғана
коммерциялық
емес
ұйымдар
коммерциялық
қызметпен
айналыса
алады
.
Коммерциялық
емес
ұйымдардың
түрлері
:
мемлекеттік
мемлекетік
 
емес
Мелекеттік
мекеме
Мекеме
Қоғамдық
бірлестік
Акционернерлік
қоғам
Тұтыну
кооперативі
Қор
Діни
бірлестік
Заңды
тұлғалардың
қауымдастығы
(
одақ
) 

80
Коммерциялық
емес
ұйымдарды
реттейтін
негізгі
нормативтік
акті
– 
ҚР
АК
, 
коммерциялық
емес
ұйымдар
туралы
Қазақстан
Рес
-
публикасының
Заңы
.
Коммерциялық
емес
ұйымдар
əлеуметт
i
к
, 
мəдени
, 
ғылыми
, 
б
i
л
i
м
беру
, 
қайырымдылық
, 
басқару
мақсаттарына
қол
жетк
i
зу
; 
азаматтардың
жəне
ұйымдардың
құқықтарын
, 
заңды
мүдделер
i
н
қорғау
; 
даулар
мен
жанжалдарды
шешу
; 
азаматтардың
рухани
жəне
өзге
қажетт
i
л
i
ктер
i
н
қанағаттандыру
; 
азаматтардың
денсаулығын
сақтау
, 
қоршаған
ортаны
қорғау
, 
дене
шынықтыру
мен
спортты
да
-
мыту
заң
көмег
i
н
көрсету
үш
i
н
, 
сондай
-
ақ
қоғамдық
иг
i
л
i
ктерд
i 
жəне
өз
мүшелер
i
н
i
ң
(
қатысушылардың
) 
иг
i
л
i
ктер
i
н
қамтамасыз
етуге
бағытталған
басқа
да
мақсаттарда
құрылуы
мүмк
i
н
.
Коммерциялық
емес
ұйымның
атауы
оның
атын
жəне
ұйымдық
-
құқықтық
нысанының
көрсетпес
i
н
қамтиды
. 
Ол
заңдарда
көзделген
қосымша
ақпаратты
қамтуы
мүмк
i
н
.
Коммерциялық
емес
ұйымның
тұрақты
қызмет
i
стейт
i
н
органы
орналасқан
жер
оның
орналасқан
жер
i 
деп
танылады
.
Коммерциялық
емес
ұйымды
(
қоғамдық
жəне
д
i
ни
б
i
рлест
i
ктер
-
д
i 
қоспағанда
) 
оны
қалыптастыру
арқылы
құру
құрылтайшылардың
(
құрылтайшының
) 
шеш
i
м
i 
бойынша
жүзеге
асырылады
.
Қоғамдық
жəне
д
i
ни
б
i
рлест
i
ктер
құрылтай
жиналысын
(
съезд
, 
конференция
) 
шақырушы
кем
i
нде
он
адамнан
тұратын
Қазақстан
Республикасының
азаматтары
тобының
бастамасы
бо
-
йынша
құрылады
, 
онда
жарғы
қабылданады
жəне
оның
органдары
қалыптастырылады
.
Заңды
тұлға
рет
i
нде
коммерциялық
емес
ұйымның
құқық
қаб
i-
летт
i
л
i
г
i 
ол
мемлекетт
i
к
т
i
ркелуден
өткен
кезден
бастап
туындайды
.
Коммерциялық
емес
ұйымның
айналысуға
лицензия
алу
қажет
болатын
қызмет
саласындағы
құқық
қаб
i
летт
i
л
i
г
i 
осындай
лицензия
-
ны
алған
кезден
бастап
туындайды
.
Коммерциялық
емес
ұйымның
ұйымдық
-
құқықтық
нысаны
-
на
қарай
, 
егер
осы
Заңда
, 
Қазақстан
Республикасының
басқа
да
заң
акт
i
лер
i
нде
өзгеше
белг
i
ленбесе
, 
жеке
жəне
(
немесе
) 
заңды
тұлғалар
оның
құрылтайшылары
бола
алады
.
Коммерциялық
емес
ұйымды
, 
тұтыну
кооператив
i
н
, 
қауымдастықтарды
(
одақтарды
) 
құру
жағдайларын
жəне
ком
-
мерциялық
емес
ұйымдардың
жекелеген
түрлер
i 
туралы
заң
акт
i-
лер
i
нде
көзделген
өзге
де
жағдайларды
қоспағанда
, 
жеке
тұлға
құруы
мүмк
i
н
.

