Мынау жаулығы қақырайған Еменалының әйелі болар... қандай кержалқау екен? Табақтай бетінен сорғалаған тер жаулықтың алқымын қап - қара қылып жібергені сонша, сақалы бар ма деп қалғандай екенсің.
Айтолқын өзін бәрінен жоғары ұстайды, сондай-ақ көкіректеу. Барша адамды сынағанды ұнатады.
Айтолқын да Ұлпаннан көзін айыра алмай тұр. Қызық киіне береді екен-ау!.. басына ақ жібек шаршыны шәліге ұсатып жамыла салыпты да, үстінен сәукеле киіпті. Алқымы ашық... мойным әдемі, еркектерге көрініп тұрсын дегені ме?.. Көтек!.. Қына сары жібек көйлекке қызыл жібектен бүрме жаға салыпты. Жетпей қалған ғой! Үстіне жана -жалғыз қара көк барқыт қамзол... басқа несі бар дейсің, тәңірі. Бар болса киер еді ғой. Бір қос жылқы беріп алған сұлуымыз осы ма? Беті менің бетімнен ақ бола алмас. Үш ұл, екі қыз тапқаннан кейін көрерміз әлі, әуелі сол бес баланы тауып көрсін!.. ту сыртыңнан өтіп бара жатқан көзі қандай жаман еді! Жынды Мүсіреп несін мақтап жүрген?.. Аяғындағы кестелі етік қызыл шұбар болмай, көк шұбар болса, қандай жарасымды болар еді. Аш - арықтың қызы Шынар да соның біреуін киіп алыпты. Кедейдің кербезінен сақта деген осы-ау!..
Торсанға келер болсақ, ол Біжікеннің күйеуі, яғни Ұлпанның куйеу жігіті. Романда ол былай суреттеледі:
Қазақ денелі, кавказ көзді жас жігіт Торсан Ұлпан үйіне көптен бері дәмдес болып келе жатқан. Әкесі Тілеміс қайтыс болғалы Ұлпанның алыс базарларға жұмсап отыратыны осы Торсан еді. Ол Сипап қаласында орысша бастауыш мектеп бітірген, өзге замандастарынан өресі биік, білгір де ұтымды, ойын-сауықта жұмысы жоқ, іскер жігіт. Ірбіт, Тобыл, Қызылжар базарларына барғанда ылғи бір түсі - түгі келісімді бұйымдар әкеледі. Торсан алдамайтын, алданбайтын, адалдығына кір жұқтырмайтын адам болатын.
Торсан үй ішілік жайларда өте жұмсақ. Күнделікті шайды үшеуі ішетін. Сонда кешкі тамақтарына да Торсан Ұлпанның етін турап беріп: - Ішіңіз апа!.. Жеңіз апа!.. - дейді.
Біраздан кейін Ұлпан Есенейден қалған бар мал-мүлікті қызы -Біжікенге, күйеу жігіті — Торсанға және Еменалыға бермек болады. осы кезде Торсан:
- Апа, сіз, алып үйренбеген, беріп үйренген адамсыз... Біреу ат сұрап, біреу сауын сұрап келсе, балалардан сұра деп отыратын боласыз ба? Жоқ, апа, қақ жартысын бізге бергеніңізбен, бәрібір, бәрінің иесі сіз... Қағаз деген не тәңірі, әшейін айбар ғой...
Осындай іс-әрекетінен Ұлпан Торсан ана сыйлай білетін жігіт екен. Білімді де ақ көңіл адам болар. Байлыққа қызықпау деген екінің бірінің қолынан келе бермейді деп ойлайтын.
Кейінен Біжікен дүниеден өтіп бара жатқанда шешесіне айтқан сыры мынау болды:
Достарыңызбен бөлісу: |