Қазақстан республикасы білім және ғылым
Сапа көрсеткіштері және оның түрлері
жүктеу/скачать 169,16 Kb.
|
tasmaganbetov tfefhnfye
2. Сапа көрсеткіштері және оның түрлеріСапа көрсеткіші деген сапалық пен сандық күйінде көрініс табатын өнімнің немесе тауардың қасиеттері. Әрбір көрсеткіштің атауы және мәні болады. Сапалық атауы тауардың сандық жағын сипаттайды. Сандық және сапалық өлшемнің нәтижесі көрсеткіш мәні боп табылады. Сапа мәні белгілі бір талаптарға сәйкес келуін немесе келмеуін көрсету үшін қолданылады. Атауы бойынша сапа көрсеткіштері топтарға бөлінеді: сипатталатын қасиеттерге байланысты: - бірлік; кешенді. қолдану аясына байланысты: - базалық; - анықтаушы. Бірілік көрсеткіштер тауардың қарапайым қасиеттерін сипаттау үшін арналған көрсеткіштер. Мысалы, түсі, форма, тұтастығы. Кешенді көрсеткіштер деген тауардың күрделі қасиеттерін сипаттау үшін арналған көрсеткіштер. Мысалы, нан - ақ ұннан, жұмсақ. Базалық көрсеткіштер деген сапа көрсеткіштерін салыстырмалы сипаттау кезінде негізге алынған көрсеткіштер. Анықтаушы көрсеткіштер деген тауар сапасын бағалау кезінде елеулі мәнге ие көрсеткіштер. Оған көптеген органолептикалық көрсеткіштер жатады: сыртқы түрі, түсі, дәмі, иісі. Аталған көрсеткіштерге белгілі бір мәндер тән. Олар келесідей түрлерге бөлінеді: оптимальды, нақты, регламенттелген, шекті және қатысты. Көрсеткіштің оптимальды мәні деген қажеттіліктердің бір бөлігін толық қанағаттандыруға мүмкіндік беретін мәндер. Көрсеткіштің регламенттелген мәндер деген нормативтік құжататрмен бекітілген мәндер. Мысалы, мемлекеттік стандарт. Көрсеткіштің нақты мәні дегеніміз бірден немесе бірнеше рет өлшеу арқылы анықталған мәндер. Шекті мәндер деген сапа көрсеткішінің мәні. Оның жоғарлауы не төмендеуі нормативтік құжаттарға сәйкес келмеуі деп есептелінеді. Сапа көрсеткішінің шекті мәні 3 түрге бөлінеді: минимальды, максимальды және диапазонды. Көрсеткіштің минимальды шекті мәндер көрсеткіш сапаның жоғарлауына әсер еткен жағдайда қолданылады. Сапа нашарлаған жағдайда максимальды шекті мәндер пайдалынады.
жүктеу/скачать 169,16 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|