81
Коммерциялық
емес
ұйымдардың
құрылтай
құжаттары
:
1) 
мекеме
үш
i
н
– 
менш
i
к
иес
i (
менш
i
к
иелер
i) 
бек
i
ткен
ереже
(
жарғы
) 
жəне
менш
i
к
иес
i
н
i
ң
(
менш
i
к
иелер
i
н
i
ң
) 
құру
туралы
шеш
i
м
i; 
2) 
қор
, 
тұтыну
кооператив
i, 
коммерциялық
емес
акционерл
i
к
қоғам
қауымдастық
(
одақ
) 
нысанындағы
, 
өзге
де
ұйымдық
-
құқықтық
нысандардағы
заңды
тұлғалар
б
i
рлест
i
ктер
i 
үш
i
н
– 
құрылтайшылар
бек
i
ткен
жарғы
жəне
құрылтай
шарты
;
3) 
қоғамдық
б
i
рлест
i
к
, 
д
i
ни
б
i
рлест
i
к
үш
i
н
– 
жарғы
болып
табы
-
лады
.
Коммерциялық
емес
ұйымның
жарғысы
:
1) 
коммерциялық
емес
ұйымның
атауын
, 
соның
i
ш
i
нде
ұйымдық
-
құқықтық
нысанын
, 
қызмет
i
н
i
ң
мəн
i 
мен
мақсатын
;
2) 
коммерциялық
емес
ұйымның
орналасқан
жер
i
н
;
3) 
коммерциялық
емес
ұйымның
басқару
органдарының
құрылымын
, 
қалыптастыру
тəрт
i
б
i
н
жəне
құзырет
i
н
;
4) 
коммерциялық
емес
ұйым
мүшелерінің
(
қатысушыларының
) 
құқықтары
мен
м
i
ндеттер
i
н
;
5) 
коммерциялық
емес
ұйымның
мүшел
i
г
i
не
(
егер
коммерциялық
емес
ұйымның
мүшел
i
г
i 
болған
жағдайда
) 
қабылдау
жəне
одан
шығу
шарты
мен
тəрт
i
б
i
н
;
6) 
коммерциялық
емес
ұйымның
мүлк
i
н
құрау
көздер
i
н
;
7) 
коммерциялық
емес
ұйымның
құрылтай
құжаттарына
өзгер
i
стер
мен
толықтырулар
енг
i
зу
тəрт
i
б
i
н
;
8) 
коммерциялық
емес
ұйымды
қайта
ұйымдастыру
жəне
оның
қызмет
i
н
тоқтату
шартын
;
9) 
коммерциялық
емес
ұйым
таратылған
жағдайда
оның
мүлк
i
н
пайдалану
тəрт
i
б
i
н
;
10) 
филиалдар
мен
өк
i
лд
i
ктер
туралы
мəл
i
меттерд
i 
көздеуге
ти
i
с
. 
Құрылтай
 
шарты
– 
коммерциялық
емес
ұйым
құру
туралы
құ
-
рылтайшылардың
кел
i
с
i
м
i, 
мұнда
оны
құру
жөн
i
ндег
i 
б
i
рлескен
қызмет
тəрт
i
б
i, 
оның
менш
i
г
i
не
(
жедел
басқару
) 
өз
мүлк
i
н
беру
жəне
оның
қызмет
i
не
қатысу
шарттары
айқындалады
. 
Мұнда
, 
егер
коммерциялық
емес
ұйымдардың
жекелеген
түрлер
i 
туралы
заң
акт
i
лер
i
нде
өзгеше
көзделмесе
, 
коммерциялық
емес
ұйымның
қызмет
i
н
басқару
, 
құрылтайшылардың
оның
құрамынан
шығу
шарты
мен
тəрт
i
б
i 
де
белг
i
ленед
i.
Коммерциялық
емес
ұйымның
мүлк
i
н
құрау
көздер
i 
мыналар
:
1) 
құрылтайшылардан
(
қатысушылардан
, 
мүшелерден
) 
түскен
түс
i
мдер
;

82
2) 
ер
i
кт
i 
мүл
i
кт
i
к
жарналар
мен
қайырмалдықтар
;
3) 
заңдарда
белг
i
ленген
жағдайларда
тауарлар
сатудан
, 
жұмыстардан
, 
қызмет
көрсетуден
түскен
түс
i
мдер
(
к
i
р
i
с
);
4) 
акциялар
, 
облигациялар
, 
басқа
да
бағалы
қағаздар
жəне
салым
-
дар
(
депозиттер
) 
бойынша
алынған
дивидендтер
(
к
i
р
i
стер
, 
сыйақы
(
мүдде
);
5) 
заңмен
тыйым
салынбаған
басқа
да
түс
i
мдер
, 
заң
актілер
i
не
сəйкес
, 
коммерциялық
емес
ұйымның
мүлкін
ақшалай
жəне
өзге
де
нысандардағы
құрау
көздер
i 
болып
табылады
.
Коммерциялық
емес
ұйымдардың
жекелеген
түрлер
i
н
i
ң
к
i
р
i
с
көз
-
дер
i
не
заң
акт
i
лер
i
мен
шектеулер
қойылуы
мүмк
i
н
.
Құрылтайшылардан
(
қатысушылардан
, 
мүшелерден
) 
түсет
i
н
қар
-
жы
жəне
өзге
де
қаражат
түс
i
мдер
i
н
i
ң
тəрт
i
б
i 
коммерциялық
емес
ұйымның
құрылтай
құжаттарында
белг
i
ленед
i.
Коммерциялық
емес
ұйымның
мүлк
i
н
, 
ақшалай
нысаннан
басқа
, 
заттай
жəне
өзге
нысандарда
құрауға
құрылтайшылардың
салымда
-
ры
барлық
құрылтайшылардың
кел
i
с
i
м
i 
бойынша
ақшалай
нысанда
бағаланады
. 
Егер
мұндай
салымның
құны
жиырма
мың
АЕК
тең
со
-
мадан
асып
кетсе
, 
оны
бағалауды
аудиторлық
ұйым
растауға
ти
i
с
.
Коммерциялық
емес
ұйымдардың
, 
мемлекетт
i
к
мекемелерд
i 
қоспағанда
, 
құрылтай
құжаттарына
сəйкес
олардың

жүктеу/скачать 18,93 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